Báo Điện tử Báo Điện tử Vietnamplus (TTXVN) thuộc top 10
Cụ thể, top 10 cơ quan báo chí chuyển đổi số đạt mức xuất sắc gồm có: Đài Truyền hình Việt Nam; Báo VNExpress (Bộ Khoa học và Công nghệ); Báo Lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam); Đài Tiếng nói Việt Nam; Báo Điện tử Vietnamplus (TTXVN); Báo Vietnamnet (Bộ Thông tin và Truyền thông); Báo Điện tử VTC News ( Đài Tiếng nói Việt Nam); Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Vĩnh Long; Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội; Báo Người Lao động (Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh).
Top 5 cơ quan báo chí dẫn đầu khối Báo chí Trung ương đạt mức xuất sắc là: Báo VNExpress; Báo Lao động; Báo Điện tử Vietnamplus; Báo Vietnamnet; Báo Điện tử VTC News.
Top 5 cơ quan báo chí dẫn đầu khối báo chí địa phương là: Báo Người Lao động (mức xuất sắc); Báo Nghệ An, Báo Khánh Hòa, Báo Hà Nội Mới, Báo Sài Gòn giải phóng (mức tốt).
Top 5 cơ quan báo chí dẫn đầu khối đài là: Đài Truyền hình Việt Nam; Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Vĩnh Long, Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội (mức xuất sắc); Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Bắc Giang (mức tốt).
Top 5 cơ quan báo chí dẫn đầu khối tạp chí khoa học là: Tạp chí khoa học Đại học Cần Thơ (Đại học Đại học Cần Thơ) (mức tốt); Tạp chí khoa học Đại học Quốc tế Hồng Bàng (Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng); Tạp chí khoa học Đại học Mở TP Hồ Chí Minh (Trường Đại học Mở TP Hồ Chí Minh), Tạp chí Khoa học xã hội - TP Hồ Chí Minh(Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ), Tạp chí Lý luận Chính trị (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (mức khá).
Trước đó, Cục Báo chí đã ban hành Bộ Chỉ số đánh giá mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí. Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số gồm 5 trụ cột, 42 tiêu chí. Tổng điểm đánh giá đạt tối đa là 100 điểm, trong đó thang điểm tối đa của các trụ cột là: Chiến lược: 18 điểm; hạ tầng số, nền tảng số và an toàn thông tin: 24 điểm; sự đồng nhất về tổ chức và chuyên môn: 20 điểm; độc giả, khán giả, thính giả: 23 điểm; mức độ ứng dụng công nghệ số: 15 điểm.
Mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí sẽ được xác định căn cứ vào tổng điểm đạt được của 5 trụ cột và được xếp theo 5 mức: Mức 1: dưới 50 điểm - ở mức yếu; mức 2: từ 50 đến dưới 60 điểm - ở mức trung bình; mức 3: từ 60 đến dưới 70 điểm - ở mức khá; mức 4: từ 70 đến 80 điểm - ở mức tốt; mức 5: trên 80 điểm - ở mức xuất sắc.
Cục cũng xây dựng cổng thông tin của Hỗ trợ chuyển đổi số báo chí (https://pdt.gov.vn/) tích hợp công cụ phần mềm đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí. Các cơ quan báo chí được cấp tài khoản để thực hiện việc tự khai thông tin khảo sát. Trung tâm Hỗ trợ chuyển đổi số báo chí triển khai chương trình tập huấn, hướng dẫn (trực tiếp và trực tuyến) cho các cơ quan báo chí, đài phát thanh, truyền hình về sử dụng công cụ phần mềm và áp dụng Bộ Chỉ số đúng cách để thực hiện đo lường, đánh giá mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí. Mỗi cơ quan báo chí được cấp 1 tài khoản tập huấn cho người đứng đầu đơn vị. Người được phân công nhập liệu của đơn vị (là người được lãnh đạo đơn vị ủy quyền) sẽ sử dụng tài khoản tập huấn để thực hành trên máy. Nếu bài thực hành đạt kết quả chính xác trùng khớp đáp án được công bố, cơ quan báo chí đó được cấp chứng nhận hoàn thành tập huấn và được cấp tài khoản chính thức để tiến hành khai báo số liệu và tự thực hiện đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí.
Hướng đến chuyển đổi số báo chí toàn diện
Năm 2023 đã có 339 cơ quan báo chí hoàn thành đạt yêu cầu và được cấp tài khoản chính thức để thực hiện đánh giá mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí năm 2023. Theo số liệu thống kê, số lượng tham gia triển khai đánh giá mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí năm 2023 chiếm tỷ lệ cao nhất là khối Đài (tham gia tập huấn: 86,11% và tham gia đánh giá: 83,33%).
Cục trưởng Cục Báo chí Lưu Đình Phúc nhận định: Chỉ có 30,92% cơ quan báo chí tham gia khảo sát nhưng gồm có nhiều báo đài lớn - chiếm hơn 85% thị phần người đọc, xem, nghe và chiếm hơn 90% thị phần quảng cáo trên báo đài cả nước. 63% cơ quan báo chí khảo sát đạt mức trưởng thành chuyển đổi số ở mức yếu, tập trung nhiều ở khối tạp chí khoa học (45,35%), khối báo chí ở trung ương (31,82%).
Bên cạnh đó, nhận thức về tầm quan trọng của chuyển đổi số báo chí của lãnh đạo không ít cơ quan báo chí còn ở mức thấp: có tới 61,56% cơ quan báo chí chưa hoàn thành tập huấn; 60,05% cơ quan báo chí chưa tham gia thực hiện việc tự đánh giá. 34,8% người đứng đầu cơ quan là người chủ trì, chỉ đạo chuyển đổi số; 43,59% cơ quan báo chí đã xây dựng chiến lược/ kế hoạch/ chương trình chuyển đổi số báo chí của cơ quan.
So với khối báo, khối đài chuyển đổi số nhanh hơn do yêu cầu về số hóa ngành truyền hình (mức độ yếu của khối các đài chỉ chiếm 12,79%). Mức độ quan tâm của chủ quản đối với việc đầu tư cho chuyển đổi số còn ở mức thấp (25,27% cơ quan báo chí được chủ quản bố trí nguồn kinh phí chuyển đổi số.
Đa số cơ quan báo chí chưa thực hiện thu phí hoặc có thu phí nhưng hiệu quả kinh tế thấp, chưa hỗ trợ lại cho hoạt động của báo (2,56% báo chí có thu phí; tỷ lệ tăng doanh thu sau chuyển đổi số còn thấp: 15,02%); ít quan tâm đến việc nâng cao trải nghiệm cho độc giả, khán giả, thính giả (16,12%); chưa quan tâm đúng mức đến việc đảm bảo an toàn thông tin (định kỳ kiểm tra, đánh giá an toàn thông tin theo quy định chỉ chiếm 10,26%); ít quan tâm đến bảo vệ bản quyền tác phẩm báo chí trên không gian mạng (chỉ có 4,03% cơ quan báo chí ứng dụng công nghệ để phát hiện, hỗ trợ ngăn chặn vi phạm bản quyền báo chí).
Ngoài ra, tỷ lệ cơ quan báo chí ứng dụng công nghệ số để tối ưu hóa quy trình sản xuất tin bài còn ở mức thấp (ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào các quy trình nghiệp vụ của tòa soạn và các bộ phận khác để tối ưu hóa hoạt động chỉ chiếm 12,82%; có ứng dựng hệ thống quản trị nội bộ CMS: 19,78%; có nền tảng phân tích, xử lý dữ liệu tập trung: 16,72%).