"Viện nghiên cứu Chính sách Đối ngoại" (Mỹ) ngày 20/11 nhận định, trong khi cuộc đối đầu quân sự giữa Ixraen và Hamas ở Dải Gaza đang diễn ra ác liệt thì tình trạng mất ổn định ở các nước xung quanh cũng lan rộng: các cuộc biểu tình chống chính phủ quy mô lớn tại Gioócđani, bán đảo Sinai của Ai Cập và khu Bờ Tây tiếp tục bất ổn về an ninh. Thậm chí, sau nhiều thập kỷ yên tĩnh, gần đây, tuyến ngừng bắn giữa Ixraen và Xyri đang trở thành mối quan ngại lớn cho Ixraen.
|
Ixraen triển khai xe tăng tại Alonei Habashan ở cao nguyên Golan ngày 11/11/2012 |
Những tuần qua, cuộc nội chiến ở Xyri đã tràn sang lãnh thổ Ixraen. Mặc dù không phải lần đầu tiên các quả đạn cối của Xyri rơi xuống cao nguyên Golan do Ixraen kiểm soát, nhưng điều thay đổi trong vài tuần qua là lần đầu tiên quân đội Ixraen (IDF) quyết định trả đũa. Đòn trả đũa đầu tiên của IDF được thực hiện kèm theo các tuyên bố công khai của Ten Avíp rằng Ixraen sẽ không làm ngơ khi bất kỳ loại đạn pháo nào bắn qua biên giới. Trước tình hình leo thang đó, câu hỏi đặt ra là liệu Ixraen hoặc Xyri có ý định thúc đẩy một cuộc đối đầu quân sự? Và liệu cuộc đối đầu đó có nguy cơ lan đến Dải Gaza?
Nếu xảy ra một cuộc đối đầu giữa Xyri và Ixraen, nó sẽ có tác dụng hướng sự chú ý của khu vực và quốc tế ra khỏi cuộc nội chiến ở Xyri, và chính phủ Xyri sẽ nỗ lực huy động sự ủng hộ của cả trong và ngoài nước. Đamát cũng qua sự hỗn loạn trên biên giới để chuyển đến Ixraen bức thông điệp: nếu chính phủ của Tổng thống Bashar al - Assad sụp đổ, tình trạng hỗn loạn sẽ lan rộng ở Xyri, từ đó sẽ gây nhiều hậu quả tiêu cực nghiêm trọng cho Ixraen.
Tuy nhiên, chính phủ Xyri không gây rắc rối dọc tuyến ngừng bắn và chỉ đưa ra các tuyên bố chống Ixraen. Không ai cho rằng Tổng thống Assad sẽ thay đổi chính sách và công khai tìm cách gây xung đột quân sự với Ixraen. Đamát đang phải đối mặt với những thách thức từ phe đối lập, do đó sẽ không mở một mặt trận mới. Chủ nghĩa phiêu lưu nước ngoài không nằm trong chiến lược của Đamát, cho dù các cuộc đụng độ thường xuyên với Ixraen có thể làm tăng uy tín của chính quyền. Đamát thậm chí có thể gián tiếp được lợi từ cuộc đối đầu quân sự ở Dải Gaza giữa Ixraen và Phong trào Hồi giáo Hamas của Palextin, bởi cuộc xung đột này có thể chuyển hướng sự chú ý và áp lực của quốc tế khỏi Đamát.
Trong khi đó, Ixraen có thể cảm thấy cần phản ứng mạnh mẽ hơn với tình trạng bạo lực lan tràn qua biên giới từ Xyri. Tuy nhiên, việc can dự vào một cuộc đối đầu với chính quyền Xyri sẽ không chỉ gây nguy hiểm cho sự ổn định ở khu vực mà còn phản tác dụng. Từ khi bắt đầu làn sóng bất ổn ở Trung Đông và Bắc Phi đầu năm 2011, Ixraen đã mệt mỏi trước những thay đổi diễn ra trong khu vực và lặng lẽ ủng hộ thực tiễn của khu vực.
Trong giới hoạch định chính sách ở Ixraen, ngày càng có nhiều người công khai ủng hộ việc lật đổ Tổng thống Assad và chế độ của ông. Nguyên nhân là do Ixraen nhận thấy sự phát triển của một chính phủ Xyri mới có thể gây nhiều rủi ro cho Ixraen, nhưng những rủi ro đó không thể sánh với đòn giáng mạnh từ việc chế độ của Tổng thống Assad sụp đổ đối với hai “kẻ thù” chủ yếu của Ixraen ở khu vực là Iran và Phong trào Hezbollah ở Libăng.
Có thể nói, các cuộc giao tranh gần đây dọc tuyến ngừng bắn Xyri - Ixraen cần được xem xét nghiêm túc. Nếu cuộc xung đột ở Xyri càng kéo dài, nó sẽ càng gây nguy hiểm cho khu vực. Vì vậy, hiện nay cộng đồng quốc tế đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp nhằm chấm dứt cuộc xung đột này càng sớm càng tốt.
Hữu Trung.