Theo hãng tin Reuters, trong một tuyên bố ngày 16/3, Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng Mỹ cho biết động thái cung cấp tới 220 tên lửa Tomahawk cho Australia sẽ hỗ trợ các mục tiêu chính sách đối ngoại và an ninh quốc gia của Mỹ, cũng như thắt chặt hơn nữa mối quan hệ an ninh giữa hai quốc gia theo Hiệp ước Đối tác an ninh tăng cường ba bên Australia - Anh - Mỹ (AUKUS).
“Điều quan trọng đối với lợi ích quốc gia của Mỹ là hỗ trợ đồng minh phát triển và duy trì khả năng tự vệ mạnh mẽ và sẵn sàng”, cơ quan trên nêu rõ, đồng thời cho biết thêm Australia sẽ sử dụng tên lửa này để phòng thủ trong nước và ngăn chặn các mối đe dọa trong khu vực.
Tomahawk là tên lửa hành trình có khả năng phóng từ tàu chiến và tàu ngầm, giúp tấn công tầm xa.
Việc bán các hệ thống vũ khí Tomahawk ban đầu được đề xuất trong khuôn khổ quan hệ đối tác an ninh AUKUS được ký kết vào tháng 9/2021. Thủ tướng khi đó là Scott Morrison cho biết các tên lửa sẽ được trang bị trên các tàu khu trục lớp Hobart của Australia.
“Chúng ta phải đối mặt với tình hình bất ổn chiến lược lớn nhất kể từ năm 1945. Chúng ta phải đối mặt với một cuộc chạy đua vũ trang trong khu vực và cách tốt nhất để đối phó với điều đó là đầu tư vào năng lực một cách tốt nhất. Đây là cách chúng ta thúc đẩy hòa bình và ổn định”, Bộ trưởng Công nghiệp Quốc phòng Australia Pat Conroy trả lời phỏng vấn đài Australian Broadcasting ngày 17/3.
Thông tin này được đưa ra ngay sau khi các đối tác của AUKUS công bố lộ trình cho việc Australia mua một hạm đội gồm 8 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Trong đó, Australia sẽ mua tới 5 tàu ngầm lớp Virginia của Mỹ. Chiếc tàu ngầm đầu tiên sẽ được giao vào đầu những năm 2030. Thỏa thuận với Australia cũng đánh dấu lần đầu tiên trong 60 năm qua Mỹ chia sẻ công nghệ tàu ngầm hạt nhân của nước này. Trước đó, Mỹ mới chỉ chia sẻ công nghệ với Anh.
Trong khi đó, các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân tự chế đầu tiên của Australia dự kiến đưa vào biên chế đầu những năm 2040. Ước tính, chi phí chế tạo và vận hành các tàu này đến giữa những năm 2050 có thể tiêu tốn của Australia từ 2 tỷ USD đến 3 tỷ USD.
Australia nhấn mạnh rằng mặc dù tàu ngầm mới sử dụng năng lượng hạt nhân nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc chúng sẽ mang theo đầu đạn hạt nhân.
Việc mua tàu ngầm năng lượng hạt nhân được Thủ tướng Australia miêu tả là “bước nhảy vọt lớn nhất” trong lịch sử năng lực phòng vệ của đất nước. Với động thái này, Australia sẽ lọt vào nhóm 7 quốc gia sở hữu tàu ngầm hạt nhân là Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp và Ấn Độ.
Về phần mình, Trung Quốc đã phản đối AUKUS và cáo buộc Mỹ, Anh cùng Australia mang “tâm lý Chiến tranh Lạnh” với rủi ro leo thang căng thẳng trong khu vực.