Nhìn lại những lần các tổng thống Mỹ chấp nhận thất bại khi tái cử

Theo đài ABC, khi Tổng thống đương nhiệm Donald Trump vẫn khẳng định không thua cuộc sau khi giới truyền thông dự báo ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden sẽ đắc cử tổng thống tiếp theo của Mỹ vào ngày 7/11, hình ảnh bức tâm thư viết tay của Tổng thống George H.W. Bush viết cho Tổng thống đắc cử Bill Clinton vào ngày 20/1/1993 nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội.

Vị tổng thống thứ 41 của Mỹ, người không thể tiếp tục nhiệm kỳ thứ hai sau khi để thua trước thống đốc Arkansas của đảng Dân chủ trong cuộc tranh cử, đã gửi bức thư chân thành cho ông Clinton vào đúng Ngày Nhậm chức 20/1. Ông không chỉ đưa ra lời khuyên mà còn bày tỏ sự ủng hộ khi đối thủ của mình chuyển vào Nhà Trắng.

"Bill thân mến, khi bước vào văn phòng này ngay bây giờ, tôi vẫn có cảm giác ngạc nhiên và sự tôn kính mà tôi cảm nhận bốn năm trước. Tôi biết ông cũng sẽ cảm thấy được điều đó. Tôi chúc ông sẽ có những niềm hạnh phúc tuyệt vời khi ở đây. Sẽ có những khoảng thời gian khó khăn, thậm chí còn khó khăn hơn khi những lời chỉ trích ông có thể nghĩ là không công bằng. Tôi không phải là một người đưa ra lời khuyên tốt nhưng đừng để những người chỉ trích đẩy ông ra khỏi hướng đi. Sự thành công của ông là sự thành công của quốc gia. Tôi chân thành ủng hộ ông. Chúc may mắn, George”, Tổng thống Bush chia sẻ tâm tư trong bức thư đầy xúc động.

Sau đó, cả Clinton và Bush đều trở thành bạn tốt. Vài tuần trước cái chết của cố Tổng thống Bush vào ngày 30/11/2018, cựu Tổng thống Clinton đã đọc bức thư cho nhà sử học Mark Updegrove.

Bức thư được gửi đi sau khi ông Bush có một bài phát biểu thừa nhận thất bại, bày tỏ sự hòa giải và hy vọng vào ngày 4/11/1992, một ngày sau khi các hãng truyền thống lớn tuyên bố ông Clinton là người thắng cử.

"Đây là cách chúng tôi và đất nước nhìn nhận điều đó - người dân đã lên tiếng, và chúng tôi tôn trọng sự uy nghiêm của hệ thống dân chủ", Tổng thống Bush nói trong bài phát biểu thừa nhận thất bại và cam kết sẽ phối hợp với chính quyền tương lại để triển khai quá trình chuyển giao quyền lực một cách “suôn sẻ” cũng như kêu gọi những người ủng hộ ông" tiếp tục ủng hộ tổng thống mới”.

Nếu như sau khi kiểm phiếu đại cử tri và chính thức xác nhận ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden thành tổng thống đắc cử, Tổng thống Trump sẽ gia nhập một nhóm nhỏ gồm các tổng thống đương nhiệm thất bại khi tái tranh cử. Trong lịch sử nước Mỹ, chỉ có 9 tổng thống tại vị thất bại trong cuộc tái tranh cử.

Mặc dù các bài phát biểu nhượng bộ không phải là một truyền thống khi một tổng thống không tái đắc cử và nhiều cuộc bầu cử căng thẳng đến phút cuối, song theo nhà sử học kiêm giáo sư tại đại học chính sách công Harvard Kennedy – bà Leah Wright Rigueur, chưa có một tổng thống nào trong quá khứ phản ứng như ông Trump.

Nhà Trắng từ chối bình luận về việc một số hãng truyền thông dự báo ông Biden là người chiến thắng trong cuộc bầu cử vào ngày 7/11. Khi được hỏi liệu Tổng thống Trump có gọi điện cho ông Biden để nhượng bộ, Phó Thư ký báo chí Nhà Trắng Judd Deere trả lời: "Chưa có lịch trình”.

"Điều đáng chú ý về Tổng thống Trump là với thành tích của mình, ông ấy sẽ không bao giờ tuyên bố 'Tôi không chiến thắng',” nhà sử học Rigueur nhận định.

Ngay cả sau cuộc chạy đua tổng thống khốc liệt giữa hai ứng viên George W. Bush của đảng Cộng hòa và Al Gore của đảng Dân chủ vào năm 2000 buộc Florida phải kiểm phiếu lại và tình trạng thắng thua chưa phân định kéo dài 36 ngày sau Ngày Bầu cử, cựu Phó Tổng thống Gore vẫn phải thừa nhận thất bại sau khi ứng viên Bush giành được phiếu đại cử tri ở bang Florida. “Tôi chấp nhận kết quả cuối cùng. Vì lợi ích đoàn kết của một dân tộc và sức mạnh của nền dân chủ, tôi chấp nhận thất bại”, ông Gore phát biểu.

Thống đốc bang Illinois của đảng Dân chủ Adlai Stevenson cũng đã có bài phát biểu nhận thất bại trên sóng truyền hình quốc gia đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ sau khi ông thua trước ứng viên đảng Cộng hòa Dwight D. Eisenhower. Năm 1928, Thống đốc New York của đảng Dân chủ Al Smith đã có bài phát biểu chấp nhận thua cuộc trước ứng viên Herbert Hoover của đảng Cộng hòa.

Và khi Tổng thống Hoover thua ứng viên đảng Dân chủ Franklin Delano Roosevelt vào năm 1932, ông đã ngầm thừa nhận thất bại trong một bức điện chúc mừng ông Roosevelt "có một chính quyền thành công nhất".

Sau ông Hoover, các tổng thống đương nhiệm thua trong cuộc tái tranh cử bao gồm Tổng thống Jimmy Carter năm 1980, Tổng thống George H.W. Bush năm 1992 và giờ dự đoán là sẽ Tổng thống Trump.

Trong một bài phát biểu đẫm nước mắt vào ngày 5/1/1980, Tổng thống đương nhiệm lúc bấy giờ Carter thừa nhận rằng sự thất bại trong cuộc đua tranh cử gây ra “nỗi đau”, nhưng ông “đánh giá cao hệ thống bầu cử, cho phép người dân tự do lựa chọn ai sẽ dẫn dắt họ 4 năm tiếp theo”.

Vị tổng thống thứ 39 của nước Mỹ sau đó đã chia sẻ với những người ủng hộ một bức điện mà ông đã gửi tới Tổng thống đắc cử Reagan. Ông chúc mừng tổng thống đắc cử và cam kết "hỗ trợ hết mình" trong việc mang lại một quá trình chuyển giao quyền lực suôn sẻ.