Một cơ sở lọc dầu của Iran trên đảo Khark, ngoài khơi Vùng Vịnh. Ảnh: AFP/TTXVN
Dầu thô rơi xuống vùng giá thấp của năm 2022, do những lo ngại về tăng trưởng toàn cầu chậm lại, kéo theo nhu cầu tiêu thụ dầu mỏ giảm sút. Mức hồi phục của giá dầu trong đầu phiên giao dịch ngày 5/12, vốn được hỗ trợ từ thông tin Trung Quốc nới lỏng hạn chế biện pháp phòng chống COVID-19 và việc Liên minh châu Âu (EU) áp giá trần với dầu thô Nga, đã nhanh chóng bị xóa bỏ. Đến phiên giao dịch chiều ngày 6/12, dầu ngọt nhẹ Mỹ (WTI) có thời điểm mất giá tới 4%, xuống còn 73,85 USD/thùng.
Xuất hiện sự lệch pha đặc biệt rõ giữa giá dầu và cổ phiếu của các nhà sản xuất năng lượng - nhóm cổ phiếu có mức tăng trưởng về giá ấn tượng nhất trên thị trường chứng khoán trong một năm đầy sóng gió. Giá cổ phiếu năng lượng đã tăng tới 66% trong năm nay và vẫn chưa có xu hướng dừng lại bất chấp việc giá dầu kỳ hạn giao sau tại Mỹ mất 35% giá trị so với mức đỉnh từng được thiết lập sau khi Nga mở chiến dịch ở Ukraine.
Biến động trái chiều này khiến một bộ phận giới đầu tư tại phố Wall bất ngờ, bởi trên sàn giao dịch này cổ phiếu của các công ty khai mỏ, thăm dò và khai thác dầu thường tăng hoặc giảm cùng nhịp với giá mặt hàng mà số này sản xuất ra. Nhiều nhà đầu tư kỳ vọng giá dầu phục hồi sẽ giúp san bằng khoảng cách này, tạo điều kiện để các tập đoàn như Exxon Mobil và Chevron đẩy nhanh chia cổ tức cũng như thực hiện nghiệp vụ mua lại cổ phiếu quỹ, cùng với đó là các khoản đầu tư cần thiết để phục vụ cho hoạt động khai thác trong tương lai. Nếu không, lợi nhuận của các nhà sản xuất sẽ bị bào mòn.
Giá dầu thấp có thể làm tăng lợi nhuận cho những công ty không hoạt động trong ngành dầu mỏ, bởi nó giúp làm giảm chi phí sản xuất, làm dịu sức ép lạm phát. Nhưng một số chuyên gia cũng cho rằng sự đi xuống của giá dầu là một chỉ dấu cho thấy kinh tế đang tăng trưởng chậm lại và là tin không mấy tốt lành cho triển vọng của thị trường chứng khoán nói chung.
Có nhiều nhân tố mang tính cơ cấu đang ảnh hưởng tới giá dầu. Một rào cản lớn đối với bước phục hồi của giá dầu chính là việc giới giao dịch vốn đã tham gia tích cực trên thị trường trong một năm đầy biến động giờ dần rút lui. Dựa trên mô hình tính toán của mình, công ty chứng khoán TD (Canada) nhận định các giới điều hành quỹ đầu tư chuyên về giao dịch dầu thô đã mở vị thế bán trong nhiều tháng vừa qua. Các quỹ này chiếm khoảng 30% tổng giao dịch trên thị trường, nhưng có ảnh hưởng rất lớn, quyết định đà tăng giảm cho đến khi thị trường tìm được một định hướng rõ ràng.