Đưa quan hệ Việt Nam - Indonesia ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả

Đây là chuyến thăm đầu tiên của lãnh đạo chủ chốt Việt Nam đến Indonesia kể từ sau Đại hội Đảng lần thứ XIII cũng như từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát. Đặc biệt, đây còn là chuyến thăm cấp Nhà nước đầu tiên của Chủ tịch nước tới Indonesia sau 9 năm và trong bối cảnh hai nước hướng tới kỷ niệm tròn 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược.

Quan hệ song phương tốt đẹp

Việt Nam và Indonesia thiết lập quan hệ ngoại giao từ năm 1955; thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược năm 2013. Hai nước duy trì đều đặn quan hệ song phương. Năm 2021, trong bối cảnh COVID-19 phức tạp, hai nước vẫn tổ chức thành công hội đàm cấp cao trực tiếp giữa Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng Thống Joko Widodo nhân dịp tham dự Hội nghị Cấp cao Đặc biệt ASEAN tại Indonesia (tháng 4/2021); cuộc điện đàm giữa Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Tổng thống Joko Widodo (tháng 7/2021). Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã có cuộc gặp song phương với Chủ tịch Hạ viện Indonesia Puan Maharani bên lề Hội nghị Chủ tịch Quốc hội thế giới lần thứ 5 tại Áo (tháng 10/2021).

Trong năm 2022, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng điện đàm với Tổng thống Indonesia Joko Widodo (tháng 8/2022); Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp Tổng thống Indonesia bên lề Hội nghị cấp cao ASEAN – Hoa Kỳ (tháng 5/2022). Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn thăm chính thức Indonesia và đồng chủ trì kỳ họp lần thứ 4 Ủy ban Hợp tác song phương (tháng 7/2022).

Lũ lụt và lở đất tại Jakarta vào tháng 1/2020, lũ lụt ở miền Trung Việt Nam tháng 10/2020, tai nạn máy bay Sriwijaya tháng 1/2021, động đất tại tỉnh Tây Java, Indonesia vào tháng 1/2021, lãnh đạo hai bên đã gửi thư, điện thăm hỏi, chia buồn.

Bên cạnh đó, hai nước đã ký nhiều hiệp định và thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực, trong đó có Chương trình Hành động triển khai quan hệ Đối tác Chiến lược giai đoạn 2019 - 2023 (tháng 9/2018). Các địa phương hai nước cũng đang tích cực tăng cường quan hệ hợp tác. Hiện hai nước có 4 cặp tỉnh/thành phố kết nghĩa: Jakarta - Hà Nội, Bà Rịa - Vũng Tàu - Padang, Huế - Yogyakarta, Sóc Trăng – Lampung.

Hợp tác nhiều mặt

Về thương mại, Indonesia hiện là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam trong ASEAN trong khi Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Indonesia trong ASEAN. Kim ngạch hai nước cơ bản giữ được đà tăng dù năm 2020 và 2021 bị ảnh hưởng lớn bởi đại dịch COVID-19. Theo đó, kim ngạch thương mại năm 2020 đạt 8,2 tỷ USD; năm 2021 đạt 11,5 tỷ USD-lần đầu tiên vượt mục tiêu kim ngạch 10 tỷ USD/năm như cam kết của Lãnh đạo Cấp cao hai nước. Trong 10 tháng của năm 2022, kim ngạch song phương đạt 11,6 tỷ USD. Các mặt hàng Việt Nam chủ yếu xuất sang Indonesia gồm: Máy vi tính, sản phẩm điện tử, sắt thép các loại, hàng dệt may, chất dẻo nguyên liệu, điện thoại di động và linh kiện. Một số mặt hàng Việt Nam nhập khẩu từ Indonesia gồm: Than đá, dầu mỡ động thực vật, ô tô nguyên chiếc các loại, sắt thép các loại.

Về đầu tư, tính đến tháng 9/2022, Indonesia tiếp tục đứng thứ 5 trong ASEAN và thứ 29/141 quốc gia đầu tư vào Việt Nam với với 101 dự án trị giá 611,7 triệu USD; tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ lưu trú và ăn uống. Việt Nam cũng có 17 dự án đầu tư tại Indonesia với tổng vốn đăng ký là 59 triệu USD, tập trung trong các lĩnh vực thương mại, công nghệ thông tin, nông nghiệp, công nghiệp.

Hàng năm, Indonesia cung cấp cho Việt Nam một số học bổng ngắn hạn, trung hạn và dài hạn trên các lĩnh vực giáo dục, văn hóa, ngôn ngữ... Hai nước đã ký một số biên bản ghi nhớ về hợp tác nông nghiệp, nghề cá và vấn đề biển, năng lượng, tài chính, giáo dục, tư pháp và pháp luật; hợp tác cung cấp than; phát triển nông thôn; cung cấp khí gas khu vực xuyên biên giới.

Hai bên đã ký Thông cáo chung về tự nguyện tham gia hợp tác quốc tế về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) và thúc đẩy quản lý nghề cá bền vững (tháng 9/2018). Hiện nay, hai nước đã có đường bay thẳng kết nối Hà Nội/Thành phố Hồ Chí Minh với Jakarta/Bali do Vietjet Air và Vietnam Airlines vận hành, khai thác...

Cơ hội hợp tác rộng mở

Đại sứ Việt Nam tại Indonesia Tạ Văn Thông nhận định, chính sách hội nhập quốc tế sâu rộng của Việt Nam và Tầm nhìn 2045 của Indonesia đem lại nhiều cơ hội hợp tác giữa hai bên. Điều này sẽ góp phần giúp hai nước cùng đạt được các mục tiêu hợp tác và phát triển đã đề ra. Nâng kim ngạch thương mại song phương lên 15 tỷ USD vào năm 2028 là mục tiêu Việt Nam và Indonesia đang đặt ra. Nhằm hướng tới mục tiêu này, hai bên đang nỗ lực tận dụng hiệu quả những tiềm năng hợp tác, duy trì đà tăng trưởng thương mại theo hướng cân bằng hơn.

Cũng theo Đại sứ Tạ Văn Thông, năm 2023 là thời điểm Việt Nam và Indonesia kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược; cũng là cơ hội để hai bên đẩy mạnh hợp tác thực chất hơn nữa trên cả bình diện song phương và đa phương. Điều này sẽ đóng góp vào quá trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội của mỗi nước, đem lại lợi ích thiết thực của người dân hai nước; góp phần bảo đảm hòa bình, ổn định và thúc đẩy hợp tác, phát triển thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới.

Cộng đồng người Việt Nam tại Indonesia có khoảng 300 người. Nhìn chung, số người Việt định cư lâu dài tại Indonesia đã hòa nhập với đời sống địa phương, có cuộc sống ổn định. Trong cộng đồng, một số kinh doanh nhà hàng ăn uống người Việt khá thành đạt tại Jakarta và Bali. Đa số bà con ý thức cao tinh thần dân tộc, nhiệt tình, tích cực tham gia các hoạt động hướng về quê hương, đất nước, nhiệt tình tham gia các hoạt động do Đại sứ quán tổ chức như gặp mặt Quốc khánh, Tết Nguyên đán...

Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Indonesia của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc diễn ra vào thời điểm quan hệ hơp tác giữa hai nước đang phát triển tích cực. Hai nước chuẩn bị kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược. Chuyến thăm sẽ góp phần củng cố tin cậy chính trị, làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác nhiều mặt, đưa quan hệ song phương ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả hơn.