Đầu phiên xử, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố công bố cáo trạng về hành vi phạm tội của 254 bị cáo trong đại án xảy ra tại Cục Đăng kiểm Việt Nam, 11 Trung tâm đăng kiểm trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh và 3 trung tâm đăng kiểm tại các tỉnh Long An, Bến Tre, Sóc Trăng.
Hội đồng xét xử tiếp tục chuyển sang phần thẩm vấn nhóm 28 bị cáo là cựu lãnh đạo Cục Đăng kiểm, cựu lãnh đạo Phòng Kiểm định xe cơ giới (Phòng VAR) và các bị cáo nguyên là đăng kiểm viên có liên quan.
Trước đó, Hội đồng Xét xử đã có lệnh trích xuất gửi trại giam đối với 16 bị cáo đang bị tạm giam và lưu ý 12 bị cáo đang tại ngoại cùng luật sư phải có mặt trong phòng xét xử lớn tại Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh để làm việc vào hôm nay.
Theo cáo trạng, các bị cáo trong vụ án này bị truy tố với 11 tội danh: “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ”, “Môi giới hối lộ”, “Giả mạo trong công tác”, “Sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật”, “Xâm phạm trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác”, “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”, “Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”, “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “Tham ô tài sản” và “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Trong đó, bị cáo Đặng Việt Hà (cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam) bị đưa ra xét xử về tội “Nhận hối lộ”; bị cáo Trần Kỳ Hình (cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, tiền nhiệm của bị cáo Đặng Việt Hà) bị truy tố 2 tội danh “Nhận hối lộ” và “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Cáo trạng xác định, bị cáo Trần Kỳ Hình nhận hối lộ hơn 6,5 tỷ đồng và 23.000 USD; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong duyệt cấp thông báo năng lực cho 63 hồ sơ cơ sở đóng tàu không đủ điều kiện. Bị cáo Đặng Việt Hà chịu trách nhiệm hình sự về hành vi nhận hối lộ số tiền 40 tỷ đồng; trong đó cá nhân bị cáo được hưởng lợi 8,5 tỷ đồng và 113.000 USD.
Tại phiên tòa, bị cáo Trần Kỳ Hình xác nhận với Hội đồng xét xử nội dung cáo trạng là đúng. Tuy nhiên, Hình cho rằng số tiền nhận hối lộ cáo trạng quy buộc là chưa chính xác. Hình khai nhận, từ tháng 3/2019 đến tháng 7/2021, được bị cáo Trần Anh Quân (cựu quyền Trưởng phòng VAR) chia số tiền nhận hối lộ trong quá trình thẩm định hồ sơ thiết kế với số tiền chính xác là 12.000 USD và hơn 2,8 tỷ đồng.
Trần Kỳ Hình cho biết, từ khi bị bắt đến nay, bị cáo rất ân hận và ăn năn hối cải, đã vận động gia đình nộp lại toàn bộ số tiền hưởng lợi, khắc phục hậu quả. Bị cáo cũng cho biết bản thân đang mắc nhiều bệnh, trong quá trình điều tra đã thành khẩn khai báo...
Bị cáo Đặng Việt Hà cũng thừa nhận hành vi nhận hối lộ từ cấp dưới và các trung tâm đăng kiểm, từ đó hưởng lợi hơn 8,5 tỷ đồng. Song bị cáo Hà cho rằng bản thân “không đưa ra chủ trương nhận hối lộ và ăn chia” nên không đồng ý với số tiền mà Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh quy buộc bị cáo chịu trách nhiệm chung là 40,3 tỷ đồng. Theo Đặng Việt Hà, việc sai phạm tại Cục Đăng kiểm đã xảy ra từ năm 2019, khi Hà đang giữ chức Cục phó; tháng 8/2021 Hà mới làm Cục trưởng cho đến khi bị bắt vào đầu năm 2023.
Liên quan đến việc bị cáo Nguyễn Văn Chung lừa chiếm đoạt 100.000 USD để thu thập thông tin kết quả điều tra khi vụ án mới khởi tố, Đặng Việt Hà cho biết đã đưa tiền cho người này thông qua bị cáo Lại Thái Phong (cựu Phó Chánh Văn phòng Cục Đăng kiểm Việt Nam, một trong những cấp dưới thân thiết của Hà). Tuy nhiên, Chung không thu thập được thông tin gì như đã thỏa thuận.
Về nguồn gốc số tiền, bị cáo Đặng Việt Hà thừa nhận “là tiền hối lộ” do Trần Anh Quân (cựu quyền Trưởng Phòng Kiểm định xe cơ giới) đưa. Trong quá trình làm việc, bị cáo đã nhận tiền hối lộ từ Quân hơn 5 tỷ đồng. Khi biết đang bị điều tra sai phạm, Hà lo sợ nên đã trả lại cho Quân, sau đó yêu cầu Quân đổi 100.000 USD đưa lại cho mình để đưa cho Chung nhờ thu thập thông tin. Hà cho biết lúc đó bản thân rất bối rối, không suy nghĩ được gì nên đã nhờ người tìm hiểu thông tin.
Đặng Việt Hà cũng trình bày tại tòa việc gia đình bị cáo đã nhiều lần nộp gần 6 tỷ đồng nhằm khắc phục hậu quả vụ án và nhiều tình tiết giảm nhẹ khác như nhiều người trong gia đình có công với cách mạng.
Chủ tọa lưu ý, bị cáo Đặng Việt Hà là bị hại trong vụ Nguyễn Văn Chung lừa đảo, nhưng số tiền 100.000 USD có nguồn gốc từ tiền phạm pháp nên sẽ bị thu hồi sung công quỹ Nhà nước.
Là bị cáo bị xác định nhận số tiền hối lộ nhiều nhất trong vụ án (hơn 11 tỷ đồng), bị cáo Trần Anh Quân, cựu quyền Trưởng Phòng Kiểm định xe cơ giới (Phòng VAR), cũng thừa nhận cáo trạng truy tố đúng.
Theo cáo trạng, Phòng VAR thuộc Cục Đăng kiểm, có nhiệm vụ thực hiện thẩm định thiết kế, nghiệm thu cải tạo xe cơ giới và xe máy chuyên dùng đang lưu thông. Các bị cáo là lãnh đạo, đăng kiểm viên của phòng này đã lợi dụng vị trí công tác, không thực hiện đúng quy định; nhận hối lộ từ các công ty 1,5-3 triệu đồng/hồ sơ để bỏ qua lỗi trên hồ sơ thiết kế, cấp giấy chứng nhận thẩm định thiết kế trái quy định; trong đó, bị cáo Quân phải chịu trách nhiệm với tổng số tiền nhận hối lộ của Cục Đăng kiểm là hơn 60 tỷ đồng.
Tại tòa, Trần Anh Quân đồng ý chịu trách nhiệm số tiền hơn 11 tỷ đồng hưởng lợi cá nhân, cho biết đã động viên gia đình khắc phục toàn bộ. Tuy nhiên, bị cáo không đồng ý chịu trách nhiệm với toàn bộ số tiền nhận hối lộ của Cục Đăng kiểm bởi theo bị cáo, việc nhận hối lộ này là không có chủ trương như cáo trạng xác định.
Trần Anh Quân bày tỏ hối hận, trình bày nhiều tình tiết giảm nhẹ như: Bản thân có thời gian dài công tác trong quân đội, được tặng nhiều huân chương, bằng khen; nhiều người trong gia đình có công với cách mạng...