Những ngày này, hàng trăm hộ dân ở xã Tam An, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai nườm nượp kéo về UBND xã để nộp đơn đòi Công ty Sonadezi Long Thành (thuộc công ty Cổ phần dịch vụ Sonadezi) bồi thường thiệt hại do công ty xả thải không đạt chuẩn gây ra.
Cống xả thải ra rạch Bà Chèo rồi ra sông Đồng Nai của Sonadezi Long Thành |
Rạch Bà Chèo xưa kia theo lời của người dân nước xanh ngăn ngắt nay đậm đặc, đen ngòm với mùi hôi thối bốc lên. Nói như ông Huỳnh Ngọc Trai, Chủ tịch Hội nông dân xã Tam An: “Cuộc sống có đi lên nhưng cũng mang theo nhiều vấn đề phiền toái, đặc biệt là ô nhiễm môi trường”.
Dẫn chúng tôi đi xem vườn sầu riêng trơ trụi lá, anh Trần Văn Dô (ấp 1, xã Tam An) cho biết: Những năm trước, sau khi trừ chi phí, 3 ha sầu riêng của nhà anh cho thu nhập trên 300 triệu đồng/năm. Thế nhưng, từ năm 2009 đến nay, diện tích trồng sầu riêng của gia đình anh cứ chết dần, chết mòn.
Từ đầu năm đến nay, gia đình anh mới chỉ thu hoạch được hơn 30 triệu đồng tiền sầu riêng.
Theo ông Nguyễn Văn Hải (ấp 2), người đã có hơn 30 năm làm nghề đánh cá, trước đây cả ấp 2 có 21 chiếc thuyền ngược xuôi trên rạch Bà Chèo, có ngày ông đánh bắt được trên 50 kg cá và cái nghề này đã nuôi sống cả gia đình ông, cũng như nhiều gia đình khác. Song hiện tại, ấp 2 chỉ còn có 4 chiếc thuyền, ông Hải kể: Rạch Bà Chèo dài 4 km, đi qua địa phận 4 ấp của xã, con rạch này đã giúp Tam An trở thành vùng đất màu mỡ, cây trái quanh năm và loại nào cũng thơm ngon, nổi tiếng khắp vùng. Nhưng mấy năm qua, măng cụt, sầu riêng, bưởi, chôm chôm,… cứ chết dần, chết mòn, còn tôm cá thì ngày càng vắng bóng. Mà nước thải của Công ty Sonadezi xả ra như thế thì có cây gì, con gì sống nổi.
Tôm cá chết, đồng nghĩa với việc hàng trăm ao đầm nằm dọc hai bên rạch Bà Chèo chẳng ai thèm ngó ngàng. Chỉ vào 2.000 m2 ao đầm, anh Nguyễn Minh Hải (ấp 1) chán nản: Dân ở đây nhà nào cũng có đầm để nuôi cá tự nhiên, nghĩa là vào tháng 8 chúng tôi mở cửa ao cho tôm cá vào rồi đến tháng 10 bắt. Trước đây tôm nhiều lắm, từng này ao nhà tôi cho thu nhập hơn 20 triệu đồng một mùa, nhưng mấy năm trở lại đây thì chẳng còn con tôm nào, con cá nào. Dân Tam An vì thế mà bỏ trống ao đầm, mất đi một nguồn thu lớn.
Người dân phản ánh, mỗi khi Công ty Sonadezi Long Thành xả thải là mùi hôi thối bốc lên khắp vùng. Theo ông Huỳnh Ngọc Trai, từ ngày (4/8/2011) Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường (C49) - Bộ Công an bắt quả tang nhà máy xử lý nước thải tập trung Sonadezi tại Khu Công nghiệp Long Thành xả nước thải ra rạch Bà Chèo, sông Đồng Nai, dân ở đây đã gửi đơn lên xã thống kê thiệt hại, yêu cầu công ty này bồi thường. Xã Tam An có 4 ấp (ấp 1, 2, 3, 4 với tổng diện tích đất ở và đất sản xuất hơn 760 ha) sống gần rạch Bà Chèo, nên chịu ảnh hưởng rất lớn. Hiện đã có 146 đơn của người dân nộp lên xã với số tiền đòi bồi thường trên 7 tỷ đồng (có 32 hộ chỉ thống kê thiệt hại chứ chưa tính được mức bồi thường).
Trước khi bị Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường (C49) - Bộ Công an bắt quả tang xả thải chưa đạt chuẩn ra môi trường, Công ty Sonadezi Long Thành đã nhiều lần bị các cơ quan chức năng xử phạt vì hành vi tương tự. Hiện chính quyền tỉnh Đồng Nai cũng như Công ty Sonadezi Long Thành đang chờ kết luận từ cơ quan điều tra để có hướng xử lý và khắc phục. Mức độ sai phạm dù thế nào đi chăng nữa, thì công ty này cũng khó phủ nhận những hệ lụy mà họ đã gây ra do những sai phạm của mình.
Công Phong