.jpg)
Nhà máy điện nguyên tử Kori số 1 tại thành phố Busan, Hàn Quốc. Ảnh: Yonhap/TTXVN
Theo Đài phát thanh Quốc tế Deutsche Welle (Đức) ngày 24/7, Chính phủ Séc đã gây ngạc nhiên khi chọn công ty Korea Hydro & Nuclear Power (KHNP) của Hàn Quốc để xây dựng ít nhất hai lò phản ứng hạt nhân mới. Đây là một quyết định đáng chú ý vì KHNP đã vượt qua EDF của Pháp trong cuộc đấu thầu được mở từ năm 2022.
Thủ tướng Séc Petr Fiala tuyên bố rằng đề xuất của Hàn Quốc tốt hơn trên tất cả các tiêu chí đánh giá. Với chi phí khoảng 8 tỷ euro cho mỗi đơn vị, KHNP đã đưa ra mức giá hấp dẫn nhất, giúp đảo chiều cán cân có lợi cho công ty này. Thủ tướng Fiala cũng cho biết CH Séc đã quyết định xây dựng hai đơn vị tại nhà máy điện Dukovany, với kế hoạch bắt đầu khởi công vào năm 2029 và hoàn thành vào năm 2036.
Vấn đề chi phí và nguồn tài chính luôn là trở ngại lớn đối với CH Séc trong việc mở rộng năng lượng hạt nhân. Mặc dù có sự ủng hộ rộng rãi về mặt chính trị, vấn đề tài chính và các yếu tố địa chính trị đã khiến kế hoạch này bị trì hoãn hơn một thập kỷ. Tuy nhiên, với quyết định mới trên, CEZ - công ty năng lượng nhà nước của CH Séc - sẽ đảm nhận đầu tư với sự hỗ trợ đáng kể từ nhà nước.
CH Séc đã phải vượt qua nhiều thách thức trong việc xác định năng lượng hạt nhân là nguồn năng lượng bền vững theo quy định môi trường của EU. Tuy nhiên, quyết định chọn KHNP của Hàn Quốc cho thấy sự thay đổi trong cách tiếp cận của Praha, đặc biệt khi loại bỏ các đối tác tiềm năng như Nga và Trung Quốc vì lý do an ninh quốc gia.
Nga từng là ứng cử viên sáng giá cho hợp đồng này, nhưng mối quan hệ giữa CH Séc và Nga đã trở nên căng thẳng sau vụ nổ kho vũ khí tại Vrbetice vào năm 2014 và cuộc xung đột ở Ukraine. Trung Quốc cũng bị loại khỏi cuộc đấu thầu do lo ngại về an ninh.
Trong khi đó, KHNP đã thể hiện được hiệu quả trong đáp ứng các tiêu chí về chi phí và thực hiện. Với mức giá công bố cạnh tranh, KHNP đã có động lực mạnh mẽ để giành được hợp đồng tại EU, một thị trường tiềm năng nhưng đầy thách thức về quy định.
Việc CH Séc chọn Hàn Quốc thay vì Pháp cũng có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ với Paris, đặc biệt khi Pháp là một trong những quốc gia hàng đầu trong nhóm vận động hành lang năng lượng hạt nhân của EU. Quyết định này có thể làm CH Séc bị cô lập hơn trong cuộc chiến giành sự ủng hộ cho năng lượng hạt nhân tại EU.
Nhưng đối với Thủ tướng Fiala, quyết định này cũng phản ánh tầm quan trọng của vấn đề chính trị trong nước. Giữa cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, việc chọn Hàn Quốc với mức giá hấp dẫn hơn có thể dễ dàng được chấp nhận bởi người dân hơn là những lợi ích không rõ ràng từ mối quan hệ với Pháp.
Tuy nhiên, nhiều người vẫn hoài nghi về mức giá công bố. Martin Jirusek, Phó Giáo sư tại Đại học Masaryk, cho rằng con số thực tế có thể lên đến 12 tỷ euro cho mỗi lò phản ứng. Điều này sẽ được làm rõ khi hợp đồng chính thức được ký kết vào năm tới.