Đây là đánh giá của nhà Việt Nam học kỳ cựu người Nga, Phó Tiến sĩ Văn học Anatoly Sokolov, chuyên gia nghiên cứu cao cấp Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á, Australia và châu Đại Dương, Viện Đông phương học, Viện Hàn lâm Khoa học LB Nga (RAN) khi trao đổi với phóng viên TTXVN tại Moskva về những “mùa Xuân đại thắng” của nhân dân Việt Nam.
Theo Tiến sĩ Sokolov, Chiến thắng Điện Biên Phủ đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến kéo dài 8 năm của nhân dân Việt Nam chống thực dân Pháp và trở thành một trong những trận chiến quan trọng nhất trong lịch sử thế kỷ XX, được các học viện quân sự trên thế giới nghiên cứu và được gọi là trận Stalingrad của Việt Nam. Nhiều nhà sử học, phân tích quân sự cho rằng, thắng lợi này có được nhờ 3 yếu tố chính trong hành động của Việt Nam. Thứ nhất, đó là chiến lược, chiến thuật rõ ràng, khéo léo sử dụng, huy động mọi nguồn lực, lực lượng của toàn dân và toàn quân. Thứ hai, quân đội Việt Nam anh hùng, tuy hạn chế về chủng loại vũ khí nhưng đã sử dụng trang thiết bị quân sự rất hiệu quả. Thứ ba, đây là chiến dịch hậu cần quân sự thành công, khi hàng vạn người dân, cả nam lẫn nữ, tham gia mang vác, chở đồ tiếp tế ra mặt trận, làm đường để đưa pháo vào trận địa.
Tiến sĩ Sokolov đánh giá trận Điện Biên Phủ cho thấy rõ sự thất bại của Pháp không chỉ ở Việt Nam mà ở cả Đông Nam Á, giúp toàn bộ Đông Dương được giải phóng khỏi ách thực dân Pháp. Phong trào giải phóng dân tộc Việt Nam đã thông qua việc thống nhất và tăng cường sức mạnh của các nhóm du kích khác nhau để tạo nên lực lượng hùng mạnh đánh bại quân đội châu Âu hiện đại. Báo chí thế giới khi đó đã lấy hình ảnh “châu chấu đả bại voi” khi nói về trận chiến này.
Đây cũng là thắng lợi đầu tiên của phong trào giải phóng dân tộc sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, đánh bại một cường quốc thực dân. Theo Tiến sĩ Sokolov, trên phạm vi toàn cầu, chiến thắng Điện Biên Phủ đã trở thành tấm gương sáng và thiết thực cho nhiều dân tộc bị áp bức trên thế giới, phá tan ách thống trị của thực dân Pháp, buộc thực dân Pháp và các thực dân khác phải tôn trọng quyền của các dân tộc bị áp bức ở châu Á, châu Phi, và Mỹ Latinh.
Trong khi đó, ngày 30/4/1975 mãi mãi đi vào lịch sử thế giới khi đặt dấu chấm hết cho cuộc chiến tranh dài nhất, khốc liệt nhất và khó khăn nhất thế kỷ XX với thắng lợi rực rỡ của nhân dân Việt Nam. Cuộc đấu tranh kéo dài 30 năm của nhân dân Việt Nam chống giặc ngoại xâm - thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đã khép lại. Việt Nam đã giành được hoàn toàn độc lập, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ như niềm tin được thể hiện trong Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Tổ quốc ta nhất định sẽ thống nhất. Đồng bào Nam Bắc nhất định sẽ sum họp một nhà”.
Tiến sĩ Sokolov nhấn mạnh chiến thắng ngày 30/4/1975 đã trở thành biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng vĩ đại và ý chí kiên cường của nhân dân Việt Nam, vượt qua bao khó khăn, gian khổ để tiến tới mục tiêu lịch sử là giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Chiến thắng này đã chứng tỏ cho cả thế giới thấy lòng dũng cảm, trí tuệ của dân tộc Việt Nam, trở thành biểu tượng sinh động cho sức mạnh đoàn kết dân tộc, tinh thần chiến đấu của nhân dân Việt Nam và đoàn kết quốc tế. Thắng lợi này đã chứng minh tính đúng đắn, rõ ràng trong đường lối chiến lược và công tác tổ chức, sáng tạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Ngày 30/4 là biểu tượng sinh động cho sự thống nhất, độc lập của dân tộc Việt Nam, mong muốn của nhân dân Việt Nam độc lập xây dựng tương lai, tích cực tham gia hội nhập quốc tế và nâng cao vị thế của đất nước mình trên trường quốc tế.
Nhìn lại những chiến thắng vẻ vang của nhân dân Việt Nam trong mùa Xuân năm 1954, năm 1975, Tiến sĩ Sokolov khẳng định đó là kết quả của chính sách sáng suốt, tầm nhìn xa của Đảng Cộng sản Việt Nam, là kết quả của sự đúng đắn về chiến lược, chiến thuật của Quân đội nhân dân Việt Nam, vận dụng và phát huy một cách sáng tạo truyền thống hàng thế kỷ của dân tộc Việt Nam trong cuộc đấu tranh giành độc lập, chủ quyền.