Điều 53 Luật Giao thông đường bộ năm 2008 quy định xe gắn máy phải "có đủ gương chiếu hậu và các trang bị, thiết bị khác bảo đảm tầm nhìn cho người điều khiển".
Bên cạnh đó, điểm a khoản 1 Điều 17 Nghị định 46/2016/NĐ - CP ngày 28/5/2016 về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt có quy định chế tài như sau: "Xử phạt người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy vi phạm quy định về điều kiện của phương tiện khi tham gia giao thông.
Luật giao thông đường bộ quy định phải có đủ 2 gương nhưng chỉ quy định chế tài xử phạt nếu thiếu gương bên trái. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN |
Theo đó, phạt tiền từ 80.000 đồng đến 100.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây: Điều khiển xe không có còi; đèn soi biển số; đèn báo hãm; gương chiếu hậu bên trái người điều khiển hoặc có nhưng không có tác dụng.
Như vậy, Luật giao thông đường bộ quy định phải có đủ 2 gương nhưng chỉ quy định chế tài xử phạt nếu thiếu gương bên trái.
Vì thế, cảnh sát giao thông chỉ được quyền phạt khi xe gắn máy thiếu gương bên trái hoặc có gương bên trái nhưng không có tác dụng (tức là gương bên trái không đạt tiêu chuẩn) với mức phạt tiền từ 80.000 đồng đến 100.000 đồng.
Về tiêu chuẩn của gương chiếu hậu
Theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 28:2010/BGTVT về gương chiếu hậu xe mô tô, xe gắn máy, có một số chi tiết có thể dễ dàng xác định mà không cần đo bằng phương tiện kỹ thuật như:
- Gương có tác dụng phản xạ.
- Tại mục Quy định kỹ thuật, Quy định kỹ thuật chung: Tất cả các gương phải điều chỉnh được vùng quan sát; Mép của bề mặt phản xạ gương phải nằm trong vỏ bảo vệ (đế gương) và mép của vỏ bảo vệ phải có bán kính cong "c" có giá trị không nhỏ hơn 2,5 mm tại mọi điểm và theo mọi hướng.
- Tại mục Quy định về kích thước: Diện tích của bề mặt phản xạ không được nhỏ hơn 69cm2. Trong trường hợp gương tròn, đường kính của bề mặt phản xạ không được nhỏ hơn 94mm và không được lớn hơn 150mm. Trong trường hợp gương không tròn kích thước của bề mặt phản xạ phải đủ lớn để chứa được một hình tròn nội tiếp có đường kính 78 mm, nhưng phải nằm được trong một hình chữ nhật có kích thước 120 mm x 200 mm.
Như vậy, không có quy định nào cấm hoặc xử phạt người sử dụng "gương thời trang" hay "gương cầu", "gương không theo xe". Nếu gương chiếu hậu của bạn đạt tiêu chuẩn như đã liệt kê trên thì cảnh sát giao thông không có quyền xử phạt về lỗi này.
Tuy nhiên, trên thực tế thì "gương cầu" thường có đường kính của bề mặt phản xạ nhỏ hơn 94mm nên nếu cảnh sát giao thông chặn xe và phạt vì lỗi gương không đúng quy định là có căn cứ.