Đây là chủ đề Triển lãm khai mạc ngày 29/4 tại Bảo tàng Đà Nẵng do Sở Ngoại vụ Đà Nẵng phối hợp với UBND huyện Hoàng Sa, thành phố Đà Nẵng và Bảo tàng Đà Nẵng tổ chức. Triển lãm diễn ra trong thời gian từ ngày 29/4 đến ngày 15/5/2013.
Triển lãm thu hút sự tham dự của nhiều cơ quan Ngoại giao, doanh nhân, chuyên gia, giáo viên, sinh viên người nước ngoài hiện đang sinh sống, làm việc và học tập tại Việt Nam và đại diện các cơ quan thông tấn báo chí nước ngoài thường trú tại Việt Nam...Đặc biệt, hiện diện tại triển lãm còn có các vị khách là nhân chứng lịch sử Hoàng Sa, những người đã từng làm việc, sinh sống và làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ dân tộc trên quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, trong đó có những vị đã chứng kiến câu chuyện lịch sử trên quần đảo này như các ông Võ Như Dân, Phạm Khôi, Trần Văn Sơn, Nguyễn Văn Dữ..
Các tư liệu, hiện vật lịch sử được trưng bày tại triển lãm bao gồm các bản đồ khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa trong bộ sưu tập từ kết quả của Đề tài nghiên cứu “Font tư liệu về chủ quyền của Việt Nam đối với huyện đảo Hoàng Sa - thành phố Đà Nẵng”; các bản đồ được xuất bản ở Anh, Đức, Úc, Canada, Mỹ và Hồng Kông trong khoảng thời gian 1626-1980 do ông Trần Thắng, kiều bào Việt Nam tại Mỹ gửi tặng, trong đó nhóm bản đồ ghi nhận lãnh thổ cực nam của Trung Quốc là đảo Hải Nam, nhóm bản đồ thể hiện Hoàng Sa và Trường Sa nằm sát lãnh thổ Việt Nam, nhóm bản đồ thương mại và bản đồ hàng hải châu Á và Đông Nam Á thể hiện Hoàng Sa và Trường Sa nằm trong vùng lãnh hải của Việt Nam. Đặc biệt, triển lãm còn trưng bày 3 tập atlas do Trung Quốc xuất bản trong những năm 1908, 1919 và 1933 trong đó nêu rõ cương giới cực nam của Trung Quốc chỉ giới hạn đến đảo Hải Nam; các tư liệu từ kết quả Đề tài nghiên cứu khoa học “Quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam qua các tư liệu lưu trữ của chính quyền Việt Nam cộng hòa (1954-1975)…Tất cả các chú thích, thuyết minh, tư liệu được trưng bày tại triển lãm đều được dịch sang tiếng Anh cùng với đội ngũ hướng dẫn viên có khả năng giới thiệu bằng các thứ tiếng Anh, Pháp, Nga, Trung, Nhật, Hàn, Thái.
Phát biểu tại buổi khai mạc, ông Đặng Công Ngữ, Chủ tịch UBND huyện đảo Hoàng Sa, thành phố Đà Nẵng khẳng định: Hoàng Sa, Trường Sa là vùng lãnh thổ đã được tổ tiên người Việt Nam và nhà nước Việt Nam qua các thời kỳ khai phá, xác lập chủ quyền từ trước thế kỷ 17. Các tư liệu triển lãm lần này chỉ là một phần nhỏ của hệ thống các tư liệu lịch sử, pháp lý khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa. Triển lãm được tổ chức nhằm tào điều kiện để đông đảo nhân dân và bạn bè quốc tế được tiếp cận, tìm hiểu và có cái nhìn toàn diện và khách quan về chủ quyền không thể tranh cãi của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, qua đó góp tiếng nói cùng Việt Nam bảo vệ công lý phù hợp với luật pháp quốc tế, hướng đến xây dựng một biển Đông hoà bình cho cả khu vực.
Văn Sơn