Theo Chủ tịch tỉnh Lạng Sơn, ông Hồ Tiến Thiệu: Do tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, nên những tháng gần đây, phía Trung Quốc đã áp dụng nhiều biện pháp phòng chống dịch, làm tốc độ thông quan chậm lại. Lượng phương tiện hàng ngày xuất sang Trung Quốc để trao đổi hàng hóa vì vậy cũng giảm đi rất nhiều.
Trong khi nông sản xuất khẩu Trung Quốc dồn ứ tại cửa khẩu chưa được thông quan, thì lượng xe từ các tỉnh nội địa lên Lạng Sơn vẫn gia tăng, đang tạo áp lực rất lớn về bến, bãi và khả năng thông quan của địa phương này.
Đại diện UBND tỉnh Lạng Sơn cũng cho biết, hiện có gần 4.600 container nông sản ùn ứ, trong khi chỉ còn Cửa khẩu Hữu Nghị hoạt động. Số lượng thông quan xe mỗi ngày hiện giữ ở mức 90-100 xe, bằng khoảng 1/5 so với công suất trước đây.
Trước tình hình trên, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ông Trần Thanh Nam, cho biết: Trước mắt, Bộ chỉ đạo tổ chức sản xuất gắn chặt với nhu cầu thị trường, tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và hướng dẫn các hộ nông dân sản xuất nông sản về các tiêu chuẩn, quy định của nước nhập khẩu; tiếp tục chỉ đạo các địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp bảo đảm không đứt gãy chuỗi sản xuất nông nghiệp; đồng thời rà soát, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cho vụ sản xuất tiếp theo.
“Rất mong các địa phương giao nhiệm vụ cụ thể cho đơn vị chức năng, như Sở NN-PTNT, Sở Công Thương để kết nối với Tổ công tác của Lạng Sơn, để có thông tin kịp thời” - Thứ trưởng Trần Thanh Nam đề nghị.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Trần Thanh Nam cũng nhấn mạnh, việc quy định về số lượng xe lên cửa khẩu mỗi ngày là không khả thi vào thời điểm này. Bởi nông sản có tính mùa vụ và có thời gian bảo quản cố định. Bên cạnh đó, mỗi đơn vị sản xuất, kinh doanh đã ký hợp đồng với phía Trung Quốc, trong đó có quy định cụ thể về thời gian giao, nhận hàng tại cửa khẩu.
Trao đổi về vấn đề này, ông Hồ Tỏa Cẩm, Tham tán thương mại Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam, cho biết, Trung Quốc nhập khẩu nông sản từ nhiều nước, trong đó nguồn hàng từ Việt Nam là rất lớn. Việc ùn ứ quy mô nhỏ hàng năm đều xảy ra. Năm nay, vì dịch COVID-19, nên việc ùn ứ phát sinh nghiêm trọng. Theo ông Hồ Tỏa Cẩm, đây là lần ùn tắc nghiêm trọng nhất.
Theo Tham tán Hồ Tỏa Cẩm, hiện Tổng cục Hải quan Trung Quốc cũng đang rất lưu ý đến việc nhập khẩu nông sản từ Việt Nam, yêu cầu các cơ quan có liên quan, các địa phương tại Trung Quốc khẩn trương tìm giải pháp tháo gỡ.
"Những ngày qua, Bí thư tỉnh Quảng Tây, Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc cũng gọi điện cho Đại sứ quán, đề nghị phối hợp tìm giải pháp thông quan hàng hóa" - ông Hồ Tỏa Cẩm chia sẻ.
Ông Hồ Tỏa Cẩm khẳng định, việc phòng chống dịch với bất cứ ngành nghề nào ở Trung Quốc đều là số một, là trên hết. Việc ùn ứ nghiêm trọng những ngày qua, theo ông Cẩm, một phần do tối 17/12, một tài xế Việt Nam có kết quả xét nghiệm dương tính với virus SARS-CoV-2. Chính quyền thành phố Bằng Tường đã và đang triển khai các biện pháp phòng dịch, lưu ý tới việc tranh thủ thời gian để không làm ảnh hưởng lưu thông hàng hóa. Ông Hồ Tỏa Cẩm cũng thông tin thêm, chính sách của nước này là Zero COVID.
Tỉnh Lạng Sơn đang triển khai công tác nắm bắt thông tin, tuyên truyền tới các hộ nông dân, cơ sở sản xuất, doanh nghiệp trên địa bàn thực hiện nghiêm túc văn bản khuyến cáo của các Bộ: Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về thị trường xuất khẩu nói chung, thị trường Trung Quốc nói riêng và diễn biến hoạt động thông quan tại cửa khẩu biên giới. Địa phương cũng phối hợp với các Hiệp hội ngành hàng nắm thông tin, liên kết chia sẻ thông tin giữa các địa phương vùng trồng về tình hình sản xuất, mùa vụ, sản lượng, thu hoạch để hợp tác xác định thị trường tiêu thụ hàng nông sản minh bạch, công khai có lợi cho người nông dân; tổ chức xúc tiến thương mại, kết nối, điều tiết hàng đưa lên cửa khẩu biên giới hợp lý, hiệu quả.
Tình trạng ùn tắc nông sản tại các cửa khẩu chính ở Lạng Sơn như Hữu Nghị, Tân Thanh, Chi Ma... đã kéo dài nửa tháng qua.
Cập nhật đến ngày 20/12, tại cửa khẩu phụ Tân Thanh, hiện tồn hơn 2.840 xe. Các container chở chủ yếu là dưa hấu (Quảng Ngãi), thanh long (Bình Thuận), chuối xanh (Tiền Giang), mít (Đăk Lắk, Tiền Giang) và xoài (tỉnh Bình Định). Tại Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, gần 1.200 xe ùn ứ, với mặt hàng chủ yếu là nông sản, ván bóc, linh kiện điện tử.
Còn cửa khẩu Chi Ma tồn 650 xe. Mặt hàng tồn chính là tinh bột sắn (chiếm đến 70%), chè khô, hạt vừng, hạt sen, hạt bo bo, sa nhân...