Trước đó, ngày 22/4/2019, Tòa án nhân dân huyện Thanh Trì (Hà Nội) đã đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án này và tuyên phạt hai bị cáo: Phan Trọng Lịch (sinh năm 1982, trú ở thị trấn Đông Anh, huyện Đông Anh, Hà Nội) và Nguyễn Hồng Hải (sinh năm 1982, ở tại Thọ Sơn, Việt Trì, Phú Thọ) cùng lĩnh án 9 năm tù về tội “Vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy”.
Không đồng ý với mức án này, hai bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Tuy nhiên, tại phiên tòa phúc thẩm, hai bị cáo bất ngờ thay đổi nội dung kháng cáo từ xin giảm nhẹ hình phạt sang kháng cáo kêu oan vì cho rằng kết luận nguyên nhân gây cháy không đúng.
Bị hại trong vụ hỏa hoạn này là Công ty cổ phần Đồng Tháp, Công ty TNHH Đầu tư và phát triển Phú Hưng, Công ty TNHH Truyền hình cáp Saigontourist và Công ty TNHH Thiết bị công nghiệp Trường Sa. Theo kết luận định giá tài sản, tổng thiệt hại của các doanh nghiệp này lên đến hơn 104 tỷ đồng.
Theo nội dung vụ án, Công ty cổ phần Đồng Tháp vốn có hệ thống kho xưởng đặt tại Cụm công nghiệp Ngọc Hồi, thuộc xã Ngọc Hồi (Thanh Trì, Hà Nội). Hệ thống kho xưởng này được Công ty cổ phần Đồng Tháp cho các doanh nghiệp nêu trên thuê để sản xuất và làm kho chứa hàng hóa.
Quá trình sử dụng, Công ty TNHH Đầu tư và phát triển Phú Hưng (Công ty Phú Hưng) dùng mặt bằng thuê mướn làm nơi sản xuất nội thất gia đình bằng gỗ. Sản xuất mặt hàng này, Công ty Phú Hưng gây ô nhiễm môi trường xung quanh nên Công ty cổ phần Đồng Tháp yêu cầu đối tác phải nhanh chóng khắc phục.
Công ty Phú Hưng giao cho nhân viên tên là Đào Duy Hanh tìm thợ lắp đặt, xử lý hệ thống ống thông gió. Đào Duy Hanh sau đó tìm gặp và thuê Phan Trọng Lịch thi công hệ thống ống thông gió. Theo thỏa thuận, Lịch chịu trách nhiệm về an toàn lao động; phòng cháy, chữa cháy và không được phép hàn xì mà chỉ dùng ốc vít. Ngoài ra, Lịch và đại diện Công ty Phú Hưng còn thống nhất người của bên nào thì bên đó quản lý. Khi cần thiết thì đại diện của hai bên sẽ liên hệ trực tiếp với nhau.
Triển khai hợp đồng, Lịch thuê thêm 4 người thợ, trong đó có Nguyễn Hồng Hải. Tháng 11/2016, Lịch cùng nhóm thợ bắt tay vào chế tạo các ống thông gió mới và giá đỡ ở dưới mặt đất, ngoài Công ty Phú Hưng. Ngày 1/12/2016, sau khi hoàn thiện 4 ống thông gió mới cùng hệ thống giá đỡ, Lịch cùng nhóm thợ chuyển sang thi công trên cao, thuộc khu vực nhà xưởng Công ty Phú Hưng. Trong quá trình này, Lịch không chỉ đạo và cũng không bàn bạc gì với nhóm thợ về việc ngăn chặn nếu phát sinh hỏa hoạn.
Khoảng 9 giờ ngày 2/12/2016, khi xe cẩu đến, Lịch chỉ đạo và cùng nhóm thợ đưa hệ thống ống thông gió vào vị trí cần lắp đặt và bắt đầu hàn xì các giá đỡ. Hải là người trực tiếp hàn xì ống thông gió vào mái nhà xưởng và không thực hiện biện pháp ngăn chặn tia lửa hàn. Lịch đứng ở dưới đất chỉ đạo nhưng không hề có bất kỳ chỉ đạo gì đối với nhóm thợ trong việc ngăn chặn nguy cơ trực tiếp phát sinh cháy và phòng chống hỏa hoạn...
Các vảy hàn nóng đỏ đã rơi vào vị trí nối giữa 2 ống thông gió (cũ và mới), giáp góc cua lượn cong của phần ống mới, rồi rơi vào trong lòng ống thông gió cũ, dính vào lớp sơn bám dày trong thành ống thông gió cũ và bắt cháy. Sau đó, lửa nhanh chóng bùng phát trong ống thông gió và lan truyền xung quanh. Khi Hải hàn xong được ít phút thì lửa trong thành ống thông gió cũ bùng phát nhanh, rồi thoát ra ngoài khe nối giữa ống thông gió cũ và ống thông gió mới.
Phát hiện lửa cháy, Lịch hô hoán, rồi cùng Hải và những người xung quanh cùng nhau chữa cháy. Lực lượng cảnh sát phòng cháy, chữa cháy cũng nhanh chóng có mặt làm nhiệm vụ. Tuy nhiên, do đám cháy lớn, tốc độ cháy nhanh nên đã gây ra nhiều thiệt hại về tài sản của các doanh nghiệp nêu trên.
Quá trình điều tra, cơ quan chức năng xác định, Công ty cổ phần Đồng Tháp bị thiệt hại tài sản trị giá hơn 3,6 tỷ đồng, Công ty TNHH Đầu tư và phát triển Phú Hưng bị thiệt hại hơn 34,8 tỷ đồng, Công ty TNHH Truyền hình cáp Saigontourist bị thiệt hại hơn 54,4 tỷ đồng và Công ty TNHH Thiết bị công nghiệp Trường Sa bị thiệt hại hơn 7,6 tỷ đồng. Tổng cộng số tài sản bị thiệt hại lên tới hơn 100 tỷ đồng.
Sau khi xem xét vụ án, Hội đồng xét xử phúc thẩm khẳng định các bị cáo không bị oan, cấp sơ thẩm đã xử lý đúng người, đúng tội, đúng pháp luật nên đã quyết định bác kháng cáo của 2 bị cáo. Tuy nhiên, Tòa cấp phúc thẩm cũng đã xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt cho 2 bị cáo và tuyên án phạt 8 năm tù giam đối với cả 2 bị cáo về cùng tội “Vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy”. Ngoài án phạt tù, Tòa còn tuyên buộc 2 bị cáo phải bồi thường số tài sản bị thiệt hại cho các doanh nghiệp liên quan.