Khó khăn lắm chúng tôi mới tiếp cận được hai trong số nhiều bãi vàng nằm ở xóm Bản Khiếu, xã Sơn Lộ, huyện Bảo Lạc (Cao Bằng). Tại đây, hoạt động đào đãi vàng diễn ra hết sức rầm rộ, khiến nhiều diện tích đất nông nghiệp ven suối bị xới tung, tạo thành từng gò, đống và hố sâu.
Tuy trời đã nhá nhem tối nhưng tại đây vẫn còn 3 chiếc xe múc làm việc hết công suất, cạnh đó là những chiếc máy bơm đang hút bùn đất vươn cao vòi đưa vào máng lọc. Xa xa trên những triền đồi là những túp lều xiêu vẹo, hoang tàn - nơi ở của “vàng tặc”.
Ông T.V, một người dân ở xóm Pù Mô, xã Sơn Lộ, huyện Bảo Lạc tiết lộ: “Bãi vàng này là của một ông chủ tên Phong người tận Pác Nặm, Bắc Kạn sang đây khai thác. Từ khi có bãi vàng, cuộc sống của người dân nơi đây bị ảnh hưởng nghiêm trọng, ruộng đất bị mất do một số người hám lợi bán cho bưởng vàng, những người không bán thì bị quậy phá chẳng làm ăn được gì. Nghiêm trọng nhất là nạn hút hít do đám "thổ phỉ" mang về khiến cho làng xóm đang yên bình bỗng trở thành hỗn hoạn bởi nạn trộm cắp và đánh đấm nhau…”.
Càng đi sâu vào trong xóm mới thấy mức độ nghiêm trọng do “vàng tặc” gây ra. Những mảnh ruộng bị biến thành hố, thành gò. Nguy hại hơn, tất cả các dòng suối vốn trong xanh và là nơi cung cấp nước sinh hoạt cho người dân cả xóm Pù Mô giờ trở nên đục ngầu bùn đất. Có ai chắc rằng trong dòng nước đục ngầu kia không có dư lượng thủy ngân, một chất độc chết người được “vàng tặc” dùng để cô vàng?
Khai thác vàng ở xóm Bản Khiếu, xã Sơn Lộ, huyện Bảo Lạc (Cao Bằng). |
Khi chúng tôi vào đến trung tâm xóm Bản Khiếu thì nhận được điện thoại của đồng nghiệp cho biết, vừa có một lá đơn do anh Nông Văn Hồng, trú tại xóm Bản Khiếu, huyện Bảo Lạc tố cáo ông Nông Văn Long, Chủ tịch UBND xã Sơn Lộ (huyện Bảo Lạc) về hành vi câu kết với các bưởng vàng ở Pác Nặm, Bắc Kạn để khai thác vàng trái phép ở khu vực xóm Bản Khiếu, xã Sơn Lộ.
Đi xác minh, gặp 7 người dân thì có tới 5 người cho biết là có hiện tượng này, chỉ có 2 người nói là không biết. Tuy nhiên, khi chúng tôi hỏi là có bằng chứng gì không thì mọi người trả lời là không.
Tiếp chúng tôi tại trụ sở, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng Nguyễn Hoàng Anh cho biết: “Chiều 26/4, chúng tôi đã triển khai gấp cuộc họp về giải pháp quản lý hiệu quả các nguồn khoáng sản. Trong đó bàn rất sâu về giải pháp chống nạn khai thác vàng trái phép. Trong thời gian qua, tỉnh cũng đã tổ chức rất nhiều đợt kiểm tra truy quét, tấn công “vàng tặc” nói riêng và nạn khai thác trái phép khoáng sản nói chung. Tuy nhiên, sau khi ra quân cũng chỉ yên ắng được một thời gian, sau đó do lợi nhuận cao nên nạn khai thác trái phép tái diễn. Sắp tới, chúng tôi sẽ dùng biện pháp mạnh như xử phạt nặng những trường hợp cố tình vi phạm, kiên quyết tịch thu phương tiện khai thác để bán đấu giá sung công quỹ”. Hy vọng là sau cuộc họp này, chính quyền và các ngành chức năng ở Cao Bằng sẽ "mạnh tay" với "vàng tặc".
Mạnh Hà