Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trên là do số lượng phương tiện xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu gia tăng gấp 3 lần so với năm 2022, trong khi cơ sở hạ tầng tại cửa khẩu chưa hoàn thiện, đang còn dở dang.
Tình trạng xếp hàng kéo dài diễn ra từ đầu năm 2023 đến nay khi nhu cầu nhập than từ Lào về Việt Nam tăng đột biến. Trung bình 1 ngày có khoảng 300 - 400 phương tiện xuất, nhập cảnh qua Cửa khẩu Quốc tế La Lay, chủ yếu là xe tải trọng lớn, xe đầu kéo… chở than từ Lào về Việt Nam. Chỉ tính riêng trong ngày 19/4 có khoảng 100 phương tiện xếp hàng kéo dài từ khu vực cửa khẩu về dọc tuyến quốc lộ 15D khiến giao thông đình trệ, đi lại khó khăn.
Nguyên nhân chính xảy ra tình trạng trên là do cơ sở hạ tầng tại Cửa khẩu Quốc tế La Lay đang thi công giai đoạn 2. Hiện bãi kiểm hóa xuất, nhập khẩu chưa hoàn thiện, đang còn dang dở khiến các phương tiện không có bãi đỗ phải đậu đỗ xếp hàng dài dọc khu vực cửa khẩu kéo dài đến quốc lộ 15D về phía Việt Nam và Lào để chờ làm thủ tục xuất nhập cảnh, thông quan hàng hóa.
Bên cạnh đó, hiện trạng cơ sở hạ tầng tại trục quốc lộ 15D chưa đảm bảo do mặt đường hẹp, các khúc cua gấp chỉ lưu thông một làn đường trong khi các phương tiện đều có trọng tải lớn khiến xảy ra tình trạng ùn ứ, chậm di chuyển, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông. Đặc biệt, đường kết nối với quốc lộ 15D vào nhà liên hợp chưa hoàn thiện khiến các lực lượng chức năng chỉ đưa vào hoạt động một luồng nhập.
Thiếu tá Nguyễn Thanh Minh, Trạm trưởng Trạm Kiểm soát biên phòng Cửa khẩu Quốc tế La Lay cho biết: Hiện tại, cửa khẩu đang thi công dang dở nên chưa có bãi để kiểm hàng, san tải hàng hóa. Khi các phương tiện vận tải hàng hóa về, các lực lượng chức năng phải tận dụng các bãi đất trống trong cửa khẩu để san tải hàng hóa. Bên cạnh đó, các điểm đấu nối từ nhà ga cửa khẩu và từ đường quốc lộ 15D chưa hoàn thiện, vì vậy các phương tiện di chuyển rất khó khăn. Hiện Trạm đã tăng cường 100% quân số tại các vị trí để phân luồng cho các phương tiện vào, ra cửa khẩu.
“Trước mắt, đơn vị đã phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức lực lượng điều tiết phương tiện xuất, nhập cảnh vào các khung giờ khác nhau, trong đó từ 7 - 9 giờ làm thủ tục xuất khẩu, từ 9 - 13 giờ 30 phút làm thủ tục nhập cảnh. Mặt khác, tổ chức lực lượng điều tiết xuất, nhập cảnh tùy theo thực tế, qua đó đảm bảo an toàn lưu thông cho các phương tiện, hạn chế tình trạng mất an toàn giao thông. Tuy nhiên, về lâu dài, để giải quyết dứt điểm tình trạng trên, cần đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng hai bên cửa khẩu để làm bãi đợi, kiểm hóa hàng xuất, nhập khẩu khi thông quan, qua đó giảm tải lưu lượng phương tiện chờ làm thủ tục xuất, nhập cảnh trên tuyến quốc lộ 15D. Ngoài ra, cần mở rộng mặt đường tại một số điểm đen trên tuyến đường 15D…” - Thượng tá Phan Thanh Hoàng, Đồn trưởng Đồn Biên phòng La Lay cho biết.
Cửa khẩu quốc tế La Lay (huyện Đakrông, Quảng Trị) nối 4 tỉnh Nam Lào và Đông Bắc Thái Lan với các cảng biển ở miền Trung Việt Nam. Ngày 28/5/2014, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý việc nâng cấp cửa khẩu La Lay (Quảng Trị, Việt Nam) - La Lay (Salavan, Lào) từ cửa khẩu quốc gia lên cửa khẩu quốc tế…
Theo Chi cục Hải quan Cửa khẩu La Lay, chỉ tính riêng từ đầu năm đến nay, Cửa khẩu đã làm thủ tục xuất, nhập cảnh cho trên 31.000 lượt phương tiện với tổng trọng lượng hàng hóa đạt 450.000 tấn, thu ngân sách hơn 119 tỷ đồng…