Đặc biệt, hạn mặn gay gắt khiến việc đảm bảo nguồn nước tươi tiêu chống hạn, mặn cho vùng dự án Bảo Định thuộc địa bàn hai tỉnh Tiền Giang và Long An, vùng chuyên canh dứa ở Đồng Tháp Mười (Tiền Giang) cũng như giải quyết nước sinh hoạt cho trên 800.000 dân thành phố Mỹ Tho và các huyện, thị duyên hải phía Đông hết sức nan giải.
Lãnh đạo tỉnh Tiền Giang kiểm tra độ mặn trong nội đồng dự án Bảo Định. Ảnh: Minh Trí/TTXVN
Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang Lê Văn Hưởng cho biết, trước tình hình trên, chấp hành nghiêm chỉ đạo của Trung ương trong phòng chống hạn, mặn và giảm nhẹ thiên tai, Tiền Giang đã chủ động xây dựng kịch bản ứng phó hiệu quả, phù hợp tình hình địa phương, đưa ra nhiều giải pháp thực thi để đạt hiệu quả cao nhất.
Trước mắt, tỉnh tập trung bảo vệ các vùng chuyên canh quan trọng của địa phương, giảm thiệt hại ở mức độ thấp nhất; đồng thời giải quyết tốt vấn đề nước sinh hoạt không để nhân dân những địa bàn ven biển thiếu nước dùng hoặc phải dùng nước nhiễm mặn.
Cụ thể, nhằm khắc phục xâm nhập mặn từ hướng sông Tiền vào kênh Nguyễn Tấn Thành, bảo vệ dự án Bảo Định và vùng chuyên canh dứa vùng Đồng Tháp Mười (Tiền Giang), tỉnh đã đầu tư trên 16 tỷ đồng đắp đập thép trên vàm kênh Nguyễn Tấn Thành ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ sản xuất cho toàn khu vực đồng thời giải quyết nước sinh hoạt cho thành phố Mỹ Tho và các huyện, thị ven biển phía Đông đang gặp rất nhiều khó khăn.
Tiền Giang cũng tiếp tục đầu tư thêm trên 4,4 tỷ đồng đắp thêm hàng loạt đập trên các tuyến kênh có liên quan như đập Cầu Rượu (trên kênh Sáu Ầu-Xoài Hột), kênh Một, kênh Mương Dông, kênh Ông Hổ, kênh Thuộc Nhiêu và kênh Bảo Định. Hiện đang thi công tiếp 3 đập trên kênh Mỹ Long - Bà Kỳ, kênh Ban Chón - Trường Gà (kênh 3), kênh Kháng Chiến (kênh 2)....
Ngoài ra, tỉnh còn đầu tư 5,3 tỷ đồng sửa chữa và làm mới 44 cống, đầu tư trên 9,2 tỷ đồng nạo vét 21 tuyến kênh nội đồng dự án Bảo Định với tổng chiều dài gần 52.000 m và khối lượng đất đào đắp trên 193.000 m3. Mục đích nhằm trữ ngọt và cải thiện nguồn nước sinh hoạt, sản xuất toàn vùng.
Theo Chi cục Trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) tỉnh Tiền Giang Nguyễn Thiện Pháp, các con đập phát huy hiệu quả ngăn mặn xâm nhập vào hệ thống kênh Nguyễn Văn Tiếp vốn nguồn tiếp nước ngọt quan trọng cho toàn khu vực, đảm bảo nước tưới cho trên 100.000 ha; trong đó có khoảng 64.000 ha đất canh tác dự án Bảo Định thuộc địa bàn hai tỉnh Tiền Giang, Long An; gần 40.000 ha đất vùng Đồng Tháp Mười và vùng kiểm soát lũ của Tiền Giang.
Đặc biệt là bảo vệ vùng thanh long chuyên canh của huyện Chợ Gạo an toàn trong mùa khô 2020. Thanh long Chợ Gạo là thương hiệu trái cây đặc sản có lợi thế cạnh tranh của địa phương.
Chưa kể, nhờ các con đập ngăn mặn này, tới thời điểm hiện tại, nguồn nước ngọt từ thượng nguồn chuyển tải về đủ phục vụ cho 2 nhà máy nước Đồng Tâm và Bình Đức, sản xuất cung ứng 100.000m3 ngày/đêm, đảm bảo lượng nước sinh hoạt cho nhân dân thành phố Mỹ Tho và các huyện, thị duyên hải phía Đông tỉnh Tiền Giang trong mùa hạn, mặn khắc nghiệt 2020.
Thực tế cho thấy, trước đây, do tình hình mặn đến sớm, cống Bảo Định phải đóng ngăn mặn nên mực nước nội đồng xuống rất thấp không đảm bảo tưới tiêu vùng chuyên canh thanh long của dự án Bảo Định.
Sau khi kênh Nguyễn Tấn Thành được đắp ngăn mặn, nguồn nước từ kênh Nguyễn Văn Tiếp ở phía Bắc bị đập thép chặn lại phải hướng dòng về phía Đông, theo các tuyến kênh ngang dọc chằng chịt chảy vào đầy ắp trong các kênh mương nội đồng của dự án Bảo Định phục vụ tưới tiêu cho các cánh đồng thanh long bạt ngàn là nguồn nông sản hàng hóa có giá trị xuất khẩu, mang lại lợi nhuận lớn cho người nông dân bấy lâu nay.
Bà Kiều Thị Mười Một, cư ngụ tại ấp Ninh Đồng B, xã Đồng Sơn, huyện Chợ Gạo vừa chăm sóc vườn thanh long ruột đỏ 4.000 m2 đang ra hoa xum xuê vừa phấn khởi cho biết, mấy hôm nay, các con kênh đầy nước ngọt, đảm bảo tưới tiêu, nông dân địa phương hết sức vui mừng. Vườn thanh long của bà dự kiến giữa tháng 3 âm lịch tới sẽ thu hoạch.
Từ Đồng Sơn, qua Tân Thuận Bình, Đăng Hưng Phước, Quơn Long,…những vùng chuyên canh thanh long nổi tiếng của huyện Chợ Gạo đều một màu xanh vườn quả ngút mắt nhờ vào nguồn nước từ kênh Nguyễn Văn Tiếp đưa về nội đồng.
Màu xanh sức sống tràn đầy như thách thức thiên nhiên khắt nghiệt. Nhiều vườn đang đơm hoa, kết trái chín đỏ gần đến kỳ thu hoach. Niềm vui người nông dân chân lấm tay bùn như được nhân đôi giữa những thời khắc gian nan, khó khăn nhất. Hiệu quả mang lại từ chủ trương đầu tư khẩn cấp đắp đập ngăn mặn trên vàm kênh Nguyễn Tấn Thành và các tuyến kênh có liên quan.
Theo lãnh đạo tỉnh Tiền Giang, những giải pháp quyết liệt được thực thi đang kết thành quả ngọt. Trước mắt, địa phương cơ bản đảm bảo được nguồn nước ngọt tưới tiêu, phục vụ sản xuất và đời sống vùng dự án Bảo Định và vùng chuyên canh dứa (khóm) Đồng Tháp Mười, giải quyết được nhu cầu nước sinh hoạt cho nhân dân thành phố Mỹ Tho và duyên hải phía Đông.