Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu cùng Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer khi ông vận động tranh cử ở khu vực Detroit vào ngày 1/2/2024. Ảnh: AFP
Theo hãng tin AFP ngày 28/2, hầu như không ai bất ngờ về kết quả bầu cử sơ bộ của cả hai đảng ở bang Michigan khi Tổng thống Joe Biden gần như không có đối thủ trong cuộc cạnh tranh đề cử của đảng Dân chủ và ông Donald Trump tuyên bố là người chiến thắng sớm trong cuộc bỏ phiếu.
Nhưng sau khi các điểm bỏ phiếu đóng cửa vào tối 27/2, 16% đảng viên đảng Dân chủ ở bang quan trọng này đã bỏ phiếu “không cam kết” thay vì ủng hộ ông Biden. Đây là một phần trong nỗ lực thuyết phục Tổng thống Biden từ bỏ ủng hộ Israel. Tỷ lệ đó chỉ là dưới 2% trong hai cuộc bầu cử gần nhất.
Số dân thường thiệt mạng ngày càng tăng trong cuộc xung đột Israel - Hamas đã làm suy yếu vị thế của Tổng thống Biden trong cộng đồng người Hồi giáo và người Mỹ gốc Arab. Lực lượng này rất quan trọng trong chiến thắng sít sao của ông Biden trước ông Trump vào năm 2020 tại Michigan.
Bang Michigan có tỷ lệ cư dân được xác định là người gốc Trung Đông hoặc Bắc Phi lớn nhất nước Mỹ, với phần lớn dân số tập trung quanh Detroit.
Các nhà hoạt độ ở bang chiến địa quan trọng này đã kêu gọi các đảng viên đảng Dân chủ bỏ phiếu “không cam kết” để chỉ trích Tổng thống Biden về việc Mỹ tài trợ quân sự cho Israel và không thúc đẩy lời kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức.
Rashida Tlaib, người Mỹ gốc Palestine duy nhất trong Quốc hội Mỹ, cho biết: “Hôm nay tôi rất tự hào khi rút một lá phiếu của đảng Dân chủ và bỏ phiếu 'không cam kết'. Khi 74% đảng viên Đảng Dân chủ ở Michigan ủng hộ lệnh ngừng bắn, nhưng Tổng thống Biden lại không nhận thấy tín hiệu của chúng tôi, đây là cách chúng tôi có thể sử dụng nền dân chủ của mình để nói lên rằng: Hãy lắng nghe Michigan".
Một tình nguyện viên đề nghị cử tri bỏ phiếu không cam kết thay vì bỏ phiếu cho Tổng thống Mỹ Joe Biden ở Dearborn, Michigan. Ảnh: AFP
Tính đến tối 27/2, phong trào “Hãy lắng nghe Michigan” (Listen to Michigan) có vẻ đã vượt qua mục tiêu tập hợp 10.000 cử tri ủng hộ mục tiêu của họ.
Trong ba chu kỳ bầu cử gần đây nhất, khoảng 20.000 cử tri đã bỏ phiếu “không cam kết” trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ tại bang Michigan, nhưng lần này con số đó đã lên tới 19.000 ngay sau khi các điểm bỏ phiếu đóng cửa.
Sự phản đối chưa thể đe dọa đến khả năng dễ dàng giành được đề cử của Tổng thống Biden, vì đối thủ duy nhất của ông, nghị sĩ bang Minnesota Dean Phillips, chỉ giành được 2,7% sự ủng hộ khi cuộc bỏ phiếu kết thúc lúc 9 giờ tối (giờ địa phương).
Nhưng số lượng đáng kể số phiếu “không cam kết” có thể gióng lên hồi chuông cảnh báo trước cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11 tới, khi ông Biden đối mặt với sự suy yếu trong liên minh ủng hộ mình ở bang dao động này.
Theo trang web của phong trào "Hãy lắng nghe Michigan": “Nếu chúng tôi có thể chứng minh quyền lực chính trị và sự bất mãn của mình thông qua hàng nghìn phiếu bầu 'Không cam kết' trong bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ ở Michigan, thì Tổng thống Biden sẽ cảm thấy có nhiều nguy cơ thua ở Michigan trong cuộc tổng tuyển cử, dẫn đến khả năng phải đánh giá lại vấn đề tài trợ và ủng hộ cuộc chiến của Israel ở Gaza”.
Bang Michigan hiện có dân số Hồi giáo và Arab đáng kể. Cục Điều tra Dân số Mỹ ước tính dân số gốc Trung Đông hoặc Bắc Phi trong toàn bang là 310.000 người, mặc dù Viện Người Mỹ gốc Arab cho rằng con số đó có thể thấp hơn. Tổ chức này ước tính dân số người Mỹ gốc Arab trên toàn quốc là 3,7 triệu người và cho biết đại đa số - hơn 80% - là công dân Mỹ có quyền bầu cử.
Về phía đảng Cộng hòa, CNN và NBC dự đoán chiến thắng của ông Trump chỉ vài giây sau khi cuộc bỏ phiếu kết thúc. Cựu Tổng thống Mỹ Trump đã chiến thắng ở các bang bỏ phiếu sớm và Michigan chưa bao giờ được cho là sẽ làm gián đoạn cuộc hành trình giành đề cử của ông.
Người thách thức duy nhất còn lại của ông Trump, cựu Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley, đã thua tại bang quê hương Nam Carolina trước ông Trump cuối tuần qua nhưng vẫn từ chối bỏ cuộc, nói rằng bà không tin cựu tổng thống có thể đánh bại ông Biden.