Theo quy định, gói 120.000 tỷ đồng sẽ cho vay chủ đầu tư và người mua nhà dự án nhà ở xã hội (NƠXH), nhà cho công nhân. Cụ thể: Chủ đầu tư được vay vốn với mức lãi suất 8,7%/năm với thời gian tối đa 5 năm và người mua nhà 8,2%/năm trong 3 năm.
“Hiện mới chỉ có 18/63 Ủy ban Nhân dân tỉnh đã gửi văn bản công bố 53 danh mục dự án tham gia chương trình với tổng nhu cầu vay 27.000 tỷ đồng. Đến nay, các ngân hàng mới giải ngân được gần 105 tỷ đồng cho 3 dự án ở 3 tỉnh thành”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết.
Trả lời lý do tiến độ giải ngân gói 120.000 tỷ đồng còn chậm, Thống đốc NHNN cho rằng: “Nguồn cung về nhà ở thuộc đối tượng của chương trình còn hạn chế. Trong khi đó, nhu cầu về nhà ở của người dân rất lớn nhưng nhu cầu của người dân quyết định đi vay vốn để mua NƠXH là cả một câu chuyện khác, người dân đang hết sức cân nhắc. Không chỉ vậy, điều kiện đối tượng được thụ hưởng chính sách để mua NƠXH cũng được nhiều ý kiến cho rằng còn chưa phù hợp với thực tế như thu nhập phải không thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân; đối tượng người mua phải có quyết định chưa có nhà ở...”
Ngoài ra có những ý kiến cho rằng: Chương trình gói tín dụng 120.000 tỷ đồng chỉ được kéo dài trong vòng 10 năm trong khi các khoản cho vay bất động sản thường kéo dài nên người dân ít “mặn mà”.
Từ những thực tế trên, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng: NHNN đã có những kiến nghị và rất mong các UBND tỉnh, thành cần sớm công bố các dự án nhà ở thuộc chương trình trên để hệ thống ngân hàng có thể tích cực triển khai.
Đề cập về gói 120.000 tỷ đồng chỉ dùng nguồn lực các ngân hàng thương mại, không dùng ngân sách, TS Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng: Lãi suất cho vay còn chưa hấp dẫn. Với người mua nhà, lãi suất lên đến đến 8,2%/năm là quá cao, không phù hợp với sức chịu đựng của người có thu nhập thấp. Không chỉ vậy, thời gian ưu đãi đối với người mua nhà chỉ trong 5 năm là quá ngắn bởi sau đó lãi suất phải thả nổi theo thị trường.
Trong khi theo TS Nguyễn Văn Khôi, các doanh nghiệp đầu tư NƠXH phải vay mức lãi suất 8,7%/năm nhưng lại bị khống chế lợi nhuận không quá 10%, như vậy chỉ phù hợp với các dự án quy mô trung bình, chưa phù hợp với các dự án quy mô lớn có tính xã hội. Theo quy định của gói 120.000 tỷ đồng, mức giá bán và người mua nhà lại do các Sở, ban ngành của tỉnh/thành phố nơi có dự án lựa chọn, càng khó cho các doanh nghiệp đầu tư. Đó là lý do nhiều doanh nghiệp đang kiến nghị giảm lãi vay với chủ đầu tư xuống còn 6,5%/năm, khách mua nhà ở mức lãi 4,8%/năm.
Nhiều ý kiến cho rằng: Không thay đổi các chính sách nhà ở, không tính toán lại lãi suất ưu đãi cho vay các gói tín dụng hỗ trợ về NƠXH, 'cơn khát' NƠXH, nhà ở thương mại giá rẻ vẫn còn tiếp tục và gay gắt hơn.
Theo chuyên gia tài chính, TS.Đinh Thế Hiển, việc hỗ trợ nhà cho người có thu nhập thấp là cấp thiết nhưng cần phải có định hướng rõ, phù hợp với từng giai đoạn của thị trường. Theo đó, ngoài vấn đề nguồn cung hiện nay NƠXH đang gặp khó, NHNN nên mở rộng nhóm đối tượng cho vay cả chủ đầu tư, người mua nhà ở phân khúc nhà ở trung bình.
"Trước hết thử nghiệm với số tiền 30.000 tỷ đồng. Sau đó nếu khó khăn vướng mắc, chỉnh sửa tiếp để giải ngân. Gói tín dụng nên hướng tới nhóm người dân mua nhà ở bình dân và trung cấp. Như vậy, sẽ có ý nghĩa thiết thực hơn", TS.Đinh Thế Hiển đề xuất.