Phát biểu tại Diễn đàn vốn - tài chính diễn ra sáng nay 21/8, ông Hà Huy Tuấn- Phó Chủ tịch Uỷ ban Giám sát tài chính Quốc gia, cho biết, có 4 nguyên nhân khiến “tín dụng đen nở rộ”. Nguyên nhân thứ nhất, theo ông, quỹ “tín dụng đen” tồn tại theo nhu cầu của người dân. Vay theo hình thức này khá nhanh gọn, không vướng điều kiện chặt chẽ như của ngân hàng.
Chỉ cần cú nhấp chuột trên mạng, các trang cho vay tiền online hiển thị rất nhanh chóng. Ảnh minh họa: M.P/Báo Tin tức. |
Thứ hai, có tình trạng dùng nguồn vay từ “tín dụng đen” trả nợ ngân hàng. Một nguyên nhân nữa là thời gian qua, sự phát triển công nghệ thông tin khiến cung và cầu, cách tiếp cận trực tiếp giữa bên có nhu cầu vay và cho vay càng trở nên thuận tiện. Thứ tư là vấn đề khơi thông nguồn vốn, người ta không muốn gửi ngân hàng vì cho vay bên ngoài lãi suất cao hơn.
Do đó, vấn đề đặt ra là cần giải pháp nào để giải quyết thực trạng “tín dụng đen” bùng phát. Theo ông Tuấn, có hai cách "tiếp cận" với tình trạng này. Đó là làm sao hợp thức hoá được, tức là cơ quan thuế cần có bằng chứng ở mức độ hợp lý như ở nhiều nước, họ phải tính toán một tỷ lệ nào đó phù hợp. Bên cạnh đó, phải nghiên cứu sử dụng dịch vụ về thuế để giải trình hợp lý. Về phía cơ quan Nhà nước, cần phải làm thế nào để Nhà nước giúp và cung ứng nguồn vốn được, phải làm sao để người dân hiểu ngân hàng cũng muốn cho vay.
"Theo đó, hai bên phải có những rà soát lại để đơn giản hoá thủ tục cho vay, đơn giản hoá thủ tục thanh toán. Cơ quản lý cần truyền thông tích cực để người dân thấy được tính hai mặt của quỹ tín dụng này; đồng thời tố cáo những hình thức "bẫy" mang tính lừa đảo”, ông Tuấn khẳng định.
Thừa nhận vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Thành - Giám đốc phát triển, Trường Đại học Fulbright Việt Nam cho rằng: Việc phát triển thị trường vốn hiện nay mới giải quyết được nguồn vốn cho doanh nghiệp lớn và có quy mô trung bình. Những doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) vẫn gặp nhiều khó khăn khi vay vốn và buộc phải sử dụng đến nguồn "tín dụng đen".
Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Kim Hùng - Giám đốc Công ty cổ phần tái cấu trúc doanh nghiệp Việt khẳng định: các DNNVV chưa có cấu trúc vốn. Từng tham gia cấu trúc nhiều doanh nghiệp, ông nhận thấy, các DNNVV được chia thành 3 nhóm, trong đó, phần lớn là những thanh niên, kỹ sư đi lên từ đam mê, mong muốn khởi nghiệp.
Theo ông Hùng, nhóm doanh nghiệp này không biết gì về vốn trong khi việc tiếp cận ngân hàng gặp nhiều khó khăn. Vốn thực chỉ chiếm 20-30%, còn lại là liên kết tài chính giữa gia đình, bạn bè, anh chị em. Khi ngân hàng không cho vay, trái phiếu Chính phủ không thể tiếp cận, họ buộc phải sử dụng đến nguồn vốn không chính thức hay gọi là "tín dụng đen".
“Chỉ cần tìm kiếm cụm từ ‘cho vay vốn’ trên Internet sẽ ra 20 triệu kết quả. Thị trường có nhiều loại hình cho vay, nhưng chi phí sử dụng tương đối cao", ông Hùng cho biết.
Ông Hùng mong Chính phủ có thể tạo ra khung pháp lý để giúp DNVVN có thể tiếp cận nguồn vốn này một cách hợp lệ bởi chi phí sử dụng vốn lên đến trên 10% nhưng chưa được hoạch định vào chi phí hợp lệ. Việc tiếp cận với nguồn vốn, quỹ, công ty tài chính rất xa vời. Vì vậy đại diện Công ty cổ phần tái cấu trúc doanh nghiệp Việt cũng bày tỏ nguyện vọng bằng cách nào đó, Chính phủ có thể hợp thức hóa "tín dụng đen" để giúp các doanh nghiệp tiếp cận vốn.