Quân đội Mỹ thử nghiệm đánh chặn từ hệ thống phòng không Vòm Sắt tại Trường bắn tên lửa White Sands, bang New Mexico. Vòm Sắt được thiết kế để đánh chặn và tiêu diệt các tên lửa tầm ngắn và đạn pháo. Ảnh: Defense News
Mỹ đã mua hai khẩu đội Vòm Sắt (Iron Dome) từ Israel vào cuối năm 2020, sau đó gửi một khẩu đội tới đảo Guam vào năm 2021 để đánh giá xem hệ thống này có thể hoạt động như thế nào trước tên lửa Trung Quốc.
Israel đã sử dụng rộng rãi hệ thống phòng không Vòm Sắt để chống lại các tên lửa và máy bay không người lái do dân quân Palestine chế tạo, nhưng chưa bao giờ thử nghiệm hệ thống này với các chủ thể nhà nước.
Chỉ huy lực lượng phòng thủ tên lửa và không gian của quân đội Mỹ Daniel Karbler cho biết Mỹ đang có sẵn một hệ thống Vòm Sắt sẵn sàng chuyển tới Ukraine nếu Kiev yêu cầu.
“Hai khẩu đội Vòm Sắt mà chúng tôi có ngay lúc này – một khẩu đội đã hoàn thành khóa huấn luyện khai thác thiết bị mới, nó đã sẵn sàng để triển khai; khẩu đội thứ hai đang hoàn thiện công tác bảo vệ thiết bị mới ngay bây giờ, vì thế Quân đội (Mỹ) có sẵn một khẩu đội để triển khai tới Ukraine nếu được yêu cầu", ông Karbler cho biết khi trả lời câu hỏi của Thượng nghị sĩ Angus King trong cuộc họp của Tiểu ban Thượng viện về Lực lượng Chiến lược vào tuần trước.
"Rõ ràng là hệ thống phòng thủ tên lửa rất quan trọng đối với người Ukraine", nghị sĩ King nói trong khi đưa ra câu hỏi. "Tại sao Vòm Sắt không được triển khai tới Ukraine? Chúng ta đã hỗ trợ chi phí. Chúng ta đã chi khoảng 3 tỷ USD cho Israel để phát triển nó, 500 triệu USD/ năm, theo hiểu biết của tôi. Đó chẳng phải là nguồn lực rất quan trọng cho người Ukraine hay sao vì vấn đề chính của họ bây giờ là phòng không?", thượng nghị sĩ King chất vấn.
Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng phụ trách chính sách không gian John Plumb nói với ông King rằng cho đến nay, Mỹ đã tập trung vào các hệ thống phòng thủ tên lửa từ kho dự trữ của mình để gửi tới Ukraine. “Ông biết đấy, chúng ta đã cung cấp các khẩu đội Patriot, chúng ta đã [thực hiện] các khoản đầu tư đáng kể vào hệ thống phòng thủ tên lửa và đã khuyến khích các đồng minh làm điều tương tự", ông Plumb giải thích.
Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã bày tỏ sự miễn cưỡng trước đề nghị gửi thiết bị quân sự tới Ukraine vào tháng trước trong bối cảnh có các báo cáo về áp lực ngày càng tăng từ Washington buộc ông phải làm như vậy. Lập trường hiện tại của Tel Aviv trái ngược với bình luận của ông Netanyahu hồi tháng 1 rằng Tel Aviv có thể gửi Vòm Sắt tới Kiev.
Kiev đã tha thiết đề nghị Israel gửi các hệ thống Vòm Sắt tới nước này vào năm ngoái, khi các quan chức nói rằng Ukraine sẵn sàng "mua" hệ thống này, chứ không "xin".
Đầu năm 2022, trước thềm leo thang căng thẳng ở Ukraine, truyền thông Israel đưa tin Tel Aviv đã ngăn chặn nỗ lực của Mỹ nhằm chuyển các khẩu đội Vòm Sắt của họ tới Ukraine trong bối cảnh lo ngại Moskva có thể đáp trả.
Lần đầu tiên được đưa vào phục vụ trong quân đội Israel vào năm 2011, Vòm Sắt đã được sử dụng rộng rãi trong các trận chiến của Israel chống lại lực lượng dân quân Palestine và Liban, vốn được trang bị chủ yếu bằng tên lửa nhỏ và máy bay không người lái. Israel đã quảng cáo hệ thống này là một trong những hệ thống phòng không tốt nhất trên thế giới. Tuy nhiên, các phân tích độc lập về tỷ lệ bắn hạ của Vòm Sắt đã đặt ra câu hỏi về mức độ hiệu quả của nó. Một nghiên cứu về việc sử dụng Vòm Sắt chống lại tên lửa Hamas trong cuộc xung đột tháng 5/2021 ở Gaza tiết lộ rằng hệ thống này đã bị áp đảo một phần bởi tên lửa bắn hàng loạt của các tay súng Palestine.
Một khẩu đội Vòm Sắt bao gồm radar, mô-đun chỉ huy và điều khiển cùng ba bệ phóng, bệ phóng thứ hai được trang bị 20 tên lửa đánh chặn Tamir mỗi bệ. Israel có khoảng 12 hệ thống Vòm Sắt trong kho vũ khí của mình.