Một chiếc F-16C của Lực lượng Phòng không Mỹ tại Căn cứ Không quân Mirgorod, Ukraine chuẩn bị cho cuộc tập trận Bầu trời An toàn 2011. Ảnh: Lực lượng Phòng không Quốc gia
Theo trang thông tin quốc phòng A&SF, Lực lượng Vệ binh Quốc gia Mỹ ước tính lứa phi công Ukraine đầu tiên sẽ tốt nghiệp khóa huấn luyện máy bay chiến đấu F-16 vào tháng 5 năm nay.
Trả lời phóng viên tại một hội nghị chuyên đề về chiến tranh của Hiệp hội Lực lượng Không quân và Vũ trụ ngày 20/2, Giám đốc Lực lượng Phòng không Quốc gia, Trung tướng Michael Loh tiết lộ 4 phi công Ukraien đã gần kết thúc khoá huấn luyện.
Trong khi đó, theo phát ngôn viên của Lực lượng Vệ binh Quốc gia bang Arizona - Đại úy Erin Hannigan, Mỹ đang đào tạo 12 phi công Ukraine trong năm tài chính 2024. Số phi công này đều chuẩn bị tốt nghiệp trong tháng 5 và tháng 8 tới.
Tuy nhiên, những gì các phi công làm sau đó phụ thuộc vào thời điểm các máy bay này thực sự đến Ukraine. Trước đó, vào tháng 7/2023, Mỹ đã bật đèn xanh cho các đồng minh chuyển giao F-16 cho Ukraine. Bên cạnh Mỹ, Đan Mạch cũng đang dẫn đầu nỗ lực đào tạo phi công Ukraine lái máy bay chiến đấu ở châu Âu.
Vào tháng 9/2023, Tướng Loh cho biết sẽ mất từ 3 tháng đến 9 tháng để các phi công Ukraine hoàn thành khóa huấn luyện F-16.
Theo vị chỉ huy, các phi công đều mỗi ngày tự mình lái những chiếc F-16. Tuy nhiên, những yêu cầu đối với những phi công đã thay đổi và quá trình huấn luyện mất nhiều thời gian hơn một chút vì các phi công cần có khả năng thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ ngoài các tình huống thời chiến.
Washington cảnh báo họ sẽ không thể tiếp tục nỗ lực này và đào tạo thêm nhiều phi công ngoài lứa đầu tiên nếu Quốc hội không cấp thêm kinh phí. “Chi phí đào tạo dựa trên học phí và nguồn kinh phí đó được phân bổ trước khi các phi công đến đây. Các phi công hiện đang theo học dự kiến sẽ không bị ảnh hưởng bởi các vấn đề tài trợ. Nhưng nếu cần đào tạo thêm phi công thì chúng tôi cần có thêm kinh phí”, Đại uý Hannigan nói.
Ukraine từ lâu đã kêu gọi các nước phương Tây viện trợ F-16 tăng cường sức mạnh cho lực lượng khi nước này cố gắng giữ vững phòng tuyến trước Nga. Các quan chức Mỹ cho biết F-16 do Mỹ sản xuất sẽ vượt trội hơn so với các máy bay từ thời Liên Xô mà Ukraine đang sử dụng và cũng sẽ cho phép lực lượng không quân Ukraine sử dụng đạn dược do phương Tây cung cấp hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, cho đến nay, thời điểm chính xác F-16 xuất hiện trên bầu trời Ukraine vẫn chưa được xác định. Ngày 18/2, tạp chí Foreign Police dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Litva Arvydas Anušauskas cho biết những chiếc máy bay chiến đấu F-16 đầu tiên sẽ có mặt tại Ukraine vào tháng 6/2024.
Trước đó, vào giữa tháng 10/2023, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba chỉ nói rằng F-16 có thể đến vào nửa đầu năm 2024 và cuối tháng 12/2023, không quân Ukraine cũng đưa ra tuyên bố với khoảng thời gian tương tự.
Ukraine được cho là sẽ nhận được hàng chục chiến đấu cơ F-16, bao gồm 19 chiếc từ Đan Mạch, bàn giao trong quý II/2024, như thông báo của Bộ Quốc phòng Đan Mạch ngày 6/1. Còn vào tháng 12/2023, Hà Lan quyết định sẽ chuyển giao 18 chiếc F-16 cho Ukraine và gần đây nâng lên thành 24 chiếc. Trong khi đó, Canada cam kết sẽ cung cấp khoảng 44 triệu USD để bảo trì các máy bay F-16 được bàn giao cho Ukraine.
Về phần mình, Nga đã lên tiếng phản đối việc chuyển giao này. Ngoại trưởng Sergey Lavrov nói rằng việc chuyển giao máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine sẽ dẫn đến xung đột leo thang hơn nữa vì máy bay này đã được cải tiến để có khả năng mang vũ khí hạt nhân và là mối đe dọa trực tiếp đối với Nga.