Thứ Trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Anh Tuấn phát biểu tại cuộc họp.
Theo Bộ Giao thông Vận tải, cao tốc Biên Hòa – Vũng dài gần 54km, từ Đồng Nai đến Bà Rịa – Vũng Tàu với 3 dự án thành phần, tổng mức đầu tư hơn 17.800 tỷ đồng; trong đó, đoạn qua Đồng Nai dài hơn 34 km, được chia làm hai dự án thành phần.
Đến nay, toàn dự án đã bàn giao được 114/452 ha đất, tuy nhiên, phần diện tích bàn giao chủ yếu thuộc Bà Rịa – Vũng Tàu, tại Đồng Nai diện tích bàn giao rất hạn chế, khoảng 12 ha, không đảm bảo để triển khai thi công; riêng dự án thành phần 1 vẫn chưa lựa chọn xong nhà thầu. Toàn dự án cần khoảng 9 triệu m3 vật liệu; trong đó, có hơn 6,6 triệu m3 đất đắp nền đường.
Việc bàn giao mặt bằng phục vụ dự án tại Đồng Nai không đáp ứng yêu cầu, nguyên nhân do kiểm đếm đất đai, tài sản chậm; tỉnh chưa phê duyệt đơn giá bồi thường; việc thu hồi đất do Bộ Công an và Tổng Công ty cao su Đồng Nai quản lý chưa thực hiện được vì vướng thủ tục điều chỉnh quy hoạch đất an ninh – quốc phòng, chưa thống nhất được các khoản hỗ trợ.
Để triển khai cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, Đồng Nai dự kiến xây dựng 4 khu tái định cư, nhưng đến nay cả 4 khu đều chưa được xây dựng. Ngoài ra, theo tính toán của các địa phương, chi phí giải phóng mặt bằng tại 3 dự án thành phần tăng gần 3.700 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư được phê duyệt. Do dự án tăng vốn nên phải điều chỉnh chủ trương đầu tư.
Theo kết quả tại hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng, cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu có hàng chục triệu m3 đất đắp nền đường. Tuy nhiên, thực tế nguồn đất đắp phục vụ dự án rất hạn chế, riêng địa bàn Đồng Nai chỉ có thể tận dụng được khoảng 900.000 m3 đất.
Theo đại diện Ban Quản lý dự án 85 (Bộ Giao thông Vận tải), chủ đầu tư dự án thành phần 2, cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, do thiếu mặt bằng nên việc thi công tại dự án thành phần 2 bị ngưng trệ. Ban Quản lý dự án 85 đề nghị Đồng Nai khẩn trương hoàn thành phương án bồi thường đối với phần đất công, đất giao thông, kênh mương, sông suối, đất cao su (không thuộc trường hợp bồi thường về đất), bàn giao cho chủ đầu tư.
Đồng thời, xem xét, giới thiệu một số vị trí có thể làm mỏ vật liệu san lấp theo cơ chế đặc thù. Cùng đó hỗ trợ, hướng dẫn về thủ tục trong quá trình thực hiện hoặc cho gia hạn một số mỏ đã hết hạn khai thác, phương án cải tạo đất để tận thu vật liệu đất đắp nhằm đáp ứng nhu cầu của dự án.
Theo Ban Quản lý dự án giải phóng mặt bằng và hỗ trợ tái định cư tỉnh Đồng Nai (gọi tắt là Ban Bồi thường), để triển khai cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, Đồng Nai phải thu hồi gần 290 ha đất, tại 11 xã phường với khoảng 3.700 hộ bị ảnh hưởng.
Hiện Ban Bồi thường cơ bản đã hoàn thành kiểm kê diện tích đất công, đất sông suối, đất do các tổ chức quản lý và đang tiến hành kiểm kê đất do cá nhân đang sử dụng. Do vùng dự án có mật độ xây dựng cao, việc kiểm kê đất phi nông nghiệp mất nhiều thời gian.
Tại cuộc họp, ông Võ Tấn Đức, Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai yêu cầu Ban Bồi thường đẩy nhanh tiến độ kiểm kê đất đai, tài sản. Ngay trong tháng 9 này phải bàn giao phần diện tích đất công, đất sông suối cho chủ đầu tư cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu. Tháng 10 tới xử lý dứt điểm vướng mắc phần đất cao su và phê duyệt phương án bồi thường đất nông nghiệp.
Ông Võ Tấn Đức chỉ đạo Sở Nội vụ chủ trì, làm việc với các sở, ngành liên quan để điều động, biệt phái nhân lực hỗ trợ thành phố Biên Hòa và huyện Long Thành trong giải phóng mặt bằng cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị khẩn trương hoàn thiện thủ tục xây dựng các khu tái định cư phục vụ dự án.
Đồng Nai kiến nghị cơ quan Trung ương cho phép tỉnh được bố trí tái định cư cho các hộ tại cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu vào khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn phục vụ sân bay Long Thành; được kéo dài thời gian thực hiện cơ chế đặc thù trong khai thác khoáng sản phục vụ dự trọng điểm sang năm 2024.
Ông Lê Anh Tuấn, Thứ Trưởng Bộ Giao thông Vận tải đánh giá, việc giải phóng mặt bằng cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu đoạn qua Đồng Nai rất chậm, không đáp ứng yêu cầu. Vùng dự án có nhiều hệ thống hạ tầng kỹ thuật; trong đó, có đường điện 500Kv, thời gian di dời rất lâu, song đến nay tỉnh vẫn chưa lựa chọn được nhà thầu di dời hệ thống điện.
Ông Lê Anh Tuấn đề nghị Đồng Nai nhanh chóng hoàn thiện thủ tục để bàn giao trước phần diện tích đất đã kiểm kê xong cho chủ đầu tư dự án.
Cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu có sử dụng phần vốn phục hồi, phát triển kinh tế, địa phương cần nỗ lực trong công tác giải phóng mặt bằng để sớm giải ngân nguồn vốn này, bởi sang năm 2024 là hết thời hạn giải ngân.
Bộ Giao thông Vận tải luôn đồng hành, hỗ trợ Đồng Nai trong quá trình triển khai dự án; ủng hộ phương án bố trí tái định cư người dân cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu vào tái định cư tại khu tái định cư sân bay Long Thành.