Đây là thế vận hội mùa Đông thứ tư được tổ chức tại châu Á sau các kỳ Olympic mùa Đông 1972 ở Sapporo (Nhật Bản), năm 1998 ở Nagano (Nhật Bản) và năm 2018 ở Pyeongchang (Hàn Quốc). Là chủ nhà của sự kiện này, Bắc Kinh đồng thời cũng trở thành thành phố đầu tiên trên thế giới đăng cai cả Olympic mùa Hè lẫn Olympic mùa Đông.
Diễn ra trong bối cảnh đại dịch COVID-19 hoành hành thế giới bước sang năm thứ ba, ban tổ chức Olympic mùa Đông Bắc Kinh 2022 cam kết đây sẽ là một kỳ thế vận hội an toàn, xanh và sạch, trong đó các biện pháp bảo đảm an toàn cho các đoàn vận động viên (VĐV) được đặt lên hàng đầu.
Olympic an toàn
Ngọn đuốc Olympic tại Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 2/2/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Kể từ ngày 4/1, chiến lược "vòng tròn khép kín" nhằm đảm bảo an toàn cho các quan chức và VĐV tham dự giải đấu đã được triển khai. Theo đó, hàng nghìn nhân viên, tình nguyện viên, nhân viên vệ sinh, nấu ăn và các lái xe tham gia công tác tổ chức sự kiện này không được ra khỏi khu vực được quy định thuộc phạm vi "vòng tròn khép kín" trong vài tuần. Các phóng viên tới đưa tin và khoảng 3.000 VĐV cũng sẽ chỉ được phép đi lại trong khu vực này trong thời gian ở Trung Quốc. Để có đủ điều kiện bước vào "vòng tròn khép kín", tất cả đều phải tiêm đầy đủ các mũi vaccine cơ bản ngừa COVID-19 hoặc cách ly 21 ngày sau khi đến Trung Quốc, trong khi những người ở trong "vòng tròn" sẽ phải xét nghiệm hằng ngày và đeo khẩu trang mọi lúc. Bên trong khu vực khép kín này có phương tiện đi lại giữa các địa điểm, thậm chí hệ thống đường sắt riêng. Các phương tiện này dự kiến sẽ hoạt động đến cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4 tới.
So với Olympic mùa Hè Tokyo 2020, quy định trên có phần nghiêm ngặt hơn do tình hình đại dịch diễn biến phức tạp hiện nay. Tại Tokyo, các VĐV cũng ở trong “vòng tròn khép kín” nhưng có sự điều chỉnh linh hoạt đối với những người khác tham dự sự kiện, như lực lượng tình nguyện viên.
Trung Quốc đã hủy kế hoạch bán vé cho công chúng và chỉ cho phép những người được mời tới xem. Cũng để đảm bảo an toàn, các nội dung thi đấu diễn ra ở ba trung tâm riêng biệt.
Tại thủ đô Bắc Kinh, sân vận động quốc gia Tổ chim với 80.000 chỗ ngồi là nơi diễn ra lễ khai mạc (tối 4/2) và bế mạc sự kiện thể thao quan trọng này. Các địa điểm thi đấu khác đã được sử dụng trong Olympic mùa Hè 2008 cũng được tôn tạo lại cho phù hợp với mục đích và tiêu chuẩn mới. Công trình duy nhất được xây mới trong Công viên Olympic hiện nay ở Bắc Kinh là nhà thi đấu trượt băng tốc độ hình bầu dục mang tên "Ice Ribbon" có sức chứa 12.000 người.
Tại Diên Khánh, Khu Olympic Diên Khánh nằm ở vùng ngoại ô, cách trung tâm thành phố khoảng 75 km về phía Tây Bắc - vốn là nơi có nhiều khu nghỉ dưỡng trượt tuyết và khách sạn sang trọng. Tại đây có Trung tâm Trượt băng quốc gia của Trung Quốc với 2.000 chỗ ngồi và có thể chứa thêm 8.000 khán giả đứng theo dõi. Gần đó là một trung tâm trượt tuyết núi cao mới được xây dựng với chiều cao 900 mét và sức chứa 8.500 người.
Trung Quốc đã kết nối thành phố nhỏ Trương Gia Khẩu - cách thủ đô Bắc Kinh khoảng 180 km về phía Tây Bắc - với hai trung tâm Olympic khác thông qua tuyến đường sắt đầu tiên cho phép tàu không người lái đạt tốc độ lên đến 350 km/h. Khu nghỉ dưỡng nổi tiếng này cũng vừa có thêm một địa điểm nhảy dốc tuyết nhân tạo độc đáo, được thiết kế giống một vương trượng như ý - vốn tượng trưng cho quyền lực và vận may.
Tại mỗi "điểm hẹn" Olympic mùa Đông Bắc Kinh 2022 lại có một làng Olympic được xây dựng mới để làm nơi lưu trú cho hơn 6.000 VĐV và quan chức các đoàn tham dự sự kiện này.
Olympic xanh
Lần đầu tiên trong lịch sử, 26 địa điểm ở ba khu vực chính của Olympic mùa Đông Bắc Kinh 2022 sẽ sử dụng 100% nguồn điện xanh. Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên, đặc trưng nổi bật của thế vận hội mùa Đông lần này là “bảo vệ môi trường xanh”. Trung Quốc đã hiện thực hóa đầy đủ khái niệm “Thế vận hội xanh”, theo đó nguồn điện năng được sử dụng tại các địa điểm thi đấu được lấy từ dự án điện gió ở Trương Bắc, tỉnh Hà Bắc. Nguồn điện này còn được thắp sáng cho hàng nghìn ngọn đèn tại Bắc Kinh.
Các phương tiện tiết kiệm năng lượng và năng lượng sạch cũng sẽ được sử dụng, bao gồm xe buýt chạy bằng khí hydro, ô tô điện và xe hybrid. Dự kiến 85,84% trong tổng số phương tiện giao thông sẽ đạt tiêu chuẩn "xanh" tại Olympic mùa Đông Bắc Kinh 2022, lập kỷ lục mới so với các sự kiện tương tự trước đó.
Công nghệ cũng là điểm nhấn của sự kiện thể thao mùa Đông lần thứ 24 trong lịch sử này. Những khu vực trong và xung quanh các địa điểm tổ chức sẽ được phủ sóng 5G. Trung tâm Thể thao Olympic quốc gia, khu thi đấu Diên Khánh và khu công nghiệp Shougang sẽ được chuyển đổi thành điểm cung cấp các dịch vụ tự động hóa như giao hàng, dọn dẹp và siêu thị. Hệ thống robot thông minh sẽ được triển khai tại những địa điểm tổ chức và các danh lam thắng cảnh liên quan nhằm cung cấp dịch vụ vận chuyển hành lý và nhiều hỗ trợ khác cho VĐV và huấn luyện viên.
Nền tảng dữ liệu lớn của các làng Olympic sẽ thu thập thông tin về an ninh, môi trường, mức tiêu thụ năng lượng và nhiều dịch vụ thông minh khác để ứng phó kịp thời với mọi tình huống khẩn cấp có thể xảy ra.
Những “hạt giống” triển vọng
Một trong những khu vực thi đấu Olympic mùa Đông Bắc Kinh 2022 tại Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 28/1/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Tham gia ngày hội thể thao mùa Đông được mong chờ này là những tên tuổi lớn trong làng thể thao thế giới. Trước tiên là VĐV Arianna Fontana, 31 tuổi, từng mang về cho Italy 8 huy chương tại các kỳ Olympic mùa Đông, nhiều nhất so với các đối thủ ở môn trượt băng tốc độ cự ly ngắn.
Với 13 lần đăng quang giải vô địch thế giới và là chủ nhân của 2 Huy chương Vàng tại Olympic PyeongChang 2018, Francesco Friedrich được đánh giá là VĐV xe trượt lòng máng thành công nhất của Đức. Anh được kỳ vọng sẽ mang về vinh quang cho đất nước tại Olympic mùa Đông 2022.
Mikaela Shiffrin là nữ VĐV trượt tuyết đổ đèo hàng đầu của Mỹ. Trước kỳ Olympic mùa Đông thứ ba trong sự nghiệp, ngôi sao này từng làm nên lịch sử với tấm Huy chương Vàng tại Olympic Sochi 2014 khi mới 18 tuổi. Mikaela Shiffrin cũng tái lập thành tích khi góp mặt tại Olympic PyeongChang 4 năm sau đó.
Ireen Wust cũng là cái tên đáng chú ý nhất ở môn trượt băng tốc độ. Huyền thoại người Hà Lan sở hữu sự nghiệp lừng lẫy với bộ sưu tập 11 huy chương Olympic. Năm nay, Ireen Wust tham vọng giành Huy chương Vàng thứ năm liên tiếp, thành tích chưa từng xuất hiện trong lịch sử các kỳ Olympic mùa Đông và mùa Hè.
Với các VĐV nước chủ nhà, sự kiện thể thao này cũng là cơ hội để họ mang về những tấm huy chương cho Trung Quốc
Tại Olympic mùa Đông PyeongChang 2018, Sui Wenjing và Han Cong giành Huy chương Bạc môn trượt băng nghệ thuật, chỉ kém 0,43 điểm so với thành tích của cặp VĐV người Đức Aljona Savchenko và Bruno Massot. Họ đang hướng đến ngôi vị cao nhất khi góp mặt tại Olympic năm nay.
VĐV trượt tuyết tự do Gu Ailing Eileen từng giành 2 Huy chương Vàng và 1 Huy chương Bạc cho Trung Quốc tại Olympic trẻ mùa Đông 2020 ở Thụy Sĩ. Tại kỳ Olympic này, cô đặt mục tiêu giành 3 Huy chương Vàng. Một tên tuổi nữa là VĐV trượt tuyết tự do Xu Mengtao, chủ nhân của 26 Huy chương Vàng thế giới.
Điểm đặc biệt là lần đầu tiên, Cơ quan Bưu chính Liên hợp quốc (UNPA) đã phát hành một bộ tem mới mang tên "Thể thao vì Hòa bình" (Sport for Peace) cho một kỳ Olympic mùa Đông. LHQ nhấn mạnh sự kiện này là một cơ hội có ý nghĩa nhằm phát huy sức mạnh của thể thao trong thúc đẩy bầu không khí hòa bình, phát triển, khả năng phục hồi, lòng khoan dung và sự hiểu biết giữa các quốc gia. Đó cũng là những giá trị cốt lõi và tầm nhìn của Phong trào Olympic và Paralympic quốc tế, thể hiện trong sự thống nhất và nỗ lực tập thể, hướng tới một thế giới hội nhập và hợp tác để “Cùng nhau vì một tương lai chung”, như tinh thần của Olympic mùa Đông Bắc Kinh 2022.