Một binh sĩ Ukraine điều khiển máy bay không người lái vào ban đêm. Ảnh: Getty Images
Ukraine đang theo dõi chặt chẽ những tiến bộ của Nga trong lĩnh vực phát triển máy bay không người lái (UAV), cũng như là các nguồn lực quan trọng mà Moskva dành cho lĩnh vực trên.
Đó là tuyên bố của ông Mykhailo Fedorov, Bộ trưởng Chuyển đổi Kỹ thuật số Ukraine - người phụ trách các nỗ lực phát triển UAV chống lại Nga - với tạp chí Newsweek.
Kiev có cách tiếp cận đa hướng. Họ đang mua hàng chục nghìn máy bay không người lái có góc nhìn thứ nhất (FPV), phát triển máy bay không người lái đánh chặn, mở rộng khả năng bảo vệ trước các UAV cảm tử của Nga cũng như tăng cường sản xuất UAV trong nước.
Bộ trưởng Fedorov nhấn mạnh: “Tình hình tiền tuyến phụ thuộc vào máy bay không người lái. Đây là cuộc chiến 24/7”.
Kiev đã tiến hành một loạt hoạt động gây quỹ để tài trợ cho các dự án UAV lớn, bao gồm cả hai gói thầu "Chiến dịch thống nhất" do nền tảng United24, Come Back Alive Foundation và Monobank có trụ sở tại Ukraine đưa ra. Cuộc gây quỹ ban đầu đã thu được khoảng 6,3 triệu USD vào tháng 8 để mua 10.000 FPV, nhiều chiếc trong số đó đã được đưa ra tuyến đầu.
Vòng gây quỹ thứ hai cho "Chiến dịch thống nhất" hồi đầu tháng 12 chỉ cần ba ngày là quyên góp đủ tiền để bổ sung thêm 5.000 FPV. United24 cho biết ước tính có khoảng 224.059 nhà tài trợ từ Ukraine và 59 quốc gia khác đã đóng góp vào nỗ lực trên.
Quỹ này sẽ mua 3.000 máy bay không người lái FPV được trang bị camera nhiệt, cộng thêm 2.000 chiếc gắn camera ban ngày, với phạm vi lên tới 22 km. Lô 3.000 máy bay không người lái đầu tiên sẽ đến Ukraine ngay sau Năm mới, lô thứ hai sẽ đến vào tháng 2/2024.
Kiev cũng đã phát động một đợt gây quỹ riêng để bảo vệ các thành phố và cơ sở hạ tầng của đất nước khỏi máy bay không người lái cảm tử Shahed khét tiếng của Nga.
Nga đầu tư vào máy bay không người lái
Động thái tăng cường đầu tư của Nga cho thấy nước này đang cố gắng giành lấy phần thống trị của Ukraine về máy bay không người lái trên chiến trường.
Ông Fedorov nói với Newsweek rằng Moskva sở hữu một số loại UAV mà Ukraine chưa có. Đồng thời, Nga cũng có nhiều tiền hơn để phát triển và sản xuất số lượng lớn thiết bị trên.
Ông nói thêm: “Thật khó để cạnh tranh với Nga về số lượng”. Theo ông, tình hình hiện nay chủ yếu phụ thuộc vào việc Kiev có thể thay đổi thiết kế cho máy bay không người lái chiến trường của mình nhanh đến mức nào.
Ông Samuel Bendett thuộc Trung tâm Phân tích Hải quân tại Mỹ cho biết Nga đã tăng cường đáng kể việc sản xuất máy bay không người lái FPV, giống như những chiếc Ukraine vừa mua thông qua các nhà gây quỹ. Rất có khả năng những nỗ lực này kết hợp lại sẽ đem đến cho quân đội Nga hàng chục nghìn chiếc FPV mỗi tháng.
Đây chính là điều Ukraine đang phải đối mặt khi bước sang Năm mới 2024. Bộ trưởng Mykhailo Fedorov cho biết hiện tại họ đang sử dụng hàng chục nghìn máy bay không người lái mỗi tháng.
Chiến đấu với máy bay cảm tử Shahed
Một phần khác trong chiến dịch máy bay không người lái của Nga là nâng cấp dòng cảm tử Shahed.
Moskva đã triển khai máy bay không người lái Shahed trong suốt cuộc chiến ở Ukraine. Còn có tên gọi khác là Geran, chúng phát ra âm thanh vù vù, trầm, đặc biệt và có khả năng mang đầu đạn hoặc phát nổ khi chạm tới mục tiêu đã định. Một khi bị phát hiện, Ukraine thường dễ dàng bắn hạ chúng, nhưng việc phát hiện chúng thường là thách thức lớn nhất.
Tuy nhiên, các quan chức quân sự Ukraine cho biết vào cuối tháng 11 rằng Nga đã bắt đầu gửi các phiên bản nâng cấp của Shahed qua lãnh thổ Ukraine. Các phiên bản mới có màu tối hơn và được làm bằng sợi carbon, khiến lực lượng phòng không Ukraine khó tiếp cận hơn.
Khi mùa đông đến, quân đội Ukraine báo cáo số lượng các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Shahed trong đêm đã gia tăng, đúng như các nhà phân tích phương Tây đã dự đoán. Sáng sớm 24/12, quân đội Kiev cho biết Nga đã phóng 15 máy bay không người lái Shahed từ miền Nam nước Nga. 14 chiếc trong số đó đã bị lực lượng phòng không Ukraine đã bắn hạ. Tuy nhiên, báo cáo tổng cộng cho hay đã có tới 75 chiếc Shahed bị bắn hạ chỉ trong buổi tối trước đo. Ngày 21/12, Kiev bái cáo Moskva đã phóng tổng cộng 3.700 chiếc Shahed trong 22 tháng chiến tranh tổng lực tại Ukraine.
Ông Fedorov khẳng định Kiev đang phát triển các giải pháp chống lại Shahed, tập trung vào việc xác định các UAV đang bay đến, đồng thời phát triển và sản xuất UAV tầm xa của riêng mình.
Ông nói: “Về mặt sản xuất, chúng tôi làm được rất nhiều so với năm ngoái”.
Máy bay không người lái đánh chặn của Ukraine
Ukraine đã âm thầm đầu tư vào máy bay không người lái đánh chặn, loại máy bay được thiết kế để tiêu diệt máy bay không người lái của đối phương trên không trung. Bộ trưởng Chuyển đổi Kỹ thuật số Ukraine cho biết Kie đã nghiên cứu và phát triển loại thiết bị mới này trong khoảng một năm.
Các cuộc thử nghiệm công nghệ mới bên trong Ukraine thường thành công, nhưng vẫn còn rất nhiều phạm vi cần cải thiện.
Tuy vậy, quan chức vẫn kín tiếng về các chi tiết khác xung quanh chương trình máy bay không người lái đánh chặn của Kiev. Ông chỉ bình luận rằng Ukraine đang tăng cường sản xuất máy bay không người lái trong nước và bổ sung kho vũ khí đang liên tục cạn kiệt của họ để chống lại Nga.