Hệ thống phòng thủ tên lửa Pantsir của Nga. Ảnh: Sputnik
Tạp chí "Phòng không" của Chính phủ Saudi Arabia vừa xác nhận kế hoạch mua sắm hệ thống tên lửa phòng không Pantsir của Nga, một động thái có thể gây căng thẳng trong quan hệ với Mỹ.
Thông tin này xuất hiện trong ấn bản thứ 37 của tạp chí trên, trong đó nêu chi tiết kế hoạch hiện đại hóa lực lượng phòng không của Saudi Arabia. Bên cạnh Pantsir của Nga, Riyadh cũng đang nhắm đến hệ thống chống thiết bị bay không người lái (UAV) Silent Hunter của Trung Quốc và hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD của Mỹ.
Các dấu hiệu về thương vụ này đã xuất hiện từ tháng 2/2024, khi một bức ảnh được cho là từ chuyến tham quan của các chuyên gia phòng không Saudi Arabia tại Nga xuất hiện, cho thấy hệ thống Pantsir-S1M hiện đại được ngụy trang theo phong cách sa mạc.
Theo luật chống đối thủ của Mỹ thông qua biện pháp trừng phạt (CAATSA), việc mua vũ khí từ Nga có thể khiến Saudi Arabia đối mặt với các biện pháp trừng phạt từ Washington. Trước đây, chính luật này đã khiến Thổ Nhĩ Kỳ bị loại khỏi chương trình máy bay chiến đấu F-35 vào năm 2019 sau khi mua hệ thống phòng không S-400 của Nga.
Tuy nhiên, cổng thông tin kỹ thuật quân sự Defense Express chỉ ra rằng Washington đã thể hiện sự không nhất quán trong việc áp dụng CAATSA. Điển hình là trường hợp của Ấn Độ, quốc gia đã chi 5,4 tỷ USD mua S-400 vào năm 2018 nhưng không phải đối mặt với bất kỳ hậu quả nào.
Lý do được đưa ra là vì Ấn Độ đóng vai trò đối trọng với Trung Quốc trong khu vực, một ưu tiên chiến lược của Mỹ. Thậm chí hiện nay, New Delhi còn vận hành nhà máy sản xuất súng trường AK-203 và giúp Nga vượt qua các lệnh trừng phạt về chuyển giao thiết bị điện tử cho máy bay chiến đấu.
Theo các chuyên gia, Saudi Arabia có thể trở thành một "ngoại lệ" khác do vai trò của họ trong việc kiềm chế Iran, quốc gia đang có mối quan hệ căng thẳng với phương Tây. Khả năng Washington có phản ứng mạnh được đánh giá là thấp, đặc biệt khi Nhà Trắng nhiều khả năng đã được thông báo trước về thương vụ này.
Về mặt kỹ thuật, đáng chú ý là Moskva đang tích cực hiện đại hóa Pantsir mà theo chuyên gia hàng không Konstantin Krivolap, nhằm phản ứng trước những hạn chế của phiên bản cũ, khi hệ thống gặp khó khăn trong việc phát hiện các thiết bị bay không người lái.
Như vậy, việc Saudi Arabia mua hệ thống phòng không từ Nga có thể gây căng thẳng với Mỹ, nhưng khả năng phản ứng mạnh từ phía Washington được đánh giá là thấp do vai trò chiến lược của Saudi Arabia trong khu vực.