Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường 'mở màn' trả lời chất vấn nhóm lĩnh vực ngành

Chiều 6/11, phát biểu điều hành nội dung chất vấn đối với nhóm lĩnh vực kinh tế ngành, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, lĩnh vực kinh tế ngành thuộc trách nhiệm của các Bộ trưởng Bộ:  Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông vận tải, Xây dựng và Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà… 

Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Long An) là người đầu tiên đặt câu hỏi dành cho Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường. Theo đó, Nghị quyết số 499 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV có yêu cầu cơ chế, chính sách phù hợp để giải quyết ô nhiễm môi trường của hệ thống Bắc Hưng Hải.

Tuy nhiên, qua giám sát Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho thấy, tình trạng ô nhiễm nguồn nước ở hệ thống Bắc Hưng Hải chưa được giải quyết triệt để, còn gặp nhiều khó khăn. Vậy, chính sách nào mà Bộ đã ban hành hoặc tham mưu ban hành và giải pháp căn cơ để giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường tại hệ thống Bắc Hưng Hải? 

Bên cạnh đó, các tổ chức, cá nhân còn lúng túng trong việc tiếp cận, trao đổi giao dịch tín chỉ carbon trên thị trường quốc tế, trong khi thị trường carbon trong nước chưa thành lập. Xin Bộ trưởng cho biết việc xây dựng thị trường carbon tại Việt Nam và Bộ đã có hướng dẫn gì về việc trao đổi giao dịch tín chỉ carbon trên thị trường quốc tế?

Đại biểu Phạm Thị Kiều (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông) đặt câu hỏi tới Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường. Thời gian qua, thiên tai như sạt lở, lũ quét ở Việt Nam diễn ra với tần suất ngày càng nhiều. Vậy, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết nguyên nhân và các giải pháp để cảnh báo, dự báo, nhằm hạn chế tối đa những thiệt hại do sạt lở và lũ quét gây ra cho cộng đồng, người dân?

Còn Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang) chất vấn Bộ Tài nguyên và Môi trường về tình trạng nguồn nước sông Cầu bị ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của cử tri và nhân dân các tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết tình hình thực hiện các nội dung đã trả lời chất vấn và các giải pháp đã đưa ra. Vì sao nhiều năm qua tình trạng này đến nay vẫn chưa được giải quyết? Và có những giải pháp nào để trong thời gian sớm nhất giải quyết được dứt điểm tình trạng này?

Trả lời câu hỏi của đại biểu về hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, hệ thống Bắc Hưng Hải được Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ đạo. Năm 1958 Thủ tướng Phạm Văn Đồng khởi công hệ thống thủy nông này để phục vụ sản xuất nông nghiệp bắc bộ. Vừa qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với các đơn vị kiểm tra ô nhiễm hệ thống Bắc Hưng Hải và thấy rằng để xử lý được cần có thời gian và nguồn lực.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, từ hệ thống thủy nông, giờ hệ thống này gánh thêm nhiệm vụ là xả thải cho nhiều tỉnh ở phía Bắc, mỗi ngày tiếp nhận 450.000 - 500.000 m3 nước thải. Nguồn xả thải từ cụm công nghiệp làng nghề, từ các khu đô thị và khu dân cư, trong đó nguồn thải từ khu đô thị và khu dân cư đều chưa qua xử lý ô nhiễm. Vì vậy, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương xử lý dứt điểm tình trạng này.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với Bộ Công an thực hiện nghiêm các công việc ra quân, kiểm tra các khu công nghiệp, vùng công nghiệp và đã xử phạt hành chính rất nhiều doanh nghiệp xả thải không đúng quy định. Bộ cũng tiếp tục tăng cường công tác quan trắc hệ thống thủy lợi và làm việc với các địa phương, dùng các nguồn lực tiếp tục cố gắng xử lý tình trạng ô nhiễm. Hiện nay, một số địa phương như Hưng Yên đã có những giải pháp xử lý, thu gom xử lý nước thải tại các khu dân cư.

Tuy nhiên, Bộ trưởng khẳng định, để đảm bảo hệ thống nước thải đô thị và nông thôn được xử lý cần rất nhiều nguồn lực, chưa kể cần có giải pháp xây dựng nhà máy xử lý và vận hành nhà máy. 

Với hệ thống sông Bắc Hưng Hải, cũng như ô nhiễm dòng sông Cầu cũng là vấn đề được đại biểu Đỗ Thị Việt Hà chất vấn, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề xuất các cấp có thẩm quyền cần có một Chương trình mục tiêu quốc gia xử lý ô nhiễm môi trường, xử lý các dòng sông chết. Bên cạnh đó, cần có cơ chế chính sách về huy động nguồn lực xã hội hóa, huy động sự tham gia của doanh nghiệp tham gia xử lý nước thải, rác thải và gắn trách nhiệm đóng góp của các doanh nghiệp tham gia xả thải. Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân, doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc quy định của pháp luật.

Hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tăng cường xây dựng hệ thống quan trắc cùng với các Sở Tài nguyên và Môi trường và kết nối về Bộ và các địa phương được kiểm soát việc này và kịp thời kiểm tra, giám sát việc xả thải. “Để xử lý được vấn đề Bắc Hưng Hải, cũng như xử lý được sông Cầu, cần phải có thời gian và nguồn lực”, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nêu rõ.

Trả lời câu hỏi của đại biểu liên quan đến tín chỉ cacbon, Bộ trưởng cho biết, để thực hiện mục tiêu phát thải dòng bằng 0, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo quyết liệt các nội dung này. Bộ Tài chính cũng đã trình Chính phủ ban hành thị trường carbon; Bộ Tài nguyên và Môi trường đang dự thảo ban hành các nghị định liên quan đến quản lý và liên quan đến thực hiện phát thải ròng và nguyên tắc, nguyên lý công bằng đối với tiếp cận toàn cầu. 

Người đứng đầu Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, thực tế, thị trường carbon là công cụ hữu hiệu để giúp các quốc gia thực hiện mục tiêu, với vai trò của Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng với các bộ, ngành sẽ hoàn thiện thể chế và chuẩn bị năng lực chuyên môn, hạ tầng và các điều kiện thiết yếu; triển khai thí điểm, vận hành để thực hiện sớm nội dung về tín hiệu carbon.

Liên quan đến tình hình sạt lở, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định, biến đổi khí hậu đang tác động mạnh mẽ, Việt Nam là một trong 6 quốc gia bị ảnh hưởng rất lớn. Giải pháp của Bộ Tài nguyên Môi trường trong thời gian tới là tiếp tục tăng cường khả năng cảnh báo về thiên tai; đã tham mưu cho Chính phủ ban hành Đề án khả năng dự báo và cảnh báo cho các địa phương. 

Cùng với đó, Bộ sẽ phối hợp với các địa phương thực hiện các bản đồ nền, tổng hợp những vùng sạt lở, nguy cơ sạt lở để quy hoạch, di dời dân cư, tránh ảnh hưởng đến dân cư và ảnh hưởng đến sự phát triển; đồng thời, đề xuất dự án về công trình và phi công trình để phòng chống sạt lở…