Ngày 19/11, tại TP Hồ Chí Minh, Học viện Ngoại giao (HVNG) Việt Nam và Hội Luật gia Việt Nam đã tổ chức khai mạc Hội thảo khoa học quốc tế lần thứ 4 “Biển Đông: Hợp tác vì an ninh và phát triển trong khu vực” với sự tham gia của gần 200 chuyên gia, học giả trong nước và quốc tế. Hội thảo diễn ra trong bối cảnh cộng đồng quốc tế kỷ niệm 30 năm ngày Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển, 10 năm Tuyên bố về ứng xử của các bên liên quan tại Biển Đông (DOC) được ký kết.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Giám đốc HVNG Đặng Đình Quý cho rằng: Biển Đông là một trong những khu vực có tranh chấp phức tạp nhất trên thế giới. Sự phức tạp ấy đang gia tăng do những biến chuyển của tình hình nội bộ nhiều nước, những biến chuyển của tình hình kinh tế, chính trị, quân sự và an ninh, tranh chấp khu vực biển; các vấn đề an ninh phi truyền thống như cướp biển, ô nhiễm môi trường biển, sự xuống cấp của các nguồn hải sản; biến đổi khí hậu… đang ngày càng nghiêm trọng. Tình hình càng diễn biến phức tạp, chúng ta càng cần phải nỗ lực hơn, đồng thời cần phải tìm ra các phương cách hiệu quả hơn để đưa các kết quả nghiên cứu, các khuyến nghị chính sách đi vào cuộc sống.
Năm qua, chúng ta đã chứng kiến những nỗ lực vượt bậc của các bên trực tiếp và không trực tiếp liên quan đến tranh chấp, góp phần vào việc ngăn ngừa xung đột, thúc đẩy hợp tác để Biển Đông tiếp tục là khu vực hòa bình. Trong khi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc triển khai DOC, ASEAN và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận về việc xúc tiến xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử (COC). Vào những thời điểm căng thẳng ở Biển Đông, nỗ lực ngoại giao giữa các nước liên quan trực tiếp tới tranh chấp, giữa ASEAN và Trung Quốc vẫn không bị gián đoạn.
Góp phần vào những nỗ lực chung ấy, các học giả nghiên cứu về Biển Đông, trong đó có nhiều người có mặt tại hội thảo hôm nay, thông qua việc công bố các kết quả nghiên cứu, thông qua việc phát biểu chính kiến của mình đã giúp cho công luận hiểu rõ hơn bản chất của tranh chấp, căng thẳng, giúp cho các nhà hoạch định chính sách tính toán kỹ hơn lợi ích của dân tộc trước khi họ ra quyết định liên quan đến Biển Đông.
Theo Ban tổ chức hội thảo, đây là một diễn đàn hoàn toàn khoa học với mục tiêu nhất quán là: Trao đổi các kết quả nghiên cứu, thảo luận từ góc độ luật pháp quốc tế và quan hệ quốc tế về tầm quan trọng của Biển Đông; về lợi ích của các bên liên quan; về những sự kiện xảy ra trên Biển Đông thời gian gần đây, đặc biệt là trong năm qua. Đề xuất những kiến nghị cho Chính phủ các nước liên quan trực tiếp và không trực tiếp tới tranh chấp để tăng cường hợp tác, ngăn ngừa và kiểm soát xung đột, kiểm soát khủng hoảng ở Biển Đông. Cuối cùng là đề xuất các kênh, các phương cách để các nghiên cứu học thuật, các trao đổi học thuật tác động tích cực hơn tới công chúng, giúp ích nhiều hơn cho các nhà lãnh đạo trong các quyết sách của họ liên quan đến Biển Đông.