Việt Nam - Italy thúc đẩy tiềm năng hợp tác thương mại

Về quan hệ hợp tác thương mại giữa Việt Nam và Italy hiện nay và tiềm năng phát triển trong tương lai, Tham tán Nguyễn Đức Thanh nhận xét mặc dù kinh tế thế giới đang chịu nhiều tác động từ đại dịch COVID-19 và cuộc khủng hoảng năng lượng, nhưng quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Italy vẫn có nhiều khởi sắc. Trong 8 tháng của năm 2022, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 4,25 tỷ USD, tăng 13,9% so với cùng kỳ năm 2021, trong đó kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt hơn 3 tỷ USD, tăng 20%, và nhập khẩu từ Italy là 1,19 tỷ USD, giảm 0,7%.

Italy hiện là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam trong Liên minh châu Âu (EU), chỉ đứng sau Hà Lan, Đức và Pháp. Mặt khác, Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Italy trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) với kim ngạch thương mại hai chiều liên tục tăng trong các năm.

Italy là thị trường lớn, với tổng kim ngạch nhập khẩu hàng năm lên tới 551 tỷ USD. Tiềm năng thúc đẩy thương mại Việt Nam - Italy là rất lớn. Trong số những sản phẩm mà Italy đang nhập khẩu từ Việt Nam, những mặt hàng Việt Nam đang có lợi thế cạnh tranh là hạt điều bóc vỏ, cà phê, hạt tiêu, điện thoại và linh kiện, giày dép... Bên cạnh các nhóm hàng đã có lợi thế cạnh tranh, Việt Nam có nhiều sản phẩm tiềm năng để phát triển hơn nữa tại thị trường Italy như thủy sản, rau củ, trái cây, quế, hoa hồi, dệt may.

Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) cũng có thể giúp Việt Nam tăng cường xuất khẩu một số mặt hàng sang thị trường Italy như động cơ điện, điện thoại và linh kiện, mật ong, giày, sản phẩm y tế (khẩu trang, găng tay, đồ bảo hộ, máy thở…), dược phẩm, máy móc thiết bị và phụ tùng, đồ gỗ, hàng thủy sản, hàng nông sản như chè, cà phê, quế, hoa hồi, hạt tiêu, hạt điều, hoa quả.

Về các chương trình, hành động cụ thể để hỗ trợ cho các doanh nghiệp hai nước, tham tán Nguyễn Đức Thanh nêu rõ Thương vụ Việt Nam tại Italy đang chú trọng đẩy mạnh công tác thông tin cho doanh nghiệp, tiếp tục xuất bản Newsletter điện tử hàng tháng, phối hợp với Phòng Thương mại Torino dịch sang tiếng Italy. Bản tin đã đề cập đến những hoạt động thương mại, đầu tư, cung cấp những thông tin hữu ích cho doanh nghiệp về các quy định trong EVFTA, thông tin về các ngành hàng cụ thể, các cơ hội hợp tác giao thương giữa các doanh nghiệp. Để tháo gỡ khó khăn trong quá trình tìm hiểu, đàm phán và thực hiện các hợp đồng xuất nhập khẩu cụ thể hay đầu tư giữa các doanh nghiệp của hai nước, thương vụ có thể hỗ trợ về vĩ mô và vi mô liên quan đến từng doanh nghiệp cụ thể, cũng như triển khai nghiên cứu theo từng mảng thị trường lĩnh vực ngành hàng để phục vụ chung cho cộng đồng doanh nghiệp, xuất bản sách nghiên cứu về thị trường Italy, CH Cyprus, Malta, Sanmarino, và Vatican để giới thiệu với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Bên cạnh đó, Thương vụ thường xuyên tham dự các hội nghị, diễn đàn, hội chợ nhằm thông tin rộng rãi đến cộng đồng doanh nghiệp hai nước, tạo cơ hội tiếp xúc, giao thương giữa hai bên, tiếp tục đẩy mạnh các cuộc tiếp xúc doanh nghiệp, thăm nhà máy sản xuất, văn phòng làm việc các công ty Italy nhằm xác minh doanh nghiệp, tìm hiểu thị trường đối tác, hỗ trợ thông tin cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Về những khuyến nghị cho các doanh nghiệp hai nước, ông Nguyễn Đức Thanh nhấn mạnh rằng các doanh nghiệp Việt Nam muốn làm ăn tại Italy cần tìm hiểu kỹ thị trường, đưa ra chiến lược phát triển sản phẩm cụ thể. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần tìm hiểu cả những phong tục, tập quán kinh doanh của đối tác.

Theo Tham tán thương mại, việc vun đắp và duy trì các mối quan hệ cá nhân là điều cần thiết để kinh doanh ở Italy. Do đó, việc tìm đúng đại lý, nhà phân phối hoặc đối tác kinh doanh tại là rất quan trọng. Mặc dù có thị trường chung EU, nhưng việc dựa vào các đại lý đặt tại các thị trường lân cận (ví dụ như Pháp, Đức) thường không hiệu quả. Chìa khóa thành công là trả lời kịp thời các yêu cầu báo giá và đơn đặt hàng. Các doanh nghiệp Italy đánh giá cao việc trả lời nhanh chóng thư và các câu hỏi của họ. Tiếng Italy là ngôn ngữ chính thức và việc trao đổi thư từ với các công ty, đặc biệt là những lần liên hệ ban đầu, nên được ưu tiên bằng tiếng Italy. Tại các hội nghị hội thảo kể, cả hội thảo quốc tế thì tiếng Italy vẫn là ngôn ngữ chính và không phải lúc nào cũng có bố trí phiên dịch sang tiếng Anh. Tương tự các trang web, thông tin của các cơ quan nhà nước, bộ ngành sở tại cũng phần lớn dùng tiếng Italy.

Mặt khác, thói quen kinh doanh của người Việt Nam dựa vào cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam tại các nước có cộng đồng Việt Nam lớn  như ở Đức, CH Séc, Romania sẽ không hiệu quả đối với thị trường Italy. Các tập đoàn lớn nên mở riêng hoặc chung văn phòng đại diện tại Rome hoặc Milan và tham gia nhiều hơn vào việc giao tiếp với các đối tác Italy.

Doanh nghiệp Việt Nam phải hết sức thận trọng trong việc ký kết hợp đồng và phải sử dụng những phương thức thanh toán an toàn. Thường xuyên liên hệ với các Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài để phối hợp xác minh tính chính xác các thông tin đối tác, tránh bị lừa đảo, như công ty Italy đã đặt cọc cho công ty Việt Nam, nhận và sau đó không trả số tiền hàng còn lại hay công ty Việt Nam đã đặt cọc nhưng công ty Italy không giao hàng.

Còn để thu hút và tạo điều kiện cho các nhà đầu tư Italy triển khai các chương trình hợp tác cụ thể tại Việt Nam, các doanh nghiệp và đơn vị trong nước có liên quan cần tích cực hỗ trợ và hợp tác với họ trong việc trao đổi thông tin, trả lời nhanh chóng và kịp thời các yêu cầu phía bạn muốn tìm hiểu, giúp xử lý các vướng mắc về cơ chế, thủ tục hành chính nhằm thúc đẩy hoạt động đầu tư - liên doanh của các đối tác Italy tại thị trường Việt Nam trong tương lai.