Ông Solodovnikov Arkadi Philipovich, cựu Tham tán Đại sứ quán Liên Xô tại Việt Nam (1977-1983), hiện là Phó chủ tịch Hội hữu nghị Nga-Việt, trong cuốn sách "Những trang sách cuộc đời" có đoạn nói về kỷ niệm những năm tháng đáng nhớ công tác tại Việt Nam và đặc biệt là ấn tượng cuộc gặp của ông và đoàn cựu chuyên gia Nga tại nhà riêng Đại tướng Võ Nguyên Giáp năm 2001. Càng xúc động hơn khi ông Solodovnikov nói về cuộc gặp khó quên tại nhà Đại tướng, cách đây đã 12 năm, đồng thời coi đây là những tư liệu quí.Ông Solodovnikov Arkadi Philipovich (trái) cùng tác phẩm "Những trang sách cuộc đời" trong đó có nói về những kỷ niệm khi gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Việt Nam. |
Ông Solodovnikov cho biết, trong 6 năm công tác tại Việt Nam, ông đã đến mọi miền đất nước, tham gia vào hầu hết các dự án xây dựng quan trọng do Liên Xô giúp đỡ, đặc biệt là dự án xây dựng nhà máy thủy điện Hòa Bình. Ông cũng rất ấn tượng về cuộc gặp với vị Đại tướng lỗi lạc của nhân dân Việt Nam - Võ Nguyên Giáp.
Solodovnikov kể, đó là vào năm 2001, ông quay trở lại Việt Nam sau 19 năm. Trước đây ông chỉ thấy Tướng Giáp trong các sự kiện chính thức, còn nay ông cùng đoàn cựu chuyên gia Nga được gặp nhân vật huyền thoại của mình tại nhà riêng Đại tướng. Trước đó ông mơ ước gặp Võ Nguyên Giáp vì nghĩ rằng người đã trải qua con đường binh nghiệp đầy vinh quang như vậy, phải là vị nguyên soái thực thụ thời hiện đại, một nhân cách lớn.
Và những người như ông đều muốn một lần nắm chặt tay Tướng Giáp, làm quen, nói chuyện. Họ đã nói rất nhiều chuyện, Solodovnikov cho rằng ông rất may, vì cùng với Tướng V.L Govorov, người dẫn đầu đoàn Nga lúc đó, được gặp Tướng Giáp.
Khi đó là vào thời điểm 1 năm sau khi Tướng Giáp tròn 90 tuổi và đoàn Nga được đưa tới một căn phòng rất khiêm tốn, trên tường treo đầy quà mừng sinh nhật Đại tướng, gửi tới từ tất cả các vùng miền Việt Nam. Cuộc gặp diễn ra rất sôi nổi. Song điều gây ấn tượng với Solodovnikov chính là sự giản dị, đối với ông, đó là sự giản dị không thể tin nổi, khi Việt Nam đã hoàn toàn thay đổi so với thời ông còn công tác.
Ông kể tiếp: "Chúng tôi chăm chú, nín thở, lắng nghe Tướng Giáp nói. Ông kể rất nhiều về con đường binh nghiệp của mình, có thể nói chúng tôi vô cùng kính trọng những thành tích của ông. Chúng tôi đặt các câu hỏi và ông trả lời. Có người hỏi: Đại tướng cảm thấy sức khỏe thế nào? và ông trả lời dí dỏm, các bạn thấy đấy, tôi không chỉ nói chuyên được với các bạn mà thậm chí còn ôm các bạn".
Trả lời câu hỏi thời điểm nào bắt đầu quan hệ Việt-Xô, Tướng Giáp cho rằng nếu nói thẳng, nói ngắn gọn, sẽ không có Việt Nam ngày nay nếu không có Cách mạng tháng 10 vĩ đại. Khi đó Solodovnikov nhìn Tướng Giáp và nghĩ có lẽ đây chính là chân lý lịch sử đúng đắn nhất, bởi đó là câu nói của người đã trải qua 30 năm chiến tranh, hiểu rõ từng người lính quí tới mức nào, bao nhiêu người đã ngã xuống, "hiểu rõ dân tộc Nga phải đổ máu tới mức nào, cũng như dân tộc các bạn đã đổ máu như thế nào".
Đánh giá về yếu tố quan trọng nhất ở Tướng Giáp, ông Solodovnikov cho rằng Tướng Giáp là người rất có tài, ông là nhà hoạch định quân sự đại tài, ông đã cống hiến cả cuộc đời mình cho dân tộc Việt Nam. "Quả thực đó không phải là những từ to tát khi ở trong căn phòng có thể tận mắt trông thấy hàng loạt các đồ vật chúc mừng ngày sinh nhật Đại tướng, sau những lời chúc mừng đó chính là sự kính trọng của đại bộ phận nhân dân Việt Nam dành cho Đại tướng".