Chủ trì, chỉ đạo hội thảo có: Đại tướng, Giáo sư, Tiến sỹ Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an; Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Tham dự có các lãnh đạo Bộ Công an; lãnh đạo Hội đồng Lý luận Trung ương; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương cùng nhiều nhà khoa học, tướng lĩnh, sỹ quan cấp cao trong Công an nhân dân và Quân đội nhân dân Việt Nam.
Bổ sung, phát triển nhận thức về sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Xuân Thắng khẳng định ý nghĩa, tầm quan trọng của việc tổ chức hội thảo, thống nhất nghiên cứu, tổng kết thực tiễn vận dụng phương châm “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa; giữ nước từ khi nước chưa nguy”, cung cấp luận cứ khoa học và thực tiễn nhằm tham mưu với Đảng bổ sung, phát triển nhận thức về sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong bối cảnh tình hình mới.
Đề dẫn hội thảo, Trung tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an đã đề cập đến mục tiêu, yêu cầu và nội dung thảo luận của Hội thảo là nhằm tiếp tục làm sâu sắc hơn những vấn đề mới cả về lý luận và thực tiễn của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, nhất là phương châm “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy”; bổ sung các đánh giá về kết quả, thành tựu bảo vệ Tổ quốc 10 năm qua, dự báo những yếu tố tác động đến sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trong thời gian tới; vai trò, trách nhiệm của toàn hệ thống chính trị, nhất là vai trò nòng cốt của lực lượng vũ trang trong bảo vệ Tổ quốc...
Hội thảo cũng đã nghe hơn 10 ý kiến phát biểu tham luận của các đại biểu đại diện các ban, bộ, ngành, các nhà khoa học, tướng lĩnh, sỹ quan trong Công an nhân dân, Quân đội nhân dân. Các ý kiến tham luận đã làm sâu sắc hơn nhận thức, quan điểm của Đảng về bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa; giữ nước từ khi nước chưa nguy; vai trò của kinh tế, văn hóa... trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc; đồng thời, nhấn mạnh việc chăm lo, xây dựng, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc góp phần tạo nên nền tảng, sức mạnh nội sinh của đất nước để bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Các đại biểu cũng nêu bật vai trò nòng cốt và những đóng góp quan trọng của lực lượng Công an nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng, sự thống nhất quản lý của Nhà nước và sự giúp đỡ của nhân dân, nhất là kết quả 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 khóa XI.
Các phát biểu cũng tập trung đánh giá, dự báo tình hình thế giới và trong nước từ nay đến năm 2030, tầm nhìn 2045 và kiến nghị, đề xuất nhiều cách làm hay, giải pháp hữu ích, có tính khả thi cao phục vụ sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Sức mạnh bảo vệ Tổ quốc là sức mạnh tổng hợp
Trong phát biểu kết luận hội thảo, Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh, làm sâu sắc hơn nhận thức về phương châm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.
Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, quá trình tổng kết Nghị quyết Trung ương 8 khóa XI về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc tiếp tục khẳng định tầm nhìn chiến lược của Đảng ta về bảo vệ Tổ quốc, tầm nhìn này được kiểm nghiệm và phát huy giá trị dẫn đường, góp phần xây dựng đất nước “chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, uy tín và vị thế quốc tế như ngày nay” mà Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định.
"Trong đó, bảo vệ Tổ quốc trong thời bình không chỉ là đối phó với hành động vũ trang xâm lược của kẻ địch từ bên ngoài, mà còn phải đặc biệt chăm lo xây dựng và giữ vững bên trong, đối phó với những thủ đoạn hoạt động phi vũ trang của địch" - Bộ trưởng Tô Lâm nhấn mạnh.
Nghị quyết Trung ương 8 khóa XI xác định mục tiêu bảo vệ Tổ quốc, đó là “Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và nền văn hóa; giữ vững ổn định chính trị và môi trường hòa bình để xây dựng, phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa” đã khắc phục sự phiến diện trong tư duy chỉ nhấn mạnh đến bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ; khắc phục những quan niệm một chiều, giản đơn về bảo vệ Tổ quốc, chủ yếu tập trung vào các giải pháp quân sự, chuẩn bị để đánh thắng chiến tranh xâm lược quy mô lớn.
Cũng theo Bộ trưởng Tô Lâm, sức mạnh bảo vệ Tổ quốc không chỉ là sức mạnh của lực lượng vũ trang mà là sức mạnh tổng hợp của quốc gia và chế độ, lấy sức mạnh kinh tế, chính trị làm cơ sở; là sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân, sức mạnh lòng dân, niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng; là sự kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, giữa quốc phòng với an ninh, kinh tế, đối ngoại và các lĩnh vực khác.
Quan điểm chỉ đạo về bảo vệ Tổ quốc là kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội, lấy việc giữ vững môi trường hoà bình, ổn định để phát triển đất nước là lợi ích cao nhất; sức mạnh bên trong là nhân tố quyết định; kết hợp chặt chẽ các nhiệm vụ kinh tế, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của các cấp, các ngành, củng cố tiềm lực; chủ động phòng ngừa, sớm phát hiện và triệt tiêu những nhân tố bên trong có thể dẫn đến những đột biến bất lợi.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện, các thế lực thù địch thay đổi chiến lược và phương thức chống phá ta, sử dụng phương thức phi vũ trang là chủ yếu, lợi dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền”, tôn giáo, dân tộc để can thiệp vào nội bộ nước ta với chiến lược hết sức nguy hiểm “diễn biến hòa bình” kết hợp bạo loạn lật đổ. Do vậy, phương thức đấu tranh phi vũ trang ngày càng giữ vị trí quan trọng. Đấu tranh trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, tư tưởng, văn hóa là những phương thức để bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy.
Những quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng ta về bảo vệ Tổ quốc trong thời bình, liên tục được hoàn thiện qua các kỳ Đại hội Đảng và cần tiếp tục nhấn mạnh trong Nghị quyết mới về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc. "Qua tổng kết Nghị quyết Trung ương 8 khóa XI và thực tiễn tình hình thế giới, khu vực, yêu cầu đổi mới mạnh mẽ tư duy bảo vệ Tổ quốc đang đặt ra rất cấp bách" - Bộ trưởng Tô Lâm nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, qua tổng kết thấy rằng tình hình thế giới, khu vực đang có những thay đổi mang tính thời đại, đặt ra yêu cầu rất cao về việc xác định quan điểm, tư duy, nhận thức mới về bảo vệ Tổ quốc nhằm giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước và “chủ động tạo ra thời cơ”, tranh thủ mặt thuận lợi để thu hút các nguồn lực phục vụ đắc lực, hiệu quả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đại dịch COVID-19, xung đột Nga - Ukraine, cạnh tranh gay gắt giữa các nước lớn, nhất là tại châu Á - Thái Bình Dương, sự phát triển của khoa học - công nghệ so với 10 năm trước đây thúc đẩy những thay đổi mạnh mẽ trên toàn diện các vấn đề quốc tế, khu vực, các liên minh, liên kết, cách thức xử lý các vấn đề an ninh truyền thống, phi truyền thống...
"Đây là đặc điểm rất lớn, có tính chất thời đại tác động trực tiếp đến nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc của Việt Nam trong 10 năm tới" - Bộ trưởng nhấn mạnh.
Cùng với đó, những vấn đề an ninh phi truyền thống diễn biến ngày càng phức tạp, tác động đa chiều, trực tiếp đến nhiều mặt của đời sống xã hội, ở nhiều tầng, nấc khác nhau; quy mô tác động rộng lớn, tạo phản ứng dây chuyền, thậm chí thách thức, đe dọa an ninh toàn cầu với biện pháp phi vũ trang là chủ yếu, không chỉ giới hạn đối tượng bảo vệ chính là lãnh thổ, nhà nước (an ninh truyền thống) mà còn nhấn mạnh bảo vệ con người, có thể chuyển hóa thành an ninh truyền thống.
Thực tế cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã và đang làm thay đổi phương thức hoạt động, tổ chức cách thức tiến hành chiến tranh, can dự/can thiệp của các nước và nhiều khía cạnh khác của hoạt động quân sự, an ninh, tình báo. Chiến tranh trên không gian mạng, chủ quyền quốc gia trên không gian mạng trở thành vấn đề lợi ích cốt lõi, có tính cấp bách mà mỗi quốc gia, dù lớn hay nhỏ, đều đang phải đối mặt, xử lý. Đặt ra yêu cầu về việc xác định nhiệm vụ, giải pháp trong Nghị quyết mới về xác lập chủ quyền không gian mạng quốc gia, chủ quyền không gian vũ trụ.