Bộ trưởng Bộ Công Thương: Phát triển điện áp mái không gây áp lực lên lưới điện

Đại biểu Lê Tất Hiếu (Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc) đặt câu hỏi cho Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên về kế hoạch ban hành cơ chế, chính sách phát triển điện mặt trời.

Đại biểu Lê Tất Hiếu cho biết, theo Quy hoạch điện VIII có nội dung ưu tiên và có chính sách đột phá để thúc đẩy phát triển điện mặt trời, mái nhà của người dân và mái công trình xây dựng, nhất là các khu vực có nguy cơ thiếu điện như miền Bắc và điện mặt trời tự sản, tự tiêu.

Từ nay đến năm 2030, loại hình nguồn điện này được ưu tiên phát triển không giới hạn công suất với điều kiện giá thành hợp lý và tận dụng đĩa đệm sẵn có, không phải nâng cấp. Theo các dự báo của Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, mùa hè năm 2024 tiếp tục xảy ra nắng nóng, khô hạn kéo dài, nguy cơ thiếu điện miền Bắc rất cao. Do đó, việc xây dựng, bổ sung nguồn điện mặt trời là một trong những giải pháp có thể thực hiện nhanh để cấp bổ sung nguồn điện cho miền Bắc.

Tuy nhiên, hiện nay có rất nhiều doanh nghiệp có nhu cầu đầu tư điện mặt trời, mái nhà tự sản tự tiêu trong khu công nghiệp nhưng thực hiện được do thiếu cơ chế chính sách, hành lang pháp lý. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết kế hoạch ban hành các cơ chế, chính sách để có hành lang pháp lý phát triển điện mặt trời, mái nhà?

Trả lời chất vấn của đại biểu Lê Tất Hiếu, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong Quy hoạch điện VIII, năng lượng tái tạo ở mức cao (tổng nguồn năng lượng tái tạo không kể thủy điện chiếm 28,5% cơ cấu so với tổng nguồn), như vậy ngoài nỗ lực của Việt Nam, rất cần sự hỗ trợ của quốc tế.

Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, với cơ cấu năng lượng tái tạo ở Việt Nam cao hơn nhiều nước phát triển, có trình độ công nghệ phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực lưới điện thông minh và lưu trữ điện (ở mức 20%). 

Để thực hiện được Quy hoạch điện VIII, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, cần đầu tư hệ thống lưới điện thông minh, đầu tư phát triển hệ thống lưu trữ điện. Đồng thời thúc đẩy thị trường điện ở cả ba cấp độ: phát điện cạnh tranh, bán buôn điện cạnh tranh và bán lẻ điện cạnh tranh. 

Đồng thời, biểu giá bán lẻ điện cũng phải nghiên cứu để có tính linh hoạt hơn. Theo đó, điểm nền bao gồm thủy điện và các loại nhiệt điện thì sẽ phải có biểu giá cao để có thể bù đắp được cho nhiệt điện, năng lượng tái tạo khi thực hiện cơ chế tự sản tự tiêu hoặc để huy động được nguồn năng lượng tái tạo.

“Như vậy, để khai thác tiềm năng lượng tái tạo, nhất là điện gió, điện mặt trời thì chúng ta cần đẩy mạnh khuyến khích các hoạt động đầu tư theo mặt trời tự sản tự tiêu, không nối lưới. Phải xây dựng, ban hành cơ chế mua bán điện trực tiếp để đẩy mạnh phát triển các thiết bị lưu trữ điện, thúc đẩy phát triển các loại thị trường điện, kể cả thị trường phát điện cạnh tranh, bán buôn, cạnh tranh và bán lẻ điện cạnh tranh”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu quan điểm.

Hiện nay, Bộ Công Thương đã và đang trình Chính phủ ban hành nghị định để phát triển mặt trời áp mái; khi Chính phủ chính thức có chủ trương cho phép xây dựng Nghị định theo khuyến nghị của Bộ Tư pháp thì Bộ Công Thương sẽ xây dựng theo quy trình. Cùng với đó, Bộ đang trình Chính phủ ban hành cơ chế mua bán điện trực tiếp trên cơ sở Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. 

“Nói việc phát triển mặt trời áp mái không giới hạn về công suất, đó là trong bối cảnh công nghệ chúng ta sau này phát triển và các nhà đầu tư về năng lượng áp mái không được gây áp lực lên hệ thống điện truyền tải. Bởi lẽ nếu như chúng ta không có điện nền ổn định chiếm tỷ trọng 80 - 85% thì không có một quốc gia nào có thể phát triển một cách vô hạn định đối với mặt trời, đặc biệt là năng lượng tái tạo và mặt trời”, Bộ trưởng Bộ Công Thương khẳng định.