Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Nghị quyết 131/2020/QH14 (gọi tắt là Nghị quyết số 131) của Quốc hội và Nghị định 33/2021/NĐ-CP (gọi tắt Nghị định số 33) của Chính phủ về tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hồ Chí Minh, Ủy ban nhân dân Thành phố vừa kiến nghị Chính phủ giao Bộ Tài chính hướng dẫn phương thức bố trí kinh phí thực hiện các nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân quận theo định mức khoán phù hợp với tình hình thực tế của địa bàn các quận dựa trên khả năng cân đối của ngân sách Thành phố.
Một góc TP Hồ Chí Minh. Ảnh minh họa: vietnam.vnanet.vn
Ủy ban nhân dân TP Hồ Chí Minh kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội đưa vào cơ chế đặc thù cho thành phố Thủ Đức (thuộc TP Hồ Chí Minh) nhiệm vụ chi khoa học và công nghệ cho thành phố Thủ Đức vì sau khi thành lập, thành phố Thủ Đức được xác định là nơi chuyển giao công nghệ mới cho các tỉnh Đông Nam Bộ và mở rộng áp dụng các dịch vụ, sản phẩm công nghệ 4.0 tại các tỉnh Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ.
Theo Ủy ban nhân dân TP Hồ Chí Minh, khi thực hiện Nghị quyết 131 của Quốc hội và Nghị định 33 của Chính phủ, Ủy ban nhân dân quận, phường thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của đơn vị dự toán ngân sách, không có nguồn kết dư, chi khác, dự phòng và tăng thu ngân sách, dẫn tới việc mất tính chủ động trong công tác điều hành các nhiệm vụ phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội cũng như gặp khó khăn trong việc đảm bảo kinh phí kịp thời để thực hiện các nhiệm vụ cấp bách, quan trọng về quốc phòng, an ninh, phòng, chống khắc phục hậu quả thiên tai dịch bệnh và nhiệm vụ phát sinh đột xuất trong năm trên địa bàn.
Đơn cử, trong tình hình dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp như hiện nay, trường hợp UBND quận là đơn vị dự toán ngân sách không còn kết dư và dự phòng ngân sách thì thời gian giải quyết kinh phí cho công tác phòng, chống dịch COVID-19 và hỗ trợ người dân gặp khó khăn tại địa phương không kịp thời, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân.
Theo Ủy ban nhân dân Thành phố, từ ngày 1/7/2021 chính quyền địa phương ở quận tại TP Hồ Chí Minh là UBND quận, chính quyền địa phương ở thành phố Thủ Đức là UBND phường. Tuy nhiên Nghị quyết 131 của Quốc hội và Nghị định 33 của Chính phủ chưa đề cập đến cơ quan, người có thẩm quyền quyết định việc thay thế, bãi bỏ các nghị quyết quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân quận, phường trong trường hợp Ủy ban nhân dân quận, phường thực hiện rà soát văn bản của Hội đồng nhân dân cùng cấp.
Trong khi đó, Bộ Tư pháp chưa cập nhật tên đơn vị hành chính mới (thành phố Thủ Đức) thay thế cho 3 đơn vị hành chính cũ (Quận 2, Quận 9, quận Thủ Đức) trên phần mềm công cụ hộ tịch, do đó công chức phụ trách hộ tịch tại Ủy ban nhân dân 34 phường trên địa bàn thành phố Thủ Đức gặp khó khăn trong việc thực hiện phần mềm liên thông với cơ quan bảo hiểm xã hội. Đồng thời, công chức tư pháp tại Phòng Tư pháp thành phố Thủ Đức không thể in trực tiếp giấy tờ hộ tịch từ phần mềm mà phải thực hiện phương thức thủ công, mất nhiều thời gian và dễ bị sai sót.
Báo cáo của Ủy ban nhân dân TP Hồ Chí Minh cho thấy: Thực hiện Nghị quyết 131 của Quốc hội và Nghị định 33 của Chính phủ, Thành phố đã hoàn tất việc bổ nhiệm Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận, phường theo thẩm quyền; sắp xếp, bố trí cán bộ dôi dư sau khi thành lập thành phố Thủ Đức, đồng thời đề nghị Bộ Nộ vụ trình Chính phủ bổ sung biên chế công chức tại Thành phố Hồ Chí Minh theo quy định là 3.735 biên chế nhưng đến nay chưa được thông qua. Đối với nội dung phân cấp ủy quyền, TP Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định về phân cấp, ủy quyền cho UBND thành phố Thủ Đức, Chủ tịch UBND thành phố Thủ Đức cũng như đang xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù đối với thành phố.
Đáng chú ý, vừa qua, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã ký quyết định phê duyệt Nhiệm vụ quy hoạch chung thành phố Thủ Đức thuộc TP Hồ Chí Minh đến năm 2040 với mục tiêu thành phố Thủ Đức trở thành một trong những trung tâm kinh tế tri thức, khoa học - công nghệ, tài chính quan trọng của TP Hồ Chí Minh và quốc gia.
Theo phê duyệt, thành phố Thủ Đức là đô thị loại I trực thuộc TP Hồ Chí Minh, phát triển theo mô hình đô thị sáng tạo, tương tác cao; trung tâm phía đông của TP Hồ Chí Minh về kinh tế, khoa học kỹ thuật và công nghệ, văn hóa, giáo dục đào tạo; là hạt nhân trong đổi mới sáng tạo, phát triển hạ tầng số của Thành phố và vùng TP Hồ Chí Minh. Thành phố Thủ Đức cũng là đầu mối kết nối khu trung tâm hiện hữu TP Hồ Chí Minh với cảng hàng không quốc tế Long Thành và các đô thị, khu chức năng trọng điểm phía đông của Vùng TP Hồ Chí Minh.