Bà Thoa cho biết, phải đưa nội dung tội này về đúng tên gọi, đó là tội vi phạm chế độ 1 vợ 1 chồng. Theo đó, tội này được quy định tại điều 182, Bộ luật hình sự năm 2015, vừa được Quốc hội thông qua vào tháng 11/2015 và sẽ có hiệu lực thi hành từ 1/7/2016. Điều kiện để phạt hình sự trong trường hợp này bao gồm hai yếu tố: Đó là làm cho quan hệ hôn nhân của một trong hai bên dẫn đến ly hôn và đã bị xử phạt hành chính về vấn đề này mà còn vi phạm.
“Thực tế, tội danh này có mấy hình phạt như cảnh cáo, cải tạo không giam giữ và phạt tù. Tuy nhiên, báo chí lại chỉ nhắc đến hình phạt tù. Việc có nhiều loại hình phạt như vậy để tùy từng tình huống cụ thể, tùy từng mức độ vi phạm mà tòa án có thể đưa ra phán xét về hình phạt”, Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự- hành chính Nguyễn Thị Kim Thoa nhấn mạnh.
Bà Nguyễn Thị Kim Thoa, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Hình sự - Hành chính (Bộ Tư pháp) trả lời báo giới sáng 8/4. |
Bà Thoa khẳng định, nội dung điều 182 này đã được nêu trong Bộ luật Hình sự ban hành năm 1999. Tuy nhiên luật ban hành năm 1999 có khiếm khuyết khi nói rằng phải “gây ra hậu quả nghiêm trọng” nhưng lại không giải thích rõ “hậu quả nghiêm trọng” là như thế nào. Tuy nhiên hiện nay, Điều 182 Bộ luật Hình sự 2015 đã giải thích rõ ràng “gây hậu quả nghiêm trọng” bao gồm các điều kiện rất cụ thể.
Hơn nữa, “nguồn cơn” của Điều 182 xuất phát từ quy định tại khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 nghiêm cấm “người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ”. “Đó là tinh thần bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình”, bà Thoa khẳng định.
Nói về việc liệu có Nghị định hướng dẫn về quy định này hay không, bà Nguyễn Thị Kim Thoa cho rằng, Bộ luật Hình sự 2015 không có nghị định hướng dẫn. Điều này là thực hiện theo đúng tinh thần của Hiến pháp là những quy định hạn chế quyền con người, quyền công dân chỉ được quy định bởi luật.