Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Là một trong ba trụ cột của ngoại giao Việt Nam, đồng thời được coi là kênh huy động kết nối các nguồn lực để nhân dân hai nước Việt Nam-Liên bang Nga thêm gần gũi, quan hệ hai nước thêm bền chặt, chuyến thăm Việt Nam sắp tới của Tổng thống Liên bang Nga Putin thu hút sự quan tâm đặc biệt của các lãnh đạo, chuyên gia làm đối ngoại nhân dân Việt Nam. Các ý kiến cho rằng, chuyến thăm sẽ tạo thêm động lực để đưa quan hệ giữa hai nước phát triển lên tầm cao mới, trong đó củng cố quan hệ hữu nghị nhân dân hai nước thêm bền chặt.
Các hoạt động hợp tác hữu nghị phong phú, đa dạng
Ông Phan Anh Sơn, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (VUFO) nhận định, quan hệ Việt Nam với Liên bang Nga, tính từ năm 1950 (Việt Nam và Liên Xô chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao), sau đó đến năm 1994 (Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Liên bang Nga) và từ 1994 đến 2012 (khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện) đã đạt được rất nhiều thành tựu từ lĩnh vực chính trị, đối ngoại, quốc phòng-an ninh, kinh tế-thương mại-đầu tư cho đến khoa học, công nghệ, giáo dục và đặc biệt là trên kênh đối ngoại nhân dân.
Theo ông Phan Anh Sơn, quan hệ Việt Nam - Liên Xô trước đây và sau đó được kế thừa với mối quan hệ hợp tác Việt Nam - Liên bang Nga, trong đó có đối ngoại nhân dân là một mối quan hệ được thử thách qua thời gian và được nhiều thế hệ các tầng lớp nhân dân của hai nước dày công vun đắp, chăm sóc, ngày càng được củng cố.
Chủ tịch VUFO cho rằng, những dấu mốc quan trọng trong lịch sử quan hệ hai nước đã làm nền móng vững chắc cho hoạt động đối ngoại nhân dân Việt Nam - Liên bang Nga ngày nay.
Ông Phan Anh Sơn cho biết, ở Việt Nam có rất nhiều người yêu mến Liên Xô trước đây và nước Nga ngày nay. Đó là minh chứng cho mối quan hệ đã được kiểm nghiệm qua thời gian, được nhiều thế hệ lãnh đạo và người dân hai nước dày công vun đắp.
Theo Chủ tịch VUFO, đối ngoại nhân dân Việt Nam-Liên bang Nga, không chỉ là quan hệ hợp tác giữa hai Hội hữu nghị Việt Nam-Liên bang Nga, Liên bang Nga-Việt Nam mà còn là sự hợp tác giữa Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, nhiều cơ quan, tổ chức các tỉnh, thành phố của Việt Nam với nhiều cơ quan, tổ chức của phía Nga.
Hiện nay, trong các hoạt động chính trị - ngoại giao của các đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tới Liên bang Nga đều có các hoạt động gặp gỡ các tổ chức nhân dân của Liên bang Nga, cộng đồng người Việt đang sinh sống, học tập, làm việc tại đây.
Chủ tịch VUFO cũng nhắc đến sự phát triển hợp tác mới, trong đó Hội hữu nghị Việt Nam-Liên bang Nga vừa ký kết Thỏa thuận hợp tác giai đoạn 2024-2029 với Đại học Sư phạm quốc gia Nga mang tên A.I. Herzen về thúc đẩy hợp tác giao lưu nhân dân, phổ biến và quảng bá văn hóa, ngôn ngữ Nga tại Việt Nam và ngôn ngữ, văn hóa Việt Nam tại Nga.
Trong thời gian tới, VUFO cũng sẽ thiết lập quan hệ hợp tác với các trường đại học nổi tiếng khác của Nga như Đại học Tổng hợp Quốc gia St. Petersburg (SPbSU), Học viện Quốc gia Quan hệ Quốc tế Moskva (MGIMO) và Đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva mang tên M. V. Lomonosov (MGU) của Nga.
Ông Phan Anh Sơn bày tỏ hy vọng rằng các sự kiện tương tự sẽ tiếp tục diễn ra trong thời gian tới, như trong chuyến thăm Việt Nam sắp tới của Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Trên cơ sở chuyến thăm Việt Nam sắp tới của Tổng thống Putin cũng như bề dày của mối quan hệ hợp tác hữu nghị, giao lưu nhân dân giữa hai nước, ông Phan Anh Sơn bày tỏ niềm tin về triển vọng tươi sáng của quan hệ Việt Nam - Liên bang Nga trên kênh nhân dân trong bối cảnh hai nước đang hướng tới kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2025.
Chủ tịch VUFO cho biết, Liên hiệp đang bàn bạc, thống nhất với các đối tác Nga để tổ chức Diễn đàn nhân dân Việt Nam - Liên bang Nga lần thứ nhất vào năm 2025 nhân dịp kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Liên Xô trước đây và nay là Liên bang Nga (30/1/1950 - 30/1/2025). Sau đó, Diễn đàn sẽ được tổ chức định kỳ hằng năm tại Việt Nam hoặc Nga. Sự kiện này hứa hẹn sẽ trở thành cơ hội để hai bên đẩy mạnh giao lưu nhằm củng cố, thắt chặt quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác giữa nhân dân hai nước, đồng thời tạo những bước đi mới trong hợp tác trên nhiều lĩnh vực.
Ba điểm nhấn
Từng là phóng viên thường trú của TTXVN tại Nga trong giai đoạn cuối những năm 1980, đầu năm 1990, ông Nguyễn Đăng Phát, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội hữu nghị Việt Nam - Liên bang Nga nhận định, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam sắp tới của Tổng thống Putin có tầm quan trọng đặc biệt trên ba phương diện.
Trước hết, theo ông Nguyễn Đăng Phát, Việt Nam là nước Đông Nam Á duy nhất 6 lần đón tiếp các Tổng thống Nga, bao gồm chuyến thăm sắp tới của Tổng thống Putin. Tổng thống Putin đã từng có 4 lần tới Việt Nam, trong đó có 2 lần thăm chính thức (vào năm 2001 và 2013) và 2 lần dự hội nghị cấp cao APEC ở Hà Nội và Đà Nẵng (vào năm 2006 và 2017). Năm 2010, Tổng thống Nga Dmitry Medvedev có chuyến thăm chính thức Việt Nam. Điều này cho thấy các nhà lãnh đạo Nga đánh giá cao mối quan hệ với Việt Nam.
Điểm nhấn thứ hai, ông Nguyễn Đăng Phát nhấn mạnh, chuyến thăm Việt Nam lần này của Tổng thống Putin diễn ra vào đầu nhiệm kỳ mới, thể hiện sự coi trọng của Liên bang Nga cũng như cá nhân ông Putin đối với Việt Nam.
Ông Nguyễn Đăng Phát cho biết thêm, ngày 31/3/2023, Tổng thống Putin ký Sắc lệnh phê duyệt Định hướng chính sách đối ngoại mới của Liên bang Nga. Hiện nay, chính sách đối ngoại Nga vẫn triển khai theo văn bản có ý nghĩa chiến lược này và Việt Nam vẫn là một trong những ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Nga ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Điểm nhấn cuối cùng, đó là chuyến thăm của Tổng thống Putin diễn ra đúng vào dịp Việt Nam và Liên bang Nga đang kỷ niệm 30 năm ngày ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Liên bang Nga - một văn kiện nền tảng để phát triển quan hệ giữa hai nước trong những điều kiện lịch sử mới sau khi Liên Xô tan rã.
Trong bối cảnh đó, chuyến thăm của nhà lãnh đạo cấp cao nhất của Nhà nước Nga tới Việt Nam được kỳ vọng đặt dấu mốc mới, tạo xung lực mới cho quan hệ song phương. Trên cơ sở chuyến thăm, hai nước sẽ có các thỏa thuận và thực hiện các bước triển khai tiếp theo trong giai đoạn mới.
Bên cạnh 3 điểm nhấn quan trọng trên, dưới góc độ đối ngoại nhân dân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội hữu nghị Việt Nam - Liên bang Nga cho rằng chuyến thăm của Tổng thống Putin còn là dịp đẩy mạnh, làm nổi bật mối quan hệ hợp tác hữu nghị, giao lưu nhân dân thân tình, sâu sắc, đã trải qua thăng trầm của lịch sử, nhất là với thế hệ trẻ hai nước.
Chia sẻ thêm về những hoạt động giao lưu nhân dân giữa hai nước thông qua các hoạt động của hai Hội hữu nghị Việt Nam - Liên bang Nga, Liên bang Nga - Việt Nam, ông Nguyễn Đăng Phát cho biết hai Hội hữu nghị đã phối hợp với các đối tác khác tại Nga triển khai các hoạt động sáng tạo, đa dạng, thiết thực thu hút được sự quan tâm của người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Hai Hội tổ chức hội thảo khoa học thực tiễn về vai trò của đối ngoại nhân dân trong sự phát triển quan hệ Việt - Nga; cuộc thi vẽ tranh thiếu nhi quốc tế hằng năm "Em vẽ Việt Nam - Em vẽ nước Nga" tạo sân chơi cho học sinh hai nước giao lưu tìm hiểu về đất nước và con người của nhau. Hai Hội cũng phối hợp với các đối tác triển khai các chương trình dạy ngôn ngữ, phổ biến văn hóa Nga và Việt Nam tại mỗi nước...