Toàn cảnh Trạm bơm Cống Bún. Ảnh: Danh Lam/TTXVN
Đặc biệt là việc ông Nguyễn Văn Lúa (sinh năm 1961) và con trai là anh Nguyễn Văn Hai (sinh năm 1987) ở thôn Đồng Quan, xã Đồng Sơn (thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang) đã lặn sâu trong dòng nước lũ để đóng 6 cánh cửa của ba cống thông giữa sông Thương và bể xả Trạm bơm Cống Bún (tại K+150 đê hữu Thương (đê cấp III), thuộc thành phố Bắc Giang), góp phần quan trọng ngăn chặn vỡ bể xả, gây ngập lụt diện rộng, ảnh hưởng đến hàng nghìn hộ dân và nhiều khu công nghiệp lớn của tỉnh.
Anh Trần Văn Hiệu, Quản lý Trạm bơm Cống Bún cho biết, Trạm bơm Cống Bún gồm 3 cửa cống có 6 cánh, nhiệm vụ của cánh cống là đóng mở tự động khi có sự chênh lệch của áp suất. Thời điểm lũ đang trên mức báo động 3, nước ở vị trí thăng bằng không có áp suất nên cửa cống không đóng tự động, cần người xuống kiểm tra xem cửa cống có bị đất đá chèn gây ảnh hưởng việc đóng mở và móc nối dây cáp vào cửa cống để người ở trên kéo đóng cửa theo phương thức thủ công.
Thời điểm xảy ra sự cố rò rỉ, nguy cơ vỡ bể, việc đóng cống là rất quan trọng, đảm bảo trường hợp bể vỡ xảy ra, nước sông Thương vẫn không thể tràn qua cống gây lụt, anh Trần Văn Hiệu cho biết thêm.
Trước tình hình khẩn cấp đó, chính quyền xã Đông Sơn đã liên lạc với hai cha con ông Nguyễn Văn Lúa vì biết ông và con trai giỏi bơi, lặn, am hiểu địa hình, địa thế lòng sông. Họ từng nhiều lần cứu vớt người gặp nạn trên sông Thương.
Ông Nguyễn Văn Lúa cho biết, lúc 16 giờ ngày 12/9, con trai ông nhận được điện thoại từ chính quyền xã Đông Sơn, hai cha con đã gác mọi công việc đến hiện trường.
Không do dự, hai cha con quyết tâm bằng mọi cách phải đóng được cánh cống để cứu trạm bơm, bảo đảm an toàn đê sông Thương.
Với kinh nghiệm hàng chục năm bơi, lặn, ông Lúa dùng dụng cụ thăm dò độ sâu cửa cống, xác định tọa độ và vị trí cánh cống. Việc này rất cần thiết, giúp ông định vị để lặn xuống và bơi lên.
Do ở độ sâu, lại mùa lũ nên tầm nhìn gần như bằng không. Hơn nữa, ông không dùng bất cứ thiết bị hỗ trợ nào, chỉ dựa vào kỹ năng nín thở lâu dưới nước để làm việc.
Trong khoảng thời gian đó, ông vừa chịu áp lực nước vừa phải dò tìm các điểm để móc cáp cho phía trên kéo cáp để đóng cửa. Không biết bao nhiêu lần ngoi lên lặn xuống, nhiều giờ đồng hồ mò mẫm ông cũng móc được và ra tín hiệu cho phía trên kéo dây cáp đóng được 4 cánh cửa của hai cống. Còn lại hai cánh cửa cống bị đá chèn nên không thể đóng lại được.
Toàn cảnh Trạm bơm Cống Bún.
Do thời gian làm việc dưới áp lực nước quá lớn khiến chảy máu ở miệng và mũi ông. Anh Nguyễn Văn Hai đã yêu cầu ông dừng lại anh thay cha làm tiếp.
Anh Hai rất sáng tạo, từ chiếc mặt nạ phòng độc, kết nối với đường ống và dụng cụ tạo ô xy để bơm xuống giúp anh có thể lặn và thở được, làm việc hiệu quả hơn.
Khi xuống đến nơi, anh phát hiện 4 cánh cửa trước được kéo đóng lại bị hở, anh lần mò móc cáp để kéo đóng, đồng thời lấy dây buộc cố định lại. Còn hai cánh bị đất đá chèn, anh bê từng tảng đá, dọn dẹp để có thể đóng được lại.
Sau nhiều giờ lặn và chịu áp lực nước ở độ sâu khoảng 8 mét, hai cha con anh Hai đã giúp 6 cánh được đóng lại.
Khi bước lên bờ mới thấy người nặng trĩu vì mệt nhưng rất vui vì hoàn thành nhiệm vụ và nhiều người dân có mặt ở hiện trường cổ vũ, động viên. Khi hai cha con về đến nhà cũng đã 4 giờ, anh Nguyễn Văn Hai chia sẻ.
Với nỗ lực hết mình cứu trạm bơm trong tình huống khẩn cấp, hai cha con ông Nguyễn Văn Lúa được nhận Bằng khen của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Giang.