Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, các ngân hàng cũng phải vượt qua nhiều thách thức và có những chiến lược phát triển bền vững, tập trung vào các lĩnh vực tiềm năng, nâng cao năng lực quản trị rủi ro và áp dụng công nghệ số để nâng cao hiệu quả hoạt động.
Thúc đẩy tăng trưởng tín dụng từ giảm lãi suất
Trong tháng 1/2024, nền kinh tế Việt Nam đối mặt với một loạt thách thức và cơ hội về lãi suất huy động trước áp lực từ thị trường tài chính toàn cầu. Cụ thể, lãi suất huy động của các ngân hàng giảm xuống mức thấp chưa từng thấy trong 20 năm, mở ra những câu hỏi về khả năng ổn định và đồng thời tạo ra những cơ hội không ngờ.
Techcombank có mức giảm lãi suất kỳ hạn một năm nhiều nhất. Ảnh: NH
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại trong năm 2023 đã giảm từ 0,2 đến 0,5 điểm phần trăm so với năm 2022. Đối với nhóm các ngân hàng tư nhân cho vay doanh nghiệp, mức điều chỉnh lãi suất tương đối đồng đều, ngoại trừ Techcombank và SHB. Theo đó, Techcombank có mức giảm lãi suất kỳ hạn một năm nhiều nhất, thể hiện nhu cầu vốn của ngân hàng vẫn thấp. Tại nhóm ngân hàng tư nhân cho vay bán lẻ, mức biến động lãi suất giữa các ngân hàng cũng khá lớn. Trong đó, mức giảm lãi suất thấp nhất thuộc về ACB và TPB.
Trong khi đó, các ngân hàng tư nhân còn lại giảm mạnh lãi suất huy động dài hạn. Theo các ngân hàng, điều này sẽ giúp các ngân hàng giảm chi phí vốn, tạo điều kiện cho các ngân hàng giảm lãi suất cho vay mới. Ở nhóm ngân hàng có vốn Nhà nước, mức giảm lãi suất kỳ hạn một năm rất ít và có sự đồng đều trong mức điều chỉnh lãi suất, thể hiện nhu cầu vốn kỳ hạn dài vẫn cao.
Bên cạnh đó, tỷ giá thị trường tự do và tỷ giá ở các ngân hàng thương mại tăng, tạo nên áp lực lên lãi suất và tăng rủi ro quản lý tỷ giá. Trong khi đó, cuộc họp của Fed gần đây chỉ làm gia tăng sự không chắc chắn, đặt ra những thách thức lớn về dự báo và quản lý rủi ro trong thời gian tới.
Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, không phải tất cả là tiêu cực khi dòng vốn FDI tích cực và cán cân thương mại khả quan đang tạo nên những triển vọng lạc quan về sự kiểm soát tỷ giá. Đặc biệt, khi hoạt động xuất khẩu đang phục hồi mạnh mẽ với tăng trưởng ấn tượng 42% trong tháng 1/2024, thặng dư thương mại gần 3 tỷ USD trong tháng 1 là một biểu hiện tích cực khác.
Những yếu tố này cùng nhau tạo ra bức tranh phức tạp, đồng thời thách thức và mở ra những cơ hội không ngờ đối với mặt bằng lãi suất huy động trong nền kinh tế Việt Nam. Việc quản lý linh hoạt và đồng bộ giữa các chính sách tài chính là chìa khóa để đối mặt với những thách thức đang đặt ra và tận dụng triệt để những cơ hội bất ngờ có thể xuất hiện.
Một số lĩnh vực được các chuyên gia kinh tế đánh giá có triển vọng tăng trưởng tín dụng trong năm 2024 là nông nghiệp, thực phẩm và nông thôn, với mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, an toàn, và bền vững; công nghiệp hỗ trợ, với mục tiêu phát triển các ngành công nghiệp độc lập, sáng tạo và có khả năng cạnh tranh quốc tế; dịch vụ, với mục tiêu khôi phục hoạt động du lịch, vận tải, thương mại và các dịch vụ khác bị ảnh hưởng bởi đại dịch; bất động sản, với mục tiêu phát triển các dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho thuê và các dự án hạ tầng đô thị.
Hỗ trợ tín dụng và duy trì lãi suất linh hoạt
Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức từ biến động tài chính toàn cầu, dòng vốn FDI và cán cân thương mại trở thành những "lá chắn vàng" giúp giữ vững ổn định và tạo nên điểm sáng tích cực.
Nguồn vốn FDI là động lực để ổn định nền kinh tế năm 2024. Ảnh minh hoạ
Theo thống kê từ WiGroup (đơn vị chuyên nghiên cứu và phân tích dữ liệu), dòng vốn FDI trong tháng 1/2024 đã thu hút được 2,36 tỷ USD, tăng trưởng đáng kể 40,2% so với cùng kỳ năm trước. Đây không chỉ là một con số ấn tượng mà còn là minh chứng cho sự hấp dẫn của Việt Nam đối với nhà đầu tư quốc tế trong bối cảnh biến động tài chính và kinh tế thế giới.
Vốn giải ngân FDI trong tháng 1 cũng đạt 1,48 tỷ USD, duy trì mức tăng trưởng 9,6% so với cùng kỳ, là một nguồn động lực quan trọng cho hoạt động đầu tư trong nước. Sự gia tăng này không chỉ thể hiện lòng tin của nhà đầu tư ngoại vào thị trường Việt Nam mà còn mang lại nguồn lực quan trọng để hỗ trợ sự phục hồi và phát triển kinh tế nội địa.
Cán cân thương mại trong tháng 1/2024 cũng là một điểm sáng khi duy trì thặng dư gần 3 tỷ USD. Xuất khẩu tăng mạnh 42% so với cùng kỳ và 6% so với tháng trước, trong khi nhập khẩu cũng có mức tăng khả quan, 33% và 4,2% tương ứng. Sự chênh lệch tích cực giữa xuất khẩu và nhập khẩu không chỉ giữ cho cán cân thương mại ổn định mà còn đóng góp vào việc tích lũy quỹ dự trữ ngoại hối và kiểm soát tỷ giá.
Những điều này cho thấy rằng, trong bối cảnh biến động toàn cầu, Việt Nam đang khéo léo tận dụng những nguồn lực quốc tế và duy trì cán cân thương mại tích cực để giữ vững ổn định kinh tế nội địa. Tăng trưởng đáng kể trong lĩnh vực FDI, cùng với cán cân thương mại thặng dư, không chỉ giúp nền kinh tế Việt Nam "dựa lưng" mà còn tạo ra sức mạnh tích cực để đối mặt với những thách thức đến từ thị trường tài chính quốc tế.
Ngoài ra, sự quan tâm mạnh mẽ của nhà đầu tư nước ngoài đối với thị trường bất động sản Việt Nam là điều đáng chú ý, đặc biệt khi một số dự án trong nước đang gặp khó khăn. Điều này thể hiện sự tin tưởng và đánh giá cao về tiềm năng phát triển và lợi nhuận trong lĩnh vực này, mặc dù đang đối mặt với những thách thức từ tình hình kinh tế và tài chính toàn cầu. Theo đó, hoạt động M&A sẽ xu hướng tích cực của thị trường trong năm nay.
Tuy nhiên, để ổn định nền kinh tế, trong năm 2024, NHNN tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt và tạo môi trường hỗ trợ (cụ thể là lãi suất thấp) để hỗ trợ các ngân hàng và các chủ nợ khác giải quyết các khoản nợ có vấn đề.
Trong cuộc họp về tổng kết ngân hàng cuối năm vừa qua, ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc thường trực NHNN cũng đã nhận định: Kinh tế thế giới tiếp tục giảm tốc, các điều kiện tài chính vẫn duy trì thắt chặt ít nhất đến hết nửa đầu năm 2024 sẽ gây sức ép tới công tác điều hành chính sách tiền tệ trong nước. Với những bài học kinh nghiệm sâu sắc trong năm 2023, để tín dụng ngân hàng thực sự phát huy vai trò là kênh huy động vốn hiệu quả, phục vụ đầy đủ các nhu cầu của nền kinh tế, nếu chỉ sử dụng các giải pháp điều hành từ NHNN là không đủ mà cần có sự chỉ đạo toàn diện của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp đồng bộ NHNN và các bộ ngành liên quan.
Mặt khác, để đáp ứng các điều kiện được cấp tín dụng, theo NHNN, cần có thêm sự đồng hành, hỗ trợ của các tổ chức tín dụng và sự cố gắng, nỗ lực của chính bản thân người vay vốn. Theo đó, cần phải có giải xử lý toàn diện các điểm nghẽn trong quy định pháp lý, cơ chế, thủ tục hoạt động cấp tín dụng của các tổ chức tín dụng, kích thích nhu cầu tín dụng một cách thực chất, lành mạnh trong khi đảm bảo nguồn cung tín dụng đầy đủ với chi phí hợp lý.
Ngoài ra, các ngân hàng cũng cần áp dụng công nghệ số để nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm chi phí và cải thiện trải nghiệm khách hàng; đồng thời cần phát triển các kênh phục vụ khách hàng không dùng tiền mặt như internet banking, mobile banking và các ứng dụng thanh toán điện tử. Các ngân hàng cũng cần áp dụng các công nghệ mới như AI, blockchain để phân tích dữ liệu, đánh giá rủi ro và phòng ngừa gian lận.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia kinh tế, để đạt được mục tiêu này, các ngân hàng cũng phải vượt qua nhiều thách thức và có những chiến lược phát triển bền vững, tập trung vào các lĩnh vực tiềm năng, nâng cao năng lực quản trị rủi ro và áp dụng công nghệ số để nâng cao hiệu quả hoạt động.