Đây là những tư liệu, hiện vật, công trình nghiên cứu của các tổ chức, cá nhân về chủ quyền Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa trao tặng cho UBND huyện Hoàng Sa.
Tại buổi lễ, ông Đặng Thanh Tùng, Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước, trao tặng 19 Châu bản triều Nguyễn có nội dung về việc xác lập và thực thi chủ quyền của triều đình nhà Nguyễn trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Đặc biệt, trong lần này có một Châu bản lần đầu tiên công bố. Đó là Bản tấu của Bộ Hộ ngày 22/12 Tự Đức 22 (1869) về việc tỉnh thần Quảng Nam tư trình căn cứ lời bẩm của Tấn thủ Đà Nẵng Nguyễn Văn Tư trích tiền gạo cấp phát cứu tế cho 540 người tỉnh Phúc Kiến nước Thanh trên một chiếc thuyền bị nạn trôi dạt đến Vạn lý Trường Sa thuộc Đại Nam (Việt Nam).
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Tuấn Cường, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm, hiến tặng “Hoàng Lê Cảnh Hưng bản đồ”. Đây là một văn bản giấy dó còn nguyên vẹn, khổ 30 x 17cm, gồm 40 trang, chữ Hán được viết theo thể chữ Khải. Văn bản này được ông sưu tầm từ thư viện Trường Đại học Keio (Tokyo, Nhật Bản). Trang 31b trong “Hoàng Lê Cảnh Hưng bản đồ” mô tả về Bãi Cát Vàng (tức quần đảo Hoàng Sa) kéo dài ngoài biển, tương ứng với khu vực từ cửa Đại cho đến khoảng giữa núi Sa Huỳnh trong đất liền.
Ông Võ Công Trí, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Đà Nẵng, Chủ tịch Hội Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Đà Nẵng, trao tặng bản đồ Archipel des Paracels d'après les allemands (1881-1883) et les travaux anglais et francais les plus récents (tạm dịch: Quần đảo Hoàng Sa sau những khảo sát của người Đức (1881-1883) và những công trình của người Anh và người Pháp gần đây nhất). Bản đồ này do “Service hydrographique de la marine” (Sở địa lý thủy văn hải quân Pháp xuất bản năm 1885, in lại năm 1940).
Ông Trần Công Trục, nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ, tặng công trình Nghiên cứu “Những trận chiến bảo vệ Tổ quốc của Thủy quân Việt Nam”. Đây là bản thảo công trình nghiên cứu của cá nhân ông gửi tặng Thư viện Hoàng Sa để phục vụ độc giả tham khảo.
Họa sĩ Hồ Đình Nam Kha, Chủ tịch Hội Mỹ thuật thành phố Đà Nẵng, trao tặng tác phẩm “Trường Sa Đông”, các bức ký họa về Trường Sa và tranh cổ động về tuyên truyền chủ quyền biển đảo.
Ông Dương Thanh Mừng, giảng viên Học viện Chính trị Khu vực III, trao tặng Bản đồ Tourane (Đà Nẵng) được Sở Địa dư Đông Dương phát hành vào tháng 11/1898, tại Hà Nội. Đây là tấm bản đồ thể hiện rõ quần đảo Hoàng Sa thuộc Đà Nẵng, khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo này.
Những năm gần, đây công tác tuyên truyền, bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa đã thu hút đông đảo sự quan tâm, ủng hộ của mọi tầng lớp nhân dân. Từ khi phát động vào năm 2016 đến nay, UBND huyện Hoàng Sa đã tiếp nhận được 212 hiện vật, tư liệu có giá trị lịch sử, pháp lý cao từ các tổ chức, cá nhân sưu tầm, hiến tặng như Ban Tuyên giáo Thành ủy Đà Nẵng trao tặng bản đồ xã Hòa Long, quận Hòa Vang thể hiện quần đảo Hoàng Sa thuộc quận Hòa Vang vào năm 1969; bà Nguyễn Thị Lựa và anh Nguyễn Hoàng Sa, là vợ và con của cố Trung sĩ trọng pháo Nguyễn Thành Trọng, người đã tử trận trên Chiến hạm Nhật Tảo HQ 10 trong trận Hải chiến Hoàng Sa ngày 19/01/1974, đã trao tặng 10 kỷ vật quý giá của chồng, cha mình cho huyện Hoàng Sa…
Không chỉ ở trong nước, cuộc phát động hiến tặng tư liệu, hiện vật về quần đảo Hoàng Sa của UBND huyện Hoàng Sa còn lan tỏa đến người dân Việt Nam đang sinh sống, làm việc tại nước ngoài và bạn bè quốc tế như ông Trần Thắng, Chủ tịch Viện Văn hóa và Giáo dục Việt Nam tại Mỹ, tặng 134 bản đồ về chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa; ông Noel Rousset công dân Cộng hòa Pháp, đã đích thân đến Nhà trưng bày Hoàng Sa để hiến tặng quyển sách viết về quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa mang tên “La Souveraineté Sur Les Archipels Paracels et Spratleys”(“Chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa”)… Đó là những nghĩa cử hết sức cao đẹp của nhân dân ta và bạn bè quốc tế.
Cũng trong buổi lễ, UBND huyện Hoàng Sa đã phát động xây dựng Thư viện Hoàng Sa. Báo Tuổi trẻ đã đồng hành và tài trợ hạng mục xây dựng Thư viện Hoàng Sa. Thư viện Khoa học Tổng hợp Đà Nẵng tặng 100 cuốn sách. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia (400 cuốn sách). Nhà xuất bản Đà Nẵng (100 cuốn sách). Nhà xuất bản Trẻ (36 cuốn sách). NXB Thông tin Truyền thông (12 cuốn sách). Tổng cộng có 648 cuốn sách liên quan đến chủ quyền biển đảo được tặng cho Thư viện Hoàng Sa.
Tại buổi lễ, Chủ tịch UBND huyện Hoàng Sa Võ Ngọc Đồng chia sẻ: Những tư liệu, hiện vật được trao tặng lần này là tình cảm, tâm huyết, trách nhiệm của người dân cả nước hướng về chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc Việt Nam. Việc tiếp nhận tư liệu, hiện vật và phát động xây dựng Thư viện Hoàng Sa nhằm hoàn thiện hệ thống pháp lý phục vụ cho công chúng trên mặt trận học thuật, vừa xây dựng hệ thống dữ liệu phục vụ chung cho học sinh, sinh viên, các cá nhân và cơ sở nghiên cứu trong và ngoài nước, nhất là đội ngũ nghiên cứu trẻ; đồng thời là để góp sức chuẩn bị về nguồn nhân lực nghiên cứu Biển Đông cho mai sau và qua đó góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân trong việc bảo vệ và khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa.