Tên lửa phóng từ Iran bị hệ thống phòng không của Israel đánh chặn trên bầu trời Jerusalem ngày 1/10/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Hôm 15/10, tại một cuộc họp báo của Lầu Năm Góc, phát ngôn viên Sabrina Singh đã được một phóng viên hỏi, tại sao Mỹ không gửi hệ thống phòng không tốt nhất của Mỹ, được gọi là THAADS, đến NATO để giúp bảo vệ bầu trời ở đó khỏi các cuộc tấn công tên lửa có thể xảy ra của Nga, hoặc thậm chí đến rìa phía đông của Liên minh quân sự Đại Tây Dương để bắn hạ các tên lửa đang bắn phá các ngôi nhà và doanh nghiệp của Ukraine.
Đó là bởi vì – phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết - Ukraine thực sự không cần nó.
"Thế này, các năng lực khác nhau, các cuộc chiến khác nhau, các khu vực khác nhau. Các cam kết đối với Israel và Ukraine cũng khác nhau. Bạn đang nói về các năng lực khác nhau đang được di chuyển và thứ gì cần thiết là THAAD – nếu Iran tấn công một lần nữa. Đối với những gì Nga đang làm ở Ukraine, các khả năng khác nhau, như bạn biết đấy, tôi không cần phải liệt kê danh sách dài. Không muốn sử dụng cách diễn đạt này, nhưng vấn đề [khác biệt] ở đây là một chút táo và cam", bà Singh giải thích.
Lầu Năm Góc vào cuối tuần qua đã cho phép triển khai một khẩu đội THAAD (Hệ thống phòng thủ khu vực tầm cao giai đoạn cuối) cùng với khẩu đội đến Israel để tăng cường phòng thủ chống lại các tên lửa đất đối đất do Iran phóng.
Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin cho biết việc triển khai thiết bị và nhân viên phục vụ của Mỹ là để đáp trả các cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran vào ngày 13/4 và ngày 1/10.
Theo số liệu chính thức của Israel, Iran đã bắn "khoảng" 120 vũ khí đạn đạo vào Israel vào ngày 1/10. Hệ thống phòng không của Israel được hỗ trợ bởi tàu chiến Mỹ và máy bay chiến đấu Pháp và Anh, được cho là đã phá hủy 99% vũ khí bay tới. Sau đó, ngày 13/4 chứng kiến cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran gần như bị xóa sổ hoàn toàn, nhờ vào mạng lưới tên lửa đạn đạo chống đạn đạo tích hợp mạnh mẽ.
Như vậy nếu so sánh, hệ thống phòng không của Ukraine đã hoạt động kém hơn nhiều.
Trong cùng khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 10 năm nay, Nga chủ yếu sử dụng vũ khí của riêng mình nhưng tăng cường các cuộc tấn công bằng tên lửa nhập khẩu, đã phóng tổng cộng 956 tên lửa các loại vào nhà dân, doanh nghiệp và mục tiêu quân sự của Ukraine.
Hệ thống phòng không Ukraine tuyên bố đã bắn hạ 402 tên lửa trong thời gian đó. Tỷ lệ tiêu diệt trong 2 tháng rưỡi qua, theo những con số chính thức đó, rõ ràng là tệ hơn đối với Kiev, với chỉ 120 tên lửa - hầu hết đều có đầu đạn đủ mạnh để san phẳng một tòa nhà chung cư - được báo cáo là bị phá hủy trong số 6 tên lửa được phóng.
Các quan chức Ukraine, đứng đầu là Tổng thống Volodymyr Zelensky, đã đặt câu hỏi tại sao một mạng lưới phòng không không thể ngăn chặn hơn 1/3 tên lửa của Nga, mà lại được coi là không thực sự cần sự giúp đỡ nghiêm túc của Mỹ. Trong khi đó, nếu chỉ 1 trong 100 trăm tên lửa bắn vào Israel bị để lọt, thì việc gửi một khẩu đội THAAD kèm theo quân nhân Mỹ đến Israel lại được nhấn mạnh là vì lợi ích quốc gia của Mỹ.
Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) của Mỹ. Ảnh: Yonhap/TTXVN
Tạp chí Politico đã đưa ra câu trả lời vào ngày 16/10: "'Câu trả lời cứng rắn mà người Ukraine có thể không thích nghe nhưng thật đáng tiếc, sự thật là chúng ta có thể chấp nhận rủi ro bắn hạ tên lửa của Iran trên bầu trời Israel mà không gây ra chiến tranh trực tiếp với Tehran, có thể dẫn đến chiến tranh hạt nhân. Nhưng sẽ có nhiều rủi ro hơn khi thử làm điều đó với Nga', một trợ lý cấp cao của Thượng viện Mỹ làm việc về chính sách Ukraine nói với POLITICO. Hai quan chức giấu tên của chính quyền Tổng thống Biden, khi thảo luận về vấn đề này cũng đưa ra cùng một quan điểm.
Vào tháng 6/2023, sau lần đầu tiên Nga triển khai vũ khí hạt nhân tới Belarus, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nói điều tương tự, gọi mối đe dọa về việc Nga thực sự sử dụng vũ khí nguyên tử trong tương lai là "có thật".
Vào tháng 9/2024, theo các báo cáo do tờ New York Times đưa ra, Mỹ đã cập nhật học thuyết chiến tranh hạt nhân của mình và nhấn mạnh thêm vào các cuộc tấn công xuất phát từ bên ngoài nước Nga.
Tuy nhiên, học thuyết chiến tranh hạt nhân của Nga cũng đã được cập nhật gần đây. Theo lập trường đã công bố của Điện Kremlin về thời điểm sẽ sử dụng hay không sử dụng vũ khí hạt nhân, thì việc Mỹ trang bị vũ khí chống tên lửa tiên tiến cho Ukraine (hoặc bất kỳ quốc gia nào khác) là không thể được, thậm chí có thể là lý do để Nga sử dụng vũ khí hạt nhân.
Điện Kremlin ngày 25/9 tuyên bố đã mở rộng phạm vi các tình huống có thể xảy ra mà Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân trong đòn tấn công đầu tiên, bổ sung vào các quy tắc lâu đời về việc duy trì khả năng tấn công đáp trả, trong đó khả năng kích hoạt đòn tấn công hạt nhân chủ động là "sự xâm lược của một quốc gia phi hạt nhân với sự hỗ trợ hoặc tham gia của một quốc gia hạt nhân".
Tổng thống Putin nói rằng, học thuyết an ninh quốc gia mở rộng này có mục đích cụ thể là giúp Nga có khả năng ngăn chặn hoặc nếu cần, đáp trả các cuộc tấn công hàng loạt bằng vũ khí hiện đại có khả năng mang thiết bị hạt nhân hoặc tấn công năng lực vũ khí hạt nhân của Nga. Ông Putin cho biết mối đe dọa mới bao gồm tấn công bằng "máy bay chiến lược và chiến thuật, tên lửa hành trình, thiết bị bay không người lái, tên lửa siêu vượt âm và các hệ thống bay khác".
Khi cân nhắc đến những rủi ro như vậy, Mỹ ủng hộ cuộc chiến của Ukraine chống lại Nga, nhưng Mỹ cũng phải cân bằng lợi ích của mình trên toàn thế giới - phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Sabrina Singh nhấn mạnh.