Năm 2014 là năm thành công trong việc điều hành chính sách tiền tệ, năm nay thách thức với chính sách tiền tệ còn lớn hơn khi mục tiêu tăng trưởng kinh tế đặt ra cao hơn trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn; định hướng điều hành tiền tệ như lãi suất, tỷ giá, việc xử lý nợ xấu… sẽ được Ngân hàng Nhà nước điều hành như thế nào? Đây là những vấn đề được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Nguyễn Văn Bình làm rõ trong Chương trình “Dân hỏi Bộ trưởng trả lời” trước thềm năm mới Ất Mùi 2015.
Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình |
Giữ vững tăng trưởng
Thống đốc Nguyễn Văn Bình khẳng định: Năm 2014, ngành ngân hàng đã tạo được niềm tin của người dân, doanh nghiệp đối với hệ thống ngân hàng.
Thống đốc cho biết thêm: Những năm qua, việc hoạch định chính sách của NHNN dựa trên những phân tích đánh giá một cách khoa học, tất cả dự báo để có được con số điều hành. Về tỷ giá, năm 2015 sẽ giữ ổn định ở mức điều chỉnh không quá 2%. Mức điều chỉnh này dựa trên những dự báo, phân tích kỹ lưỡng, mang tính khoa học, nên sẽ khả thi. Còn việc NHNN chủ động điều chỉnh 1% tỷ giá, cũng phải nhìn lại 2014 dù cũng đặt ra điều chỉnh không quá 2%, nhưng thực tế chỉ điều chỉnh 1%. Về khách quan, tháng 11/2014 phải điều chỉnh tỷ giá thêm 1% nữa, song vào thời điểm đó NHNN đã quyết định không điều chỉnh thêm do: Thứ nhất, nếu điều chỉnh vào thời điểm đó sẽ gây bị động cho DN vì họ đã có kế hoạch sản xuất kinh doanh cả năm, chỉ còn vài tháng là chốt lại kết quả kinh doanh; thứ 2, năm 2014 NHNN đã mua một lượng ngoại tệ lớn, nên cũng cung ra lượng VNĐ lớn, nên là dịp NHNN hút lại lượng tiền trong lưu thông; thứ 3, không điều chỉnh thêm tỷ giá để củng cố niềm tin với người dân.
Thống đốc giải thích, ngay từ đầu năm 2015, NHNN đã chủ động điều chỉnh tỷ giá cũng là để các DN chủ động có kế hoạch cho sản xuất kinh doanh ngay từ đầu năm, kể cả DN xuất khẩu thấy rằng họ được hỗ trợ từ đầu năm. Còn DN nhập khẩu thấy được mặt bằng tỷ giá để ổn định cân đối tài chính của mình.
Thống đốc cho biết: Việc điều hành lãi suất, tỷ giá và tăng trưởng tín dụng có mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhau. Chủ trương chung của NHNH là về cơ bản giữ mặt bằng lãi suất ổn định như hiện nay. Nếu điều kiện thuận lợi hơn thì cố gắng giảm lãi suất cho vay trung – dài hạn xuống thêm 1-1,5%/năm để tạo điều kiện hỗ trợ cho DN đầu tư mở rộng sản xuất, đặc biệt là áp dụng KHCN mới để cải tiến nâng cao sản xuất kinh doanh.
Thống đốc cho biết, năm 2015, NHNN đặt mục tiêu tăng trưởng từ 13-15%, không phải là chủ quan, chỉ tiêu này được đưa ra dựa trên tất cả các phân tích, tăng trưởng kinh tế xã hội và các khả năng đầu tư của nền kinh tế. Nhưng tăng trưởng tín dụng cũng còn phụ thuộc vào các yếu tố khác. Năm nay cũng có yếu tố có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế chung của đất nước, đặt biệt là việc tăng giảm của giá dầu, giảm rất mạnh thời gian qua. Nhưng cũng không loại trừ giá dầu thế giới có thể phục hồi. Do đó, mục tiêu tăng trưởng tín dụng 13-15% là trong bối cảnh bình thường, còn nếu trong trường hợp cần thiết để hỗ trợ tăng trưởng nếu giá dầu biến động bất lợi, NHNN có thể điều chỉnh mục tiêu này lên mức 17% để làm sao tăng trưởng GDP đạt 6-6,2% như mục tiêu đề ra và vẫn giữ được ổn định kinh tế vĩ mô nói chung.
Xử lý nợ xấu
Theo Thống đốc, ngay từ đầu nhiệm kỳ NHNN đã xác định xử lý nợ xấu là vấn đề quan trọng và đến nay đã đạt được một số kết quả xử lý nợ xấu thể hiện sự nỗ lực cảu cả hệ thống ngân hàng. Đến tháng 8/2014 đã xử lý được trên 54% nợ xấu phát sinh từ năm 2012 bằng chính nguồn lực và giải pháp của hệ thống ngân hàng. NHNN cũng cam kết trong đề án xử lý nợ xấu Chính phủ đã thông qua và cam kết trước Quốc hội, đến hết năm 2015 sẽ đưa tỷ lệ nợ xấu toàn hệ thống về mức 3%.
Xử lý nợ xấu là một thách thức của NHNN trong năm 2015 |
Trong năm 2014, các NHTM dưới sự giám sát của NHNN cũng phải tích cực trích lập DPRR để bản thân ngân hàng có thể xử lý nợ xấu, hoặc một phần nợ xấu của ngân hàng mình. Hết Đồng thời, NHNN cũng nâng cao vị thế, khả năng hoạt động của Công ty VAMC. Hiện NHNN đã trình Chính phủ và hy vọng ngay sau Tết Nguyên đán Chính phủ sẽ ban hành Nghị định mới sửa đổi, thay thế Nghị định 53 về quy định chức năng nhiệm vụ, hoạt động của VAMC. Bên cạnh đó, NHNN cũng sẽ chỉnh sửa các văn bản pháp luật để tạo môi trường pháp lý cho các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài đang quan tâm tới việc mua lại tài sản trong quá trình xử lý nợ xấu của hệ thống ngân hàng.
Tái cơ cấu ngành ngân hàng
Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết, nhiệm vụ tái cơ cấu hệ thống ngân hàng cũng là một trong 3 nhiệm vụ tái cơ cấu trọng tâm đã được Chính phủ đề ra và triển khai quyết liệt: Giai đoạn 1 của chương trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng, từ năm 2011-2015, NHNN mới tập trung xử lý những ngân hàng yếu kém nhất, những mắt xích có thể đổ vỡ bất kỳ lúc nào. Nhưng bước sang giai đoạn 2, sẽ tái cơ câu đồng bộ, toàn diện hơn, không chỉ ngân hàng yếu kém, kể cả những ngân hàng đang phát triển cũng phải tái cơ cấu để ổn định hơn, vững chắc hơn. Kể cả các ngân hàng ở mức trung bình cũng phải củng cố để vững chắc hơn để có thể tiến lên thành những ngân hàng tốt hơn. Còn những ngân hàng yếu kém, cũng được nâng lên, để các ngân hàng phấn đấu có định hướng phát triển lâu dài.
“Sắp tới chúng tôi sẽ triển khai mạnh mẽ tái cơ cấu ngân hàng. Mục tiêu chung của NHNN trong 6 tháng đầu năm sẽ triển khai quyết liệt và để theo dõi trong 6 tháng cuối năm để có hoạt động ổn định hơn, làm sao tới cuối năm 2015 những nội dung cơ bản của chương trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng được thực hiện đầy đủ”, Thống đốc khẳng định.
Thống đốc cho biết thêm: Việc tái cơ cấu sẽ có rất nhiều ngân hàng sẽ hợp nhất, sáp nhập và một số ngân hàng sẽ được NHNN mua lại. Trong số ngân hàng hợp nhất, sáp nhập kể cả những ngân hàng đang khỏe mạnh với nhau để tạo ra ngân hàng quy mô lớn hơn có khả năng hoạt động tốt hơn. Cũng có cả những ngân hàng Nhà nước sáp nhập lại với nhau, rồi ngân hàng Nhà nước sáp nhập với ngân hàng cổ phần và cả ngân hàng cổ phần hoạt động lành mạnh sáp nhập với nhau… Kể cả ngân hàng cổ phần yếu kém theo tiêu chí hiện nay cũng sẽ bị NHNN mua lại.
Trọng Thủy