Với tôi trăng thu là mùa trăng đẹp nhất, ấn tượng nhất. Khi hoàng hôn buông xuống, lúc lưng đồi xa xa và quanh các rặng tre cuối xóm sương buông xuống và khói bếp lam chiều tỏa lên, quyện vào nhau thành những dải khăn voan mờ ảo, ấy là lúc ngôi sao ban chiều cũng đang lấp ló đầu thôn.
Tiếng trẻ con gọi nhau í ới. Tiếng bát đũa nhà ai lạch cạch chuẩn bị bữa tối. Tiếng vợ gọi chồng, cha giục con sau một ngày mưu sinh về đoàn tụ quây quần bên mâm cơm tối. Mọi tiếng động ồn ã ban ngày dần dần tắt nhường chỗ cho sự bình yên.
Và khi hoàng hôn sẫm lại, mặt trời khuất hẳn sau rặng núi phía xa, thì bất ngờ trên cao kia là một chiếc lưỡi liềm hoặc một múi bưởi trắng nuột nà ai đó bỏ quên dần dần hiện lên rõ nét. Trăng đầu tháng non tơ.
Vào những ngày giữa tháng, khi mặt trời đi ngủ ở đằng tây thì cũng là lúc đằng đông một quầng sáng khác hiện lên. Phía tây là sắc tím dần dần yếu ớt, phía đông là sắc vàng, sắc bạc ngày một rạng ngời. Còn tôi ở giữa ngây người ngắm nhìn cả hai phía cái sắc màu kỳ ảo lung linh đó. Vầng trăng tròn như cái đĩa dần dần nhô lên. Rồi, sau đó tất cả luếnh loáng trăng, bềnh bồng trăng, chỉ còn trăng ngự trị đêm thanh bình yên ả.
Bốn mùa trăng trong năm có những sắc thái trăng khác nhau. Mùa xuân đẹp thật nhưng trăng xuân thường buồn và chưa rõ nét, chỉ có những đêm trăng suông mờ ảo với tiếng dế nỉ non, tiếng côn trùng rỉ rả gọi nhau mùa sinh nở. Hiếm có những đêm trăng sáng bởi mùa này trời còn bậm bực đợi những cơn mưa.
Ít người dạo chơi những đêm trăng xuân. Mùa hạ, trăng đẹp hơn, phóng khoáng hơn. Đã có những đêm trăng sáng vằng vặc, sao giăng đầy trời. Những đôi lứa dập dìu bên nhau dưới trăng tình tự. Trẻ già, trai gái dắt nhau vui đùa, trò chuyện dưới trăng. Chuyện cày cấy, làm ăn, chuyện học hành, bè bạn cứ ồn ã dưới trăng. Thi thoảng, tiếng điếu cày rít lên rong róc của ai đó cùng với tiếng cười giòn giã của đám thanh niên làng bỗng vút lên làm cho đêm trăng nghiêng ngả, ánh trăng như vỡ òa ra.
Mùa hạ oi bức nên đêm trăng thường xô bồ, lẫn nhiều “tạp chất” của ngày. Có người cởi trần dưới trăng. Có người quần đùi, áo lót đi chơi trăng. Họ nói cười bỗ bã, tếu táo. Mùa đông thì ngược lại, đêm trăng buồn trong cái rét tái tê. Hiếm lắm những đêm trăng sáng. Ít người dạo chơi dưới đêm trăng mùa đông.
Mùa thu, trăng mới đích thực là trăng của nghệ sỹ. Và mọi người lúc này thưởng thức trăng cũng đúng phong thái của người nghệ sỹ. Trăng thu trôi trong cái heo may, sương thu lành lạnh.
Trời thu trong xanh đến không cùng, trong văn vắt đến nỗi chỉ còn vài vì sao li ti điểm xuyết cho cái màu xanh huyền diệu đó. Lứa đôi dập dìu thì thầm tình tự dưới trăng. Trung niên ngắm trăng mà giật mình về tuổi tác, mà nuối tiếc về một thời đã qua. Người già trầm tư ngắm hoa quỳnh nở, đợi chờ trăng lên, ngẫm về thế sự. Ngoài vườn kia thi thoảng lại một chiếc lá vàng rơi trong đêm.
Gió thu dù nhè nhẹ lắm nhưng ta vẫn nghe được tiếng xào xạc của chiếc lá lìa cành. Không có tiếng rỉ rả của côn trùng. Đêm vắng lặng đến khôn cùng đủ để cho ta thả hồn về không không sắc sắc. Man mác heo may, man mác buồn. Trên trời kia, trăng cứ vô tư trôi, vắt kiệt mình tỏa sáng. Trời cứ trong văn vắt để rồi trong cái không gian vũ trụ bao la đó chỉ còn lại có trăng.
Ngày nay, nhịp sống công nghiệp xô bồ, đô thị hóa nhanh quá, khu công nghiệp mở nhiều khiến cho cả không gian và thời gian trăng bị thu hẹp lấn át. Bởi vậy, có được đêm trăng thu như đêm nay với tôi thật không gì bằng. Được sống lại bao kỷ niệm quê nhà, được thả hồn lâng lâng với trăng, được thăng hoa với những vần thơ vừa lóe lên chấp chới và được tĩnh lặng về miền em xa xôi riêng tôi…
Xuân Thu