Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo: Nhà quân sự thiên tài có tầm chiến lược 

Đọc diễn văn tưởng niệm, ông Nguyễn Minh Hùng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, Trưởng Ban tổ chức Lễ hội mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2022 ôn lại cuộc đời, thân thế sự nghiêp của Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo. Quốc công Tiết chế Trần Hưng Đạo tên thật là Trần Quốc Tuấn sinh năm 1228, thuộc dòng dõi tôn thất quý tộc nhà Trần. Từ nhỏ, Trần Quốc Tuấn đã nổi tiếng là người có dung mạo khôi ngô, thông minh xuất chúng, thông kim bác cổ, văn võ song toàn, hội tụ đầy đủ Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín. Qua 4 đời vua Trần, ông đều được trọng dụng, để tiếng thơm lưu truyền, hậu thế tôn vinh, thờ phụng. Trần Hưng Đạo là hình tượng sáng ngời của lòng yêu nước, tinh thần quật khởi đấu tranh giải phóng dân tộc.

Dưới sự lãnh đạo tài tình của Trần Hưng Đạo, quân đội nhà Trần đã vượt qua nhiều khó khăn và thử thách “lấy ít địch nhiều, lấy yếu thắng mạnh”, ba lần đánh thắng quân Nguyên - Mông xâm lược hùng mạnh vào các năm 1258, 1285, 1288. Tên tuổi ông đã gắn liền với những chiến công hiển hách ở Đông Bộ Đầu, Hàm Tử, Tây Kết, Chương Dương, Vạn Kiếp, Bạch Đằng Giang…, là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam trong lịch sử dựng nước và giữ nước. Chiến thắng của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và quân đội nhà Trần đã góp phần chấm hết thời kỳ đỉnh cao của quân Nguyên - Mông trong lịch sử, đưa tên tuổi Trần Hưng Đạo lên hàng “thiên tài quân sự có tầm chiến lược và là một anh hùng dân tộc bậc nhất của nhà Trần”.

Không chỉ biết đến với vai trò là một nhà quân sự thiên tài, Trần Quốc Tuấn còn soạn 2 bộ sách để dạy các tướng lĩnh đương thời cầm quân đánh giặc là “Binh Thư yếu lược” và “Vạn Kiếp tông bí truyền thư”. Trong đó, tiêu biểu có bài “Hịch tướng sĩ” đã khích lệ tinh thần yêu nước, căm thù giặc, lay động hàng ngàn tướng sĩ. Dưới trướng của Trần Hưng Đạo, nhiều bậc hiền tài đã hết lòng phò vua, giúp nước như: Trương Hán Siêu, Trần Thì Kiến, Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Chế Nghĩa, Yết Kiêu, Dã Tượng…

Với công lao to lớn đó, ông đã được các vua Trần phong làm Đại Vương và lập đền thờ khi còn sống tại Vạn Kiếp gọi là Sinh từ. Thượng hoàng Trần Thánh Tông đích thân soạn văn bia ca ngợi công đức của Hưng Đạo Vương, gọi là Sinh bi. Ngày 20/8 năm Canh Tý 1300, ông mất tại phủ đệ Vạn Kiếp, triều đình tiến phong “Thái sư Thượng phụ Thượng Quốc công Nhân vũ Hưng Đạo Đại Vương”. Nhân dân Đại Việt suy tôn ông là Đức Thánh Trần Cửu Thiên Vũ Đế”, lập đền thờ ngay trên nền vương phủ gọi là đền Kiếp Bạc để tưởng nhớ công lao to lớn của ông đối với non sông, đất nước.

Trải qua hơn 7 thế kỷ, đến nay, tư tưởng giữ nước lấy dân làm gốc cùng tri thức quân sự, cách dùng người và lòng trung quân ái quốc của Hưng Đạo Đại Vương vẫn là bài học sâu sắc đối với các thế hệ hôm nay và mai sau.

Sau hai năm tổ chức quy mô nhỏ do ảnh hưởng của dịch COVID-19, năm 2022, Lễ hội Côn Sơn - Kiếp Bạc được tổ chức với quy mô vốn có cùng các nghi lễ chính như: Lễ tưởng niệm và khai hội, Lễ khai ấn và ban ấn, Lễ cầu an - hội hoa đăng, Lễ giỗ Đức Thánh Trần, các trò chơi dân gian đặc sắc như diễn xướng hầu Thánh, múa rối nước, đặc biệt là Tuần Văn hóa Du lịch mùa thu Côn Sơn - Kiếp Bạc để quảng bá các sản phẩm du lịch, sản phẩm đặc trưng của tỉnh Hải Dương.

Lễ hội cũng là dịp góp phần tăng cường tình đoàn kết, quảng bá, giới thiệu về khu di tích trong quá trình hoàn thiện Hồ sơ cùng với tỉnh Quảng Ninh, Bắc Giang trình UNESCO vinh danh là Di sản thế giới. Đồng thời, góp phần gìn giữ, bảo vệ, phát huy giá trị khu di tích phục vụ cho công tác nghiên cứu khoa học, giáo dục truyền thống, bồi đắp ý chí vươn lên cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ.