Hoàng Văn Thụ - Người chiến sỹ cộng sản kiên trung

Tên tuổi, hình ảnh của đồng chí Hoàng Văn Thụ đã trở thành niềm tự hào, là động lực, niềm tin cổ vũ nhân dân ta, đặc biệt là nhân dân Lạng Sơn vững bước đi lên trong sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Nhân kỷ niệm 110 năm Ngày sinh đồng chí Hoàng Văn Thụ (1909-2019), các chuyên gia, học giả của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn, quê hương đồng chí Hoàng Văn Thụ đã nêu bật những đóng góp của đồng chí Hoàng Văn Thụ trong công cuộc xây dựng phong trào cách mạng ở các tỉnh miền núi phía Bắc, tấm gương người cộng sản mẫu mực và là người con ưu tú của quê hương Lạng Sơn.

Tấm gương người cộng sản mẫu mực

Nói về cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí Hoàng Văn Thụ, Tiến sỹ Đặng Văn Thái (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) đánh giá, đồng chí Hoàng Văn Thụ là tấm gương sáng của một nhà lãnh đạo, một người cộng sản mẫu mực suốt đời trung thành vô hạn với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc; hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân; luôn đặt lợi ích của Đảng, của nhân dân, của dân tộc lên trên hết. Tên tuổi của đồng chí Hoàng Văn Thụ gắn liền với sự nghiệp đấu tranh của Đảng và dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX.

Đồng chí Hoàng Văn Thụ, dân tộc Tày, sinh ngày 4/11/1909 tại làng Phạn Lạc, tổng Nhân Lý, châu Văn Uyên, tỉnh Lạng Sơn (nay là xã Hoàng Văn Thụ, huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn). Từ nhỏ, Hoàng Văn Thụ đã được gia đình cho học cả chữ Hán và chữ quốc ngữ, từ đó có điều kiện tiếp xúc với những người bạn cùng chí hướng như Hoàng Đình Giong, Lương Văn Tri và sớm tham gia phong trào yêu nước.

Đồng chí đã tham gia phong trào đấu tranh đòi thả nhà yêu nước Phan Bội Châu, truy điệu chí sỹ Phan Chu Trinh và thành lập nhóm thanh niên yêu nước ở Lạng Sơn.

Tháng 2/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam thành lập, đồng chí Hoàng Văn Thụ chính thức trở thành một trong những đảng viên lớp đầu tiên của Đảng. Sau khi trở thành đảng viên, đồng chí Hoàng Văn Thụ đã không quản khó khăn, gian khổ, tích cực tuyên truyền vận động xây dựng tổ chức cơ sở cách mạng của Đảng.

Đồng chí là người có nhiều đóng góp trong quá trình phát triển phong trào cách mạng ở ba tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên, được cử làm Bí thư Xứ ủy Bắc kỳ, phụ trách Thành ủy Hà Nội.

Tháng 9/1940, khi phát xít Nhật chiếm Việt Nam, nhân dân Việt Nam cùng một lúc chịu cảnh một cổ hai tròng, đồng chí Hoàng Văn Thụ và các chiến sỹ cách mạng tiến hành đẩy mạnh phong trào chống phát xít Nhật - thực dân Pháp, đồng thời chỉ đạo công tác vận động tập hợp lực lượng cách mạng, tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền.

Không quản ngại khó khăn, nguy hiểm trước sự kiểm soát gắt gao của kẻ thù, với bí danh là  "Giáo", đồng chí Hoàng Văn Thụ đã len lỏi tới các cơ sở quần chúng trong các thành phố, đặc biệt là Hà Nội, vận động, tuyên truyền, giác ngộ anh chị em công nhân, binh lính yêu nước, từng bước xây dựng các cơ sở cách mạng ở nhiều nơi.

Đến năm 1943, nhiều cơ sở chi hội công vận, binh vận đã được hình thành vững chắc ở các địa bàn quan trọng. Tuy nhiên trong một đợt vây ráp, tháng 8/1943, đồng chí Hoàng Văn Thụ đã bị mật thám Pháp bắt tại một cơ sở binh vận ở Hà Nội.

Biết Hoàng Văn Thụ là một cán bộ cao cấp của Đảng Cộng sản Đông Dương, mật thám Pháp đã dùng mọi thủ đoạn xảo quyệt dụ dỗ, mua chuộc hòng làm lung lạc tinh thần của đồng chí. Tuy nhiên, đồng chí vẫn vững vàng trả lời kẻ địch một cách đầy lý lẽ và cương quyết: "Chúng tôi là những người cộng sản. Chúng tôi có đường lối, chủ trương rất rõ rệt. Chúng tôi chống phát xít Nhật cũng như nhân dân Pháp chống phát xít Đức. Nếu các ông tử tế thì nên chống phát xít Nhật và không nên đàn áp những người cộng sản".

Dụ dỗ, tra tấn cực hình không khuất phục nổi đồng chí Hoàng Văn Thụ, cuối tháng Giêng năm 1944, thực dân Pháp mở phiên tòa đưa Hoàng Văn Thụ ra xét xử. Tại tòa, khi bị kết án tử hình, đồng chí đã hướng về phía các đồng chí mình dự phiên tòa nói to: "Các đồng chí cần luôn luôn nuôi dưỡng tinh thần đấu tranh bền bỉ để thực hiện thắng lợi đường lối của Đảng, tiêu diệt bè lũ phát xít Nhật - Pháp... Tuy tôi không còn được cùng các đồng chí tiến hành hoàn thành công cuộc cách mạng của Đảng, nhưng tôi vẫn có thể chết với một tâm hồn nhẹ nhàng của người đã làm tròn nhiệm vụ. Phải vì cách mạng mà chết thì tôi cũng rất vui lòng".

Sáng 24/5/1944, thực dân Pháp mang Hoàng Văn Thụ ra xử bắn. Khi giám thị hỏi có cần bịt mắt hay không, đồng chí ung dung trả lời không cần. Hình ảnh hiên ngang, bất khuất của đồng chí Hoàng Văn Thụ trước pháp trường làm cho kẻ thù khiếp sợ, là bản hùng ca về bản lĩnh, khí tiết và ý chí của người chiến sỹ cộng sản kiên trung, bất khuất.

Cống hiến cho phong trào cách mạng các tỉnh miền núi phía Bắc

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Minh Trưởng, Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) cho biết: Nhắc đến những cống hiến to lớn của đồng chí Hoàng Văn Thụ trong việc chỉ đạo xây dựng phong trào cách mạng các tỉnh miền núi phía Bắc và các địa phương ở Bắc kỳ, không thể không nhắc đến dấu mốc quan trọng khi đồng chí Hoàng Văn Thụ cùng các chiến sỹ cách mạng về vận động và xây dựng phong trào cách mạng ở các tỉnh Lạng Sơn - Cao Bằng - Thái Nguyên.

Lịch sử đấu tranh cách mạng của nhân dân các dân tộc Cao Bằng - Lạng Sơn - Thái Nguyên, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số các tỉnh miền núi phía Bắc, sẽ mãi mãi ghi nhớ công lao và cống hiến của đồng chí Hoàng Văn Thụ - người chiến sỹ cộng sản kiên cường, người con trung kiên của quê hương Lạng Sơn. Đồng chí đã góp phần quan trọng vào việc khôi phục và phát triển phong trào cách mạng ở các tỉnh Bắc Kỳ, góp phần vào thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Minh Trưởng, ngay sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập vào tháng 2/1930, quán triệt chủ trương của Đảng về vận động và xây dựng phong trào quần chúng cách mạng ở các tỉnh miền núi biên giới, nhằm tạo ra một địa bàn hoạt động cho Đảng, tại Lạng Sơn - Cao Bằng, một chi bộ cộng sản được thành lập với nhiệm vụ trọng tâm: Bắt mối, gây dựng các tổ chức quần chúng cách mạng ở hai tỉnh giáp biên giới là Lạng Sơn và Cao Bằng. Đồng chí Hoàng Văn Thụ được chi bộ phân công về gây dựng phong trào cách mạng ở Lạng Sơn.

Đồng chí Hoàng Văn Thụ đã tiến hành tổ chức các lớp huấn luyện chính trị cho quần chúng ở Văn Uyên (Lạng Sơn), thông qua đó, quần chúng bắt đầu được giác ngộ tinh thần yêu nước. Dựa vào địa bàn vùng núi biên giới, các chiến sỹ cách mạng đã xây dựng được nhiều tổ chức quần chúng trung kiên, đặc biệt là ở Văn Uyên. Các cơ sở này đã bảo vệ một cách an toàn cho nhiều cán bộ đang hoạt động ở vùng biên giới.

Trước sự phát triển lớn mạnh của phong trào quần chúng cách mạng ở vùng biên giới, nhiều cuộc đấu tranh của quần chúng dưới sự lãnh đạo của Đảng được tổ chức ở Lạng Sơn. Đến giữa năm 1934, đồng chí Lê Hồng Phong, thay mặt Thư ký Ban Chỉ huy ở ngoài của Đảng, đã tuyên bố thành lập Ban Cán sự tỉnh Lạng Sơn nhằm tiếp tục bồi dưỡng, xây dựng hạt nhân cho phong trào cách mạng; đồng thời, tạo nên hệ thống trạm liên lạc bí mật và một đường dây an toàn cho các các cán bộ Đảng đi lại và hoạt động ở vùng biên giới. Chính các cơ sở và đường dây liên lạc bí mật này đã góp phần quan trọng vào việc đưa đón cán bộ, bảo vệ an toàn cho các đại biểu trong nước ra dự Đại hội lần thứ Nhất của Đảng.

Cuối năm 1937, đồng chí Hoàng Văn Thụ đã cử cán bộ về Võ Nhai (Thái Nguyên) để tiếp tục củng cố phát triển phong trào cách mạng ở Thái Nguyên, mở rộng địa bàn phong trào cách mạng 3 tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng và Thái Nguyên với phong trào cả nước. Việc mở rộng phát triển phong trào cách mạng ở Thái Nguyên đã góp phần khai thông con đường liên lạc giữa phong trào cách mạng ở các tỉnh miền núi, biên giới với phong trào cách mạng ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng lân cận.

Cùng với những nỗ lực trong việc chỉ đạo phong trào cách mạng ở Lạng Sơn, Cao Bằng, việc phát triển phong trào ở Thái Nguyên mở ra một địa bàn quan trọng, giúp cho Xứ ủy Bắc Kỳ có điều kiện thuận lợi để kịp thời chỉ đạo phong trào của quần chúng cách mạng ở các tỉnh miền núi.

Đánh giá về tấm gương kiên trung Hoàng Văn Thụ, Tiến sỹ Phạm Ngọc Thưởng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, khẳng định, cuộc đời, sự nghiệp cách mạng và tấm gương kiên trung, bất khuất của chiến sỹ cộng sản Hoàng Văn Thụ, người con ưu tú của quê hương lạng Sơn là di sản tinh thần quý giá, là nguồn động viên, cổ vũ lớn lao đối với Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc tỉnh Lạng Sơn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước.

Phát huy truyền thống yêu nước của quê hương cách mạng, từ một tỉnh miền núi biên giới kém phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân gặp nhiều khó khăn, tỉnh Lạng Sơn đã và đang vươn lên mạnh mẽ, không ngừng nỗ lực vượt qua thách thức, quyết tâm xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh, phát triển toàn diện, bền vững trên tất cả các lĩnh vực.

Đến nay, kinh tế Lạng Sơn duy trì ở mức khá. Năm 2018, tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh đạt 9%, tổng thu ngân sách đạt trên 5,4 nghìn tỷ đồng, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao; chính trị, xã hội được duy trì ổn định; quốc phòng an ninh được bảo đảm; chủ quyền biên giới quốc gia được giữ vững.

Tiến sỹ Phạm Ngọc Thưởng khẳng định, Lạng Sơn sẽ đạt thêm nhiều thành tựu mới trong công cuộc đổi mới, phát triển và hội nhập; góp phần xứng đáng với vị thế của một tỉnh nơi địa đầu Tổ quốc, xứng đáng với truyền thống và sự hy sinh của các thế hệ cha anh, trong đó có đồng chí Hoàng Văn Thụ, người con ưu tú của quê hương Lạng Sơn.