Các bị cáo tại phiên tòa ngày 25/3. Ảnh: Thanh Vũ/TTXVN
Phiên tòa bắt đầu với phần luật sư Trần Minh Hải (Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh) bào chữa cho bị cáo Nguyễn Cao Trí, cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần đầu tư và quản lý giáo dục Văn Lang, cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Capella.
Nguyễn Cao Trí bị truy tố về tội “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, cụ thể là chiếm đoạt 1.000 tỷ đồng của Trương Mỹ Lan. Theo đó, Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị tuyên phạt mức án 10 - 11 năm tù giam đối với Nguyễn Cao Trí. Luật sư Trần Minh Hải cho biết, mức án Viện Kiểm sát đề nghị đối với thân chủ của mình là quá nghiêm khắc và có phần vô lý.
Theo luật sư Hải, Nguyễn Cao Trí là bị cáo duy nhất không phải là đồng phạm của Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB. Xét về góc độ hậu quả trong vụ án, hậu quả liên quan đến Nguyễn Cao Trí chỉ giới hạn trong hai cá nhân cụ thể là bị cáo và Trương Mỹ Lan, không gây rủi ro cho hoạt động của Ngân hàng SCB, không làm mất an toàn huy động vốn, không có ảnh hưởng gì đến an ninh tiền tệ quốc gia như các vấn đề xét xử chính trong vụ án này.
Bên cạnh đó, Luật sư Trần Minh Hải cũng đề nghị Hội đồng Xét xử, Viện kiểm sát xem xét lại động cơ và hoàn cảnh dẫn đến hành vi phạm tội của Nguyễn Cao Trí. Theo luật sư Hải, dựa trên những dẫn chứng liên quan đến các giao dịch chuyển nhượng 10% vốn điều lệ tại Công ty Văn Lang giữa Nguyễn Cao Trí và Trương Mỹ Lan tại Công ty Văn Lang, đây thực chất là việc kết chuyển từ 3 giao dịch của bị cáo Lan để thanh toán việc thực hiện thỏa thuận nêu trên gồm: Thỏa thuận mua bán cổ phần Công ty Cao su công nghiệp Đồng Nai, thỏa thuận mua bán cổ phần Công ty đầu tư du lịch Sài Gòn Đại Ninh và thỏa thuận hợp tác đầu tư dự án tại huyện Hải Hà, Quảng Ninh.
Luật sư Hải phân tích, 3 giao dịch trên được các bên thiết lập, thỏa thuận, triển khai, sau đó Trương Mỹ Lan không tiếp tục thì mới hoán đổi thành 10% vốn điều lệ Công ty Văn Lang. Tiếp đến, Lan chuyển cho Trí tổng cộng 1.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, do có hiện tượng trùng lặp chứng từ giao dịch, vì ngay cả khi ký hợp đồng chuyển nhượng 10% vốn điều lệ Công ty Văn Lang thì các hợp đồng thỏa thuận 3 giao dịch trước đó vẫn chưa được thanh lý, nên Trí đứng trước nguy cơ phải thanh toán gấp đôi số tiền thực nhận từ Lan, nghĩa là 2.000 tỷ đồng thay vì 1.000 tỷ đồng. Trong giai đoạn đầu điều tra, chính Trương Mỹ Lan cũng nhầm lẫn đã chuyển cho Nguyễn Cao Trí 2.000 tỷ đồng.
Luật sư Hải cho rằng, nguy cơ phải chịu trách nhiệm gấp đôi do lỗi các bên không rành mạch trong các giao dịch thì việc Nguyễn Cao Trí ký thanh lý hợp đồng không quá phức tạp như hồ sơ nhận định. Trí sau đó vẫn thừa nhận trách nhiệm thanh toán cho Lan là thuộc về mình. Trương Mỹ Lan cũng đã chấp nhận việc này, nên luật sư Hải đề nghị Hội đồng Xét xử thận trọng xem xét, mức độ hành vi của Nguyễn Cao Trí không nguy hiểm như cáo trạng thể hiện, không có ý định chiếm đoạt tiền của bị cáo Lan.
Luật sư Trần Minh Hải lập luận, so sánh hành vi phạm tội của Nguyễn Cao Trí với các bị cáo khác trong vụ án do Trương Mỹ Lan chủ mưu xảy ra tại Ngân hàng SCB, hành vi của Trí gây thiệt hại gần như nhỏ nhất, nhưng đến nay đã khắc phục gần như triệt để nhất. Việc khắc phục không chỉ cho bản thân bị cáo Trí mà còn góp phần khắc phục chung hậu quả vụ án.
Hơn nữa, Nguyễn Cao Trí còn được hưởng nhiều tình tiết giảm nhẹ: Được tặng thưởng nhiều Huân chương Lao động, Bằng khen cấp Thành phố và cấp Bộ; tích cực tham gia và có nhiều đóng góp cho cộng đồng thông qua các hoạt động từ thiện, phòng, chống COVID-19. Bản thân Nguyễn Cao Trí cũng được bên bị hại là Trương Mỹ Lan xin giảm nhẹ một phần hình phạt.
Từ những phân tích trên, luật sư Hải đề nghị Hội đồng Xét xử áp dụng Điều 59 Bộ luật Hình sự, miễn hình phạt với Nguyễn Cao Trí.
Bị cáo Trương Mỹ Lan tại phiên tòa ngày 25/3. Ảnh: Thanh Vũ/TTXVN
Bào chữa bổ sung cho Nguyễn Cao Trí, luật sư Đinh Quang Thuận (Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh) cho biết, về trách nhiệm dân sự, trong quá trình điều tra, cơ quan chức năng đã tạm giữ của bị cáo 16 tỷ đồng và 3,3 triệu USD. Sau đó, bà Vân Anh (vợ Nguyễn Cao Trí) nộp thêm 640 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền này gia đình bị cáo xin cấn trừ vào 1.000 tỷ đồng trách nhiệm bồi thường của Nguyễn Cao Trí đối với Trương Mỹ Lan.
Theo luật sư Thuận, gần nhất, gia đình Nguyễn Cao Trí vừa thanh toán thêm 20 tỷ đồng, nâng số tiền mặt đã khắc phục cho Trương Mỹ Lan là hơn 757 tỷ đồng, còn phải thanh toán hơn 242 tỷ. Với 6 bất động sản còn đang kê biên, gia đình Nguyễn Cao Trí cố gắng thu xếp đủ tiền mặt trong thời gian sớm nhất, đảm bảo khắc phục hoàn toàn thiệt hại cho Trương Mỹ Lan; nếu không kịp thì xin Hội đồng Xét xử cho gia đình bị cáo tối đa 3 tháng từ khi bản án có hiệu lực để hoàn thành nghĩa vụ dân sự. Luật sư Thuận cũng đề nghị Hội đồng Xét xử xem xét áp dụng tỷ giá quy đổi từ ngày vụ án được đưa ra xét xử đối với 3,3 triệu USD theo tỷ giá hiện tại là 24.012 đồng/USD.
Tự bào chữa cho bản thân, Nguyễn Cao Trí thừa nhận phạm sai lầm, không biện minh mà chỉ mong được Hội đồng Xét xử xem xét thấu đáo bối cảnh phức tạp đưa bị cáo đến sự việc đáng tiếc như hiện nay. Nguyễn Cao Trí nói sai lầm của mình xuất phát từ lo lắng thái quá trong nỗ lực giải quyết khủng hoảng sau khi Trương Mỹ Lan bị bắt. Theo Nguyễn Cao Trí, khi Trương Mỹ Lan giao dịch với Trí nhưng không đứng tên, nên lúc đó Trí nghĩ Lan có ý dự phòng những khoản tiền đó nếu xảy ra rủi ro. Vì nghĩ như vậy là mình có liên quan nên bị cáo bối rối, lo lắng và phạm sai lầm.
Nguyễn Cao Trí phân trần, bản thân là một doanh nhân có hành trình gần 20 năm làm ăn không giả dối, qua đó xây dựng được hệ thống giáo dục với nhiều tổ chức, công ty đóng góp nhiều cho xã hội. Sự việc xảy ra đến nay, bị cáo đã khắc phục hậu quả, so với một số bị cáo khác trong vụ án bị truy tố vì gây thất thoát hàng trăm nghìn tỷ đồng nhưng được được hưởng án treo thì bị cáo Trí cảm thấy mức án mà Viện Kiểm sát đề nghị là rất cao, mong nhận được sự khoan hồng và được xem xét mức án phù hợp.
Tại tòa, nhóm luật sư bào chữa cho Nguyễn Cao Trí cũng đã trình bày việc Công ty Cổ phần Tập đoàn Capella và 3 tổ chức thuộc Hệ thống Giáo dục Văn Lang là: Trường Đại học Văn Lang, Trường Đại học Kinh tế kỹ thuật Bình Dương và Trường Tiểu học - Trung học Cơ sở - Trung học phổ thông Nam Mỹ đã có đơn gửi Hội đồng Xét xử và Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Kèm theo đơn là chữ ký của 2.242 cá nhân là đại diện của Ban Giám hiệu, Ban Điều hành, đội ngũ cán bộ - giảng viên - giáo viên - nhân viên, người lao động đến từ các đơn vị trực thuộc Hệ thống Giáo dục Văn Lang và Hệ thống Capella… Tất cả đều thể hiện nguyện vọng cầu xin Hội đồng Xét xử giảm nhẹ hình phạt, khoan hồng cho bị cáo Trí.