Thiếu đất san lấp, cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây nguy cơ chậm tiến độ

Để làm cao tốc, các đơn vị thi công cần khoảng 5,4 triệu m3 đất đắp nền đường. Tuy nhiên, đến nay, nguồn đất san lấp đang thiếu trầm trọng, gây khó khăn cho các nhà thầu và tuyến cao tốc có nguy cơ chậm tiến độ.

Tháng 10/2020, liên doanh nhà thầu gồm Tổng Công ty cổ phần xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam (Vinaconex) và Công ty TNHH Thương mại Xây dựng Trung Chính (liên doanh Vinaconex – Trung Chính) đã huy động máy móc, nhân lực thi công gói thầu số 3, cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây. Gói thầu có chiều dài hơn 35 km, cần 3,4 triệu m3 đất san lấp. Đến nay, nhà thầu mới có hơn 1,2 triệu m3 - phần lớn đều là khối lượng đất tận dụng trong quá trình bóc đất trên tuyến. Với số đất còn lại, nếu không có nguồn cung, đến cuối tháng 6 này việc thi công gói thầu số 3 sẽ đình trệ, dự án chậm tiến độ.

Ông Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc liên doanh gói thầu số 3, cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây cho biết, khó khăn lớn nhất khi làm gói thầu số này là thiếu vật liệu đất đắp nền. Theo thiết kế kỹ thuật, gói thầu số 3 lấy đất ở 4 mỏ thuộc huyện Cẩm Mỹ và Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai để san lấp. Tuy nhiên, đến nay quy hoạch cả 4 mỏ vẫn nằm trên giấy, chưa được phê duyệt. Hiện nhà thầu đang phải đi mua đất trên thị trường để thi công một số đoạn, về lâu dài, điều này không khả thi, bởi nguồn đất san lấp hiếm, ở xa, trong khi đó nhà thầu cần khối lượng rất lớn. Nếu tiếp tục mua đất xa với giá cao sẽ phá vỡ phương án tài chính của nhà thầu.

Gói thầu số 4, cao tốc Phan Thiết-Dầu Giây có chiều dài 16 km, do liên doanh Công ty cổ phần Xây dựng Thăng Long và Tổng Công ty Xây dựng công trình giao thông 6 đảm nhận. Để làm đoạn đường này, nhà thầu cần gần 1 triệu m3 đất đắp nền. Theo hồ sơ đã được duyệt, mỗi m3 đất phục vụ gói thầu số 4 có giá khoảng 80.000 đồng, toàn bộ đất được lấy từ 3 mỏ gần địa điểm triển khai dự án.

Ông Lê Anh Tuấn, Chỉ huy trưởng gói thầu số 4, cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây cho biết, quá trình làm đường, giai đoạn đầu bắt buộc phải có đất đắp nền, không có đất đắp là không có đường. Từ khi lập hồ sơ, ngành chức năng đã quy hoạch các mỏ vật liệu phục vụ dự án, song nghịch lý là gói thầu số 4 cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây triển khai được 8 tháng, nhưng cả 3 mỏ vẫn chưa được cấp phép. Để đảm bảo tiến độ công trình, nhà thầu đã phải mua hàng trăm nghìn m3 đất ở mỏ đá Núi Nứa (thành phố Long Khánh, tỉnh Đồng Nai). Mỏ đá Núi Nứa cách gói thầu số 4 hơn 20 km, giá mỗi m3 đất tại mỏ chỉ 88.000 đồng, nhưng khi đưa đến công trình thì lên tới 148.000 đồng. Khả năng cung ứng đất của mỏ cũng rất chậm, đôi khi phải mất 1 tuần nhà thầu mới mua được vài nghìn m3 đất.

“Giá đất nhà thầu mua cao là vì chi phí vận chuyển xa. Ngoài ra, đất ở mỏ đá Núi Nứa là đất tầng phủ, có lẫn đá, sau khi khai thác phải nghiền thì mới dùng để đắp nền đường. Do là đất lẫn đá, nên khi đắp nền nhà thầu phải sử dụng nhiều máy và nhân lực để lu đầm, chi phí tiếp tục tăng. Mong ngành chức năng nhanh chóng cấp phép mỏ, sớm ngày nào đỡ thiệt hại cho nhà thầu ngày đó”, ông Lê Anh Tuấn chia sẻ.

Theo Ban quản lý dự án Thăng Long, đại diện chủ đầu tư cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây, để xây dựng cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây, các đơn vị cần khoảng 5,4 triệu mét khối đất đắp nền đường. Đến nay, ngành chức năng đã cấp phép 8 mỏ. Các mỏ này chỉ có thể lọc được khoảng 1 triệu mét khối đất. Hiện vẫn còn 12 mỏ đã được quy hoạch tại tỉnh Đồng Nai và Bình Thuận nhưng chưa được cấp phép khai thác, tuyến cao tốc còn thiếu hơn 3,5 triệu m3 đất đắp nền.

Đại diện Ban quản lý dự án Thăngng Long, cho biết: Việc thiếu đất san lấp gây thiệt hại rất lớn về tài chính đối với các nhà thầu cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây. Ban quản lý dự án Thăng Long đã có nhiều văn bản kiến nghị cơ quan Trung ương, chính quyền tỉnh Đồng Nai và Bình Thuận nhanh chóng cấp phép các mỏ vật liệu phục vụ dự án. Mới đây, Bộ Giao thông Vận tải kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép các địa phương căn cứ vào Luật Khoáng sản, không đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường cung cấp cho dự án. Kiến nghị Thủ tướng Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép áp dụng cơ chế đặc thù về cấp phép khai thác đối với khoáng sản.

Liên quan đến đất san lấp cao tốc Phan Thiết – Dầu Giây, vừa qua, các cơ quan Trung ương đã có nhiều văn bản chỉ đạo tỉnh Đồng Nai xem xét, đẩy nhanh tiến độ cấp phép các mỏ. Tỉnh Đồng Nai cho rằng, theo quy định, việc cấp phép mỏ vật liệu cần nhiều thời gian, đồng thời kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan rà soát, bỏ bớt những quy định không cần thiết khi cấp phép đất làm vật liệu san lấp.