Đại sứ Bùi Văn Nghị: Brazil quan tâm thúc đẩy quan hệ với Việt Nam

Thưa Đại sứ, năm 2023 vừa qua là một năm đặc biệt trong quan hệ giữa Việt Nam và Brazil, với chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính. Đại sứ đánh giá như thế nào về triển vọng hợp tác trong năm 2024 giữa hai nước?

Trước tiên, phải khẳng định rằng hoạt động ngoại giao có một vị trí đặc biệt quan trọng, tác động đến sự phát triển của đất nước. Hoạt động ngoại giao thành công sẽ tạo điều kiện cho quốc gia phát triển, tác động trực tiếp đến phát triển kinh tế, bảo vệ tổ quốc, bảo đảm an ninh quốc phòng và nâng cao uy tín đất nước trên trường quốc tế. Ngược lại, nếu hoạt động ngoại giao không tốt, có thể ảnh hưởng rất lớn đến hình ảnh, uy tín, vị thế quốc gia.

Trong tháng 12 vừa qua, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã tổ chức thành công Hội nghị Ngoại giao lần thứ 32. Hội nghị được tổ chức vào giữa nhiệm kỳ Đại hội Đảng lần thứ XIII. Đây cũng là dịp đánh giá, tổng kết lại một số chỉ thị liên quan đến công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Các lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã có những đánh giá rất cao về kết quả, thành tựu của hoạt động ngoại giao, đối ngoại trong năm vừa qua.

Tại buổi khai mạc tại Hội nghị Ngoại giao 32, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định kết quả hoạt động ngoại giao (từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII đến nay) đã góp phần tạo nên vị thế mới của Việt Nam trên trường quốc tế, đặc biệt là kết quả của hoạt động đối ngoại trong năm 2023. Tổng Bí thư khẳng định về sự hình thành, phát triển của trường phái đối ngoại, ngoại giao “cây tre Việt Nam” theo tư tưởng Hồ Chí Minh, “hoạt động ngoại giao, đối ngoại của cả đất nước đã nỗ lực thực hiện tốt đường lối đối ngoại của Đảng, đạt được nhiều kết quả, thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử, trở thành một điểm sáng đầy ấn tượng trong toàn bộ những kết quả, thành tựu chung của đất nước những năm qua”.

Tôi cho rằng năm 2023 vừa qua là năm có ý nghĩa quan trọng trong việc củng cố hơn nữa quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Brazil. Sau đại dịch COVID-19, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với quan hệ với các nước bạn bè truyền thống ở khu vực Trung Đông - châu Phi, Mỹ Latinh, hai nước Việt Nam - Brazil tái khởi động công tác trao đổi đoàn các cấp, quan hệ giữa hai nước tiếp tục được duy trì trên tất cả các kênh và lãnh đạo cấp cao hai nước cũng duy trì trao đổi tại các tổ chức quốc tế và diễn đàn đa phương. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính gặp Tổng thống Lula da Silva tại Hội nghị Cấp cao G7 tại Nhật Bản trong tháng 5/2023 và Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn gặp Bộ trưởng Ngoại giao Brazil Mauro Vieira tại Hội nghị Bộ trưởng Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) tại Pháp trong tháng 6/2023.

Đặc biệt, chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đến Brazil là dấu mốc quan trọng trong quan hệ giữa hai nước. Đây là chuyến thăm Brazil lần thứ 5 của lãnh đạo cấp cao Việt Nam kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1989 và là chuyến thăm cấp cao đầu tiên sau 16 năm. Chuyến thăm đã để lại dấu ấn tốt đẹp trong lòng bạn bè Brazil. Trong chuyến thăm, hai bên ra Thông cáo chung, thống nhất các biện pháp tăng cường hợp tác chính trị, ngoại giao, quốc phòng, an ninh, thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ, văn hóa du lịch, giao lưu nhân dân, cũng như nhất trí sớm nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược.

Trao đổi thương mại Việt Nam – Brazil năm 2023 đạt gần 7 tỷ USD so với 6,7 tỷ USD năm 2022. Với điểm sáng trong quan hệ song phương là kinh tế - thương mại, hai bên cùng khẳng định cam kết phấn đấu nâng kim ngạch song phương lên 10 tỷ USD năm 2025 và 15 tỷ USD năm 2030. Trong chuyến thăm của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, 4 văn kiện quan trọng được ký kết liên quan đến lĩnh vực ngoại giao, giáo dục - đào tạo, quốc phòng, nông nghiệp, góp phần khai thác triệt để các lĩnh vực mà hai bên có thế mạnh.

Brazil tiếp tục duy trì vị trí đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh, do đó việc củng cố quan hệ hợp tác với Brazil nói riêng và các quốc gia tại khu vực nói chung, nhất là các quốc gia trong khối Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR), sẽ đóng vai trò vô cùng quan trọng để thúc đẩy khởi động đàm phán Hiệp định Tự do Thương mại (FTA) giữa Việt Nam và khối này. Hiệp định sẽ tạo động lực tăng cường hợp tác kinh doanh, thương mại và đầu tư, mang lại kết quả thực chất cho doanh nghiệp và người dân của Việt Nam và các nước thành viên MERCOSUR, đồng thời tăng cường các mối liên kết kinh tế liên khu vực.

Cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, chính phủ của Tổng thống Brazil Lula da Silva hiện rất quan tâm thúc đẩy quan hệ với Việt Nam. Đây là một tín hiệu đáng mừng để Việt Nam nắm bắt cơ hội, tăng cường quan hệ hai nước, góp phần khẳng định vị thế và vai trò ngày càng tăng của Việt Nam trên trường quốc tế.

Năm 2024, Việt Nam và Brazil sẽ kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, hai nước sẽ có những hoạt động gì trong năm tới, thưa Đại sứ?

Để tiếp tục đà phát triển quan hệ hai nước trên cả ba kênh đối ngoại Đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân, trong năm 2024 - năm kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Brazil (5/1989-5/2024), hai bên dự kiến triển khai các hoạt động như trao đổi đoàn cấp cao và các cấp, thúc đẩy hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương và tăng cường các hoạt động giao lưu nhân dân. Việt Nam mong đợi Tổng thống Brazil Lula da Silva tới thăm Việt Nam lần thứ hai sau chuyến thăm lần đầu vào năm 2008. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Hội nghị Cấp cao G20 theo lời mời của Tổng thống Brazil diễn ra tại thành phố Rio de Janeiro vào tháng 11/2024.

Chúng tôi hy vọng các hoạt động này sẽ có sự đồng hành và ủng hộ của các doanh nghiệp hai nước liên quan đến các lĩnh vực khoa học - công nghệ, nông nghiệp, chế biến nông sản, y tế và giáo dục.

Trong năm nay, Brazil cũng là một trong hai nước được Chính phủ Việt Nam chọn để tổ chức sự kiện Ngày Việt Nam với các chương trình văn hoá - nghệ thuật đặc sắc, nhằm tăng cường quảng bá hình ảnh đất nước, con người, văn hóa, một đất nước Việt Nam đổi mới, thân thiện, một đối tác có trách nhiệm trong cộng đồng thế giới, chủ động hội nhập quốc tế, tới bạn bè Brazil và khu vực Nam Mỹ. Tuần lễ phim Brazil tại Việt Nam và Tuần lễ phim Việt Nam tại Brazil, triển lãm tranh, ảnh cũng dự kiến được tổ chức trong năm nay.

Đại sứ quán Việt Nam đang cùng với chính quyền thành phố Rio de Janeiro xác định địa điểm mà vào năm 1912, người thanh niên Nguyễn Ái Quốc đã tới, sống và làm việc trong 6 tháng để tìm hiểu đời sống thợ thuyền, thủy thủ Brazil, trên hành trình đi tìm đường cứu nước.

Brazil cũng được biết đến là quốc gia nổi tiếng với bộ môn bóng đá và những vũ điệu samba nóng bỏng trong các lễ hội carnaval. Chúng tôi cũng hy vọng trong thời gian tới sẽ thúc đẩy giao lưu thể thao, văn hóa - nghệ thuật và giao lưu nhân dân.

Du lịch cũng là lĩnh vực tiềm năng mà tôi cho rằng hai bên có rất nhiều dư địa để khai thác. Việt Nam và Brazil đều là hai quốc gia có những di sản văn hóa, lịch sử đặc sắc. Số lượng du khách Brazil tới Việt Nam tăng dần đều trong những năm gần đây. Các doanh nghiệp lữ hành Brazil rất quan tâm khai thác thị trường Việt Nam và ngược lại.

Tổng thống Brazil Lula da Silva đã nhậm chức Chủ tịch G20 tháng 12 vừa qua và sẽ đảm nhiệm chức Chủ tịch G20 trong năm 2024. Brazil đã đưa ra 3 ưu tiên trong chương trình nghị sự gồm hòa nhập xã hội và chống nạn đói; chuyển đổi năng lượng và phát triển bền vững; cải cách các thể chế quản trị toàn cầu. Đại sứ đánh giá như thế nào về vai trò của Brazil trong G20?

Trong năm 2024, Brazil là Chủ tịch Hội nghị thượng đỉnh G20 lần thứ 19, dự kiến diễn ra từ ngày 18-19/11 tại thành phố Rio de Janeiro. Chủ đề chương trình nghị sự mà Brazil đưa ra trong nhiệm kỳ Chủ tịch là "Xây dựng một thế giới công bằng và một hành tinh bền vững". Trong đó, ưu tiên hàng đầu của Brazil là tạo đột phá trong cuộc chiến chống đói nghèo và bất bình đẳng.

Phát biểu tại Hội nghị quan chức cấp cao (Sherpa) của G20 tại Brasilia ngày 13/12/2023, mở đầu chuỗi hoạt động năm Chủ tịch G20 của Brazil, Tổng thống Lula da Silva nhấn mạnh 3 ưu tiên trong chương trình nghị sự quốc tế gồm: Hòa nhập xã hội và xoá đói giảm nghèo; Chuyển đổi năng lượng và phát triển bền vững; và Cải cách các thể chế quản trị toàn cầu.

Phải khẳng định rằng dưới chính quyền của Tổng thống Lula da Silva, Brazil đã triển khai chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Brazil trên trường quốc tế, khu vực và thế giới.

Ngay từ khi nhậm chức vào tháng 1/2023, chính phủ của Tổng thống Lula da Silva đã rất tích cực, chủ động đối với các cam kết quốc tế. Do đó, trong năm 2024, Brazil sẽ tiếp tục nỗ lực củng cố vai trò và vị thế của mình tại các tổ chức quốc tế, diễn đàn đa phương nói chung và tại G20 nói riêng. Trên cơ sở duy trì quan hệ tốt với tất cả các quốc gia thành viên G20, Brazil sẽ tăng cường phối hợp chặt chẽ để đảm bảo thúc đẩy chương trình nghị sự liên quan đến các chủ đề, trọng tâm đã được đề ra. Bên cạnh đó, Brazil cũng kêu gọi tăng cường đại diện của các nước đang phát triển và mới nổi trong Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, tại Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Việc Brazil lần đầu tiên đảm nhiệm vị trí Chủ tịch G20, cùng với sự có mặt của các quốc gia như Mexico và Argentina, cũng là cơ hội để gia tăng vị thế của khu vực Mỹ Latinh trên trường quốc tế. Tổng thống Lula da Silva cũng đã mời lãnh đạo cấp cao các nước thành viên khác của khối MERCOSUR gồm Uruguay và Paraguay tham dự Hội nghị thượng đỉnh vào tháng 11 tới.

Hy vọng năm 2024, năm kỷ niệm 35 năm quan hệ ngoại giao, hợp tác giữa Việt Nam và Brazil sẽ tiếp tục phát triển và nâng lên một tầm cao mới.

Trân trọng cảm ơn Đại sứ!