Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN
5 bài học kinh nghiệm trong công tác phòng, chống tội phạm
Việc thực hiện mục tiêu làm giảm tội phạm là một điểm nhấn cơ bản công tác công an năm 2019. Xin Bộ trưởng đánh giá những kết quả đạt được và bài học kinh nghiệm rút ra qua việc thực hiện mục tiêu này?
Năm 2019, lực lượng Công an nhân dân đã thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn, có nhiều đổi mới, đột phá trong tham mưu với Đảng, Nhà nước những vấn đề cơ bản, quan trọng nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự. Đồng thời hoàn thành xuất sắc vai trò nòng cốt trong giữ vững an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân. Trong đó, giảm tội phạm là vấn đề có ý nghĩa xã hội hết sức sâu sắc và rất nhân văn.
Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, triển khai đồng bộ các giải pháp, kế hoạch công tác nhằm thực hiện mục tiêu này và đã từng bước đầy lùi, làm giảm các loại tội phạm và vi phạm pháp luật. Phạm pháp hình sự giảm so với năm 2018; trong đó, nhiều loại tội phạm giảm rõ rệt như giết người cướp tài sản, cố ý gây thương tích, trộm cắp...
Theo thống kê so với năm 2018, tội phạm giảm 7,39%. Đây là con số hết sức ấn tượng so với chỉ tiêu Bộ Công an đã mạnh dạn đăng ký mục tiêu lúc đầu là từ 3 - 5%. Rất nhiều đơn vị, địa phương phấn đấu để thực hiện mục tiêu này, triển khai các giải pháp đổi mới công tác. Ví dụ như trước đây, Công an tập trung trấn áp tội phạm. Đây là nhiệm vụ trọng tâm, nhưng muốn kéo giảm tội phạm phải phòng, chống các nguy cơ tiềm ẩn tội phạm, giải quyết những mâu thuẫn trong xã hội có thể phát sinh tội phạm, vi phạm phát luật. Đồng thời, tổ chức bộ máy cũng có những đổi mới, tăng cường Công an chính quy xuống xã, phường, gần dân, gần cơ sở để giải quyết các vấn đề khó khăn, bức xúc trong từng khu phố, từng thôn xóm...
Công tác tấn công trấn áp, điều tra, xử lý tội phạm được đẩy mạnh. Kết quả là công tác điều tra khám phá án vượt chỉ tiêu Quốc hội đề ra. Các vụ án nổi cộm, gây bức xúc dư luận đều được kịp thời điều tra làm rõ. Hơn 2.100 băng, nhóm tội phạm hình sự bị triệt phá, trong đó đã trấn áp mạnh tội phạm có tổ chức, tội phạm liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu. Tiến độ điều tra được đẩy nhanh phục vụ truy tố, xét xử các vụ án do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo.
Qua thực tiễn thực hiện mục tiêu giảm tội phạm, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm.
Một là, việc đề ra chủ trương từ sớm, giao chỉ tiêu cho các đơn vị, địa phương ngay từ đầu năm, kết hợp với quyết tâm cao và sự quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn, tạo ra sự liên tục, kiên trì trong phòng ngừa, đấu tranh kiềm chế và làm giảm tội phạm.
Hai là, công tác phòng, chống tội phạm chỉ đạt hiệu quả cao khi phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của các cấp chính quyền; vai trò tham mưu, hướng dẫn, nòng cốt của lực lượng Công an; sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ của các lực lượng chức năng và sự đồng tình ủng hộ của các tầng lớp nhân dân.
Ba là, lãnh đạo, chỉ huy Công an các cấp, nhất là người đứng đầu phải đề cao trách nhiệm, quyết tâm cao, nhạy bén trong nắm bắt tình hình, quyết liệt trong tổ chức thực hiện các giải pháp phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm một cách bài bản; Kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa xã hội và phòng ngừa nghiệp vụ; giữa phòng ngừa với đấu tranh, trấn áp mạnh tội phạm; Tập trung phòng ngừa và đấu tranh quyết liệt các loại tội phạm xảy ra nhiều, chiếm tỷ lệ cao, đang gây bức xúc, bất an trong nhân dân.
Bốn là, việc tổ chức sắp xếp, điều chỉnh bố trí lại lực lượng Công an, nhất là bố trí Công an xã chính quy có ý nghĩa quan trọng trong việc tăng cường sức mạnh cho lực lượng trực tiếp chiến đấu, lực lượng tại chỗ ở cơ sở, tạo sức răn đe, uy hiếp các đối tượng phạm tội.
Năm là, công tác thông tin, tuyên truyền đóng vai trò rất quan trọng để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn xã hội đối với công tác phòng, chống tội phạm. Bộ Công an và Công an các đơn vị, địa phương phối hợp chặt chẽ với các cơ quan báo chí trong công tác tuyên truyền; thường xuyên cảnh báo phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm, hướng dẫn nhân dân tố giác tội phạm trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an và phương tiện truyền thông khác nhằm nâng cao hiệu quả phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật.
Đổi mới theo hướng sát dân hơn, tăng cường “tương tác” với nhân dân
Có thể nói trong năm 2019, lực lượng Công an đã thực hiện hết sức mạnh mẽ và quyết liệt chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Xin Bộ trưởng cho biết kết quả bước đầu trong thực hiện chủ trương này?
Triển khai tổ chức bộ máy của Bộ Công an theo Nghị quyết 22 của Bộ Chính trị, Nghị định số 01 của Chính phủ là nhằm tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Công an nhân dân, sắp xếp tổ chức bộ máy khoa học, đồng bộ, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả theo hướng “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”.
Đến nay, tổ chức bộ máy Công an các cấp đã đi vào hoạt động ổn định, hiệu quả các mặt công tác tiếp tục được nâng lên. Lãnh đạo Công an các cấp thuận lợi hơn trong nắm bắt tình hình, theo dõi kết quả công tác và phản ánh từ cơ sở; từ đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả các hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo. Đặc biệt là tạo tiền đề để điều chỉnh, bố trí lại lực lượng theo hướng tăng cường lực lượng trực tiếp chiến đấu cho cơ sở, tiếp tục thực hiện chủ trương bố trí Công an xã chính quy đi đôi với đổi mới phương thức hoạt động của lực lượng Công an theo hướng sát dân hơn, tăng cường “tương tác” với nhân dân để nắm tình hình, giải quyết các vấn đề an ninh, trật tự ngay từ cơ sở.
Cùng với sắp xếp tổ chức bộ máy, Đảng ủy Công an Trung ương phối hợp chặt chẽ với các Tỉnh ủy, Thành ủy khẩn trương kiện toàn tổ chức Đảng các cấp trong Công an nhân dân. Đến nay, việc kiện toàn tổ chức đảng trực thuộc Đảng ủy Công an Trung ương và Công an địa phương đã hoàn thành. Các tổ chức đảng, cấp ủy đảng các cấp trong Công an nhân dân đi vào hoạt động ổn định, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị và chuẩn bị chu đáo cho việc tổ chức đại hội đảng bộ các cấp trong Công an nhân dân.
Tổ chức bộ máy Bộ Công an sau kiện toàn đã giảm tầng nấc; tăng cường được sự lãnh đạo trực tiếp, tập trung của Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, lãnh đạo Công an địa phương đối với các mặt công tác; nâng cao hiệu lực, hiệu quả các mặt công tác, chiến đấu của toàn lực lượng. Việc kiện toàn tổ chức bộ máy Bộ Công an lần này thể hiện sự chủ động, gương mẫu, đi đầu và quyết tâm chính trị mạnh mẽ, nỗ lực lớn của toàn lực lượng Công an nhân dân, có sức ảnh hưởng và lan tỏa mạnh mẽ, được nhân dân đồng tình, ủng hộ.
Hoàn thiện cơ chế, siết chặt kỷ luật, kỷ cương
Việc xử lý nghiêm một số cán bộ Công an thời gian qua cho thấy quyết tâm làm trong sạch bộ máy của Bộ Công an. Để những tiêu cực này không có cơ hội tái diễn, ngăn chặn những sai phạm có thể xảy ra, năm 2020, Bộ Công an sẽ thực hiện những giải pháp gì để xây dựng lực lượng Công an ngày càng trong sạch, vững mạnh, thưa Bộ trưởng?
Trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, hàng ngàn, hàng vạn tấm gương cán bộ, chiến sĩ Công an luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy trong công việc, nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn, gian khổ, hiểm nguy, mưu trí, dũng cảm trong chiến đấu. Năm 2019, trong đấu tranh chống tội phạm, bảo vệ an ninh đất nước, bảo vệ cuộc sống bình yên hạnh phúc của nhân dân, 9 cán bộ, chiến sĩ Công an đã anh dũng hy sinh, hơn 300 đồng chí bị thương trong khi làm nhiệm vụ.
Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn cán bộ, chiến sỹ sai phạm, vi phạm, thậm chí vi phạm pháp luật bị xử lý. Cùng với việc nghiêm túc rút kinh nghiệm từ những vụ việc sai phạm của cán bộ, chiến sĩ trong thời gian qua, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an tiếp tục xác định nhiệm vụ trọng tâm, then chốt là xây dựng đảng, xây dựng lực lượng Công an nhân dân thực sự trong sạch, vững mạnh. Một trong những giải pháp trọng tâm đột phá của năm 2020 là xây dựng đội ngũ cán bộ ngang tầm nhiệm vụ, đề cao trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu; triển khai khung tiêu chí, tiêu chuẩn 4 cấp Công an”. Ngành tập trung hoàn thiện cơ chế, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong công tác tổ chức, cán bộ và thực thi công vụ; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện gắn với thực hiện “tự soi, tự sửa”, tự phê bình và phê bình trong Đảng, thực hiện nghiêm túc trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên.
Vừa qua, Bộ Công an đã có Công điện số 732 yêu cầu Công an các đơn vị, địa phương siết chặt kỷ luật, kỷ cương, chấn chỉnh tư thế, lễ tiết tác phong, văn hóa ứng xử của cán bộ, chiến sĩ. Ngành tiếp tục hoàn thiện các quy định về phân công, phân cấp mạnh mẽ, giao quyền cụ thể gắn với trách nhiệm rõ ràng đối với từng cấp Công an và từng cá nhân. Công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng được tăng cường, xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm, không có vùng cấm, không có ngoại lệ.
Bảo vệ tuyệt đối an ninh Đại hội Đảng bộ các cấp
Bước sang năm 2020, đất nước có nhiều sự kiện lớn, quan trọng, đặc biệt là năm diễn ra Đại hội Đảng bộ các cấp chuẩn bị cho Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII. Yếu tố tác động, thách thức đối với an ninh, trật tự của đất nước ngày càng gia tăng. Xin Bộ trưởng cho biết, ngành Công an có những giải pháp gì để hoàn thành các mặt công tác trọng tâm trong năm 2020?
Bước sang năm mới 2020, là năm có vị trí rất quan trọng, năm cuối cùng của nhiệm kỳ 2015-2020, năm diễn ra Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội lần thứ XIII của Đảng, cũng là năm đất nước có nhiều sự kiện chính trị quan trọng, mang ý nghĩa lịch sử. Âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động ngày càng thâm độc, nguy hiểm hơn; những yếu tố tiềm ẩn phức tạp gây bất an cho xã hội và người dân chưa được đẩy lùi. Công việc của ngành Công an sẽ ngày càng nhiều hơn, phức tạp hơn.
Quán triệt những chỉ đạo của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, lực lượng Công an nhân dân đặt ra mục tiêu, nhiệm vụ năm 2020 là: Chủ động nắm chắc tình hình liên quan đến an ninh, lợi ích của đất nước để tham mưu với Đảng, Nhà nước các chủ trương, giải pháp ứng phó kịp thời, hiệu quả. Tham mưu cho Đảng, Nhà nước trong việc hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, đáp ứng yêu cầu tình hình mới. Chủ động phát hiện, đấu tranh ngăn chặn, làm thất bại âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống; bảo đảm an ninh chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh các địa bàn chiến lược. Nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đi đôi với đẩy mạnh tấn công trấn áp tội phạm để kiềm chế, làm giảm các loại tội phạm, vi phạm pháp luật. Tăng cường hiệu lực, hiệu quả các mặt quản lý nhà nước về an ninh trật tự, làm giảm tai tệ nạn, tạo chuyển biến tích cực về trật tự an toàn xã hội, từng bước xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh, phục vụ có hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Với quyết tâm chính trị rất lớn của toàn lực lượng, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an tiếp tục chỉ đạo triển khai các giải pháp để nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng, trước hết là cấp ủy đảng và chỉ huy các cấp trong Công an nhân dân; tập trung củng cố, xây dựng lực lượng Công an nhân dân thực sự trong sạch, vững mạnh; thực hiện có hiệu quả 10 nhóm nhiệm vụ công tác, trong đó công tác trọng tâm đột phá là: “Tiếp tục hoàn thiện thể chế, quy chế, quy trình công tác. Nâng cao hiệu quả các mặt công tác nghiệp vụ cơ bản và các mặt công tác của Công an cơ sở. Xây dựng đội ngũ cán bộ ngang tầm nhiệm vụ, đề cao trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu; triển khai khung tiêu chí, tiêu chuẩn 4 cấp Công an”.
Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!