Địa phương đầu tiên đưa ra quy chuẩn vật liệu nổi trong nuôi trồng thuỷ sản
Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Ninh, tỉnh hiện có trên 32.000ha nuôi trồng thuỷ sản, tập trung ở 8/13 địa phương, trong đó riêng nuôi biển chiếm %. Đặc biệt, bờ biển của tỉnh dài 250km, diện tích mặt biển hơn 6.000km², trên 43.000ha rừng ngập mặn và bãi triều có thể nuôi nhiều giống thủy, hải sản có giá trị kinh tế cao...
Đây là lợi thế nổi trội để phát triển các hình thức nuôi lồng bè, nuôi đáy mà rất ít địa phương trong cả nước có được.
Tuy nhiên, thời gian trước đây, người nuôi thủy sản có thói quen sử dụng phao xốp để làm lồng bè. Mặc dù phao xốp là vật liệu có giá rẻ, dễ đầu tư, có độ nổi mặt nước tốt, nhưng độ bền sử dụng của phao trung bình chỉ 2-3 năm. Đồng thời, do nuôi trồng thuỷ sản bằng vật liệu phao xốp, lồng, bè gỗ nên mỗi khi mưa bão, người nuôi bị thiệt hại rất nặng nề. Ngoài ra, phao xốp bị phá hỏng, trôi dạt trên biển rất khó thu gom, gây ô nhiễm môi trường nước, ảnh hưởng đến hệ sinh thái.
Thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường công tác quản lý và phát triển bền vững nuôi trồng thuỷ sản trên biển tỉnh Quảng Ninh, đặc biệt là “xóa sổ" phao xốp trong hoạt động nuôi trồng thuỷ sản, ngày 31/8/2020, UBND tỉnh đã có Quyết định số 31/2020/QĐ-UBND ban hành Quy chuẩn kỹ thuật địa phương về vật liệu sử dụng làm phao nổi trong nuôi trồng thuỷ sản lợ, mặn trên địa bàn tỉnh (QCĐP số 08:2020/QN).
Theo đó, quy định rõ lộ trình thực hiện là từ ngày 1/1/2021, các cơ sở NTTS lợ, mặn thực hiện đầu tư mới phải đáp ứng đúng theo quy chuẩn; từ ngày 1/1/2023, các cơ sở nuôi trồng thủy sản đang sử dụng vật liệu làm phao nổi không phù hợp sẽ phải thực hiện chuyển đổi toàn bộ vật liệu để đáp ứng yêu cầu của quy chuẩn. Đây được coi là giải pháp đột phá và cách làm mới của Quảng Ninh trong việc quản lý, rà soát và giám sát chặt chẽ, giảm thiểu rác thải từ các vật liệu không thân thiện, không bền vững trên vùng biển. Quảng Ninh cũng là tỉnh đầu tiên trong cả nước ban hành quy chuẩn địa phương về sử dụng vật liệu nổi trong nuôi trồng thủy sản.
Phao nổi và lồng nuôi thủy sản bằng vật liệu nhựa HDPE không những có độ nổi tốt như phao xốp, mà còn có kết cấu bền vững, thích ứng được với biến đổi khí hậu, sóng to, gió lớn, tuổi thọ 30-50 năm. Bên cạnh đó, vật liệu nhựa HDPE rất bền, chịu được va đập cao, an toàn với nguồn nước, không bị ăn mòn, rỉ sét bởi môi trường nước biển. Đặc biệt, nuôi trồng thuỷ sản bằng phao nhựa HDPE được đánh giá là một hình thức nuôi thân thiện với môi trường, hạn chế ô nhiễm, thủy sản sinh trưởng khỏe mạnh.
Cơ bản hoàn thành dứt điểm chuyển đổi vật liệu nổi
Sau gần 3 năm triển khai chủ trương chuyển đổi phao xốp trên, đến thời điểm nay, việc chuyển đổi phao xốp trong nuôi trồng thuỷ sản sang phao nhựa HDPE thân thiện với môi trường đã cơ bản hoàn thành (đạt 99,5%) trên địa bàn toàn tỉnh.
Cụ thể, các địa phương đã hoàn thành chuyển đổi 100% gồm: Tiên Yên và Đầm Hà, các địa phương có tỷ lệ chuyển đổi cao trên 95% gồm: Vân Đồn (98,8%), Cẩm Phả (98%), các địa phương có tỷ lệ chuyển đổi trung bình và thấp: Hải Hà (78,1%), Móng Cái (32,7,5%), Quảng Yên (21,1%), Hạ Long (46,3%). Số phao xốp còn lại chủ yếu là ở những bè đang trong quá trình nuôi thủy sản chuẩn bị đến kỳ thu hoạch. Khi người dân thu hoạch xong sẽ tiến hành thay thế hoàn toàn.
Nhằm giải quyết dứt điểm việc chuyển đổi vật liệu nổi theo quy chuẩn kỹ thuật địa phương trên địa bàn tỉnh, thời gian tới, các sở, ngành, địa phương sẽ tích cực phối hợp khẩn trương lập đề án nuôi biển, đề nghị cấp có thẩm quyền giao khu vực biển theo quy định gắn với thực hiện đồng bộ việc chuyển đổi vật liệu nổi và cấp giấy chứng nhận cơ sở nuôi trồng thủy sản.
Cùng với đó, các ngành chức năng cũng tăng cường mở các đợt cao điểm kiểm tra các hoạt động mua bán, vận chuyển, sử dụng vật liệu nổi trong nuôi biển. Kịp thời phát hiện, ngăn chặn các trường hợp mua bán, vận chuyển, cung ứng các sản phẩm phao nhựa không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng nhập lậu. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục, kiểm tra rà soát, chấn chỉnh kịp thời các hoạt động nuôi trồng thủy sản trên biển không đúng quy định và kiên quyết xử lý nghiêm khắc, kịp thời đối với các trường hợp vi phạm trong nuôi trồng thủy sản và sử dụng vật liệu nổi gây ô nhiễm môi trường.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Ninh tiếp tục tuyên truyền, khuyến khích các đơn vị sản xuất phao nhựa dùng trong nuôi trồng thủy sản, chủ động đa dạng hóa mẫu mã, kích cỡ sản phẩm theo nhu cầu thực tế, sản xuất và hoàn thiện thủ tục công bố hợp quy. Hướng dẫn các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình giải pháp tháo gỡ khó khăn trong việc hoàn thành thủ tục công bố hợp quy cho các sản phẩm phao nhựa cỡ lớn, có độ bền cao hơn phao xốp, không gây ô nhiễm môi trường, phù hợp với hình thức nuôi biển bằng nhà bè, giàn bè.
Về phía các địa phương, khẩn trương đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện lập Đề án nuôi trồng thủy sản trên biển; hướng dẫn người dân, doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ cấp phép, giao mặt nước theo quy định. Chấn chỉnh một số xã, phường chưa thực hiện xong việc chuyển đổi vật liệu nổi hoặc còn để xảy ra việc xuống phao xốp mới. Tăng cường công tác quản lý, xử lý sản phẩm hàng hóa không đảm bảo theo quy định, hoàn thành dứt điểm việc chuyển đổi vật liệu nổi xong trước ngày 20/11/2023.