Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh phát biểu chỉ đạo. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN.
Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh nhấn mạnh, trong gần 3 năm qua, tình hình thế giới diễn biến rất phức tạp với nhiều thách thức to lớn nổi lên ở tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, an ninh, xã hội. Môi trường quốc tế bất ổn và hậu quả nặng nề của đại dịch COVID-19 đặt ra nhiều khó khăn lớn, chưa có tiền lệ, nhất là trong việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.
Trong bối cảnh đó, cộng đồng doanh nghiệp phải đương đầu với vô vàn khó khăn do đứt gãy chuỗi cung ứng, gián đoạn hoạt động sản xuất-kinh doanh, chi phí gia tăng, thị trường biến động bất lợi...
Theo Phó Thủ tướng Thường trực, hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi nhanh và phát triển bền vững sau đại dịch là nhiệm vụ rất quan trọng, được Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ quan tâm. Trong những năm qua, công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương ngày càng quan tâm nhiều hơn đến công tác này. Riêng trong năm 2022, qua tổng kết, Bộ Tư pháp cùng các bộ, ngành đã rà soát gần 22.000 văn bản liên quan và đã kiến nghị, đề nghị bổ sung, sửa đổi hoặc bãi bỏ gần 6.000 văn bản, cho thấy có những sự chồng chéo trong văn bản và đã tiến hành rà soát, sửa đổi. Điều đó thể hiện quyết tâm lớn của Chính phủ, các bộ, ngành rà soát các văn bản pháp lý để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh cũng như các hoạt động xã hội khác.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Thường trực cho rằng, cộng đồng doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận các chương trình, dịch vụ hỗ trợ pháp lý. Hiệu quả của các hoạt động hỗ trợ, tư vấn pháp luật ở một số nơi chưa cao. Nguồn lực dành cho công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp và người dân còn hạn chế.
Trong điều kiện hội nhập quốc tế sâu rộng, hội nhập kinh tế quốc tế là trọng tâm, dưới tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nhu cầu hỗ trợ pháp lý để doanh nghiệp vừa hoạt động tốt ở trong nước, vừa cạnh tranh hiệu quả ở thị trường nước ngoài là khá lớn. Yêu cầu về chất lượng và nội dung hỗ trợ, tư vấn pháp lý sẽ ngày càng cao hơn, đòi hỏi thời gian nhanh hơn, từ đó đặt các bộ, ngành, địa phương, các hiệp hội ngành nghề, các tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn, hỗ trợ pháp lý trước các nhiệm vụ ngày càng nặng nề hơn, trách nhiệm ngày càng lớn hơn.
Do đó, để xác định đúng và trúng nhu cầu của doanh nghiệp, không chỉ ở hiện tại, mà cả trong trung và dài hạn, cần có cả tiếng nói của các cơ quan quản lý Nhà nước, các chuyên gia, các tổ chức cung cấp dịch vụ hỗ trợ pháp lý và đặc biệt là từ cộng đồng doanh nghiệp - đối tượng thụ hưởng trực tiếp của quá trình này. Trên cơ sở đánh giá nhu cầu của doanh nghiệp, đề xuất các biện pháp hỗ trợ đồng bộ, thiết thực và khả thi, có thể tập trung vào các nội dung như: Tăng cường khả năng tiếp cận các chương trình, dịch vụ hỗ trợ pháp lý; phòng ngừa và giải quyết tranh chấp thương mại, đầu tư; giảm thiểu rủi ro khi tham gia hội nhập kinh tế quốc tế...
Từ việc phân tích thực trạng của công tác hỗ trợ pháp lý và đánh giá nhu cầu của doanh nghiệp, diễn đàn cần đề xuất, kiến nghị những bước đi, lộ trình phù hợp với từng giai đoạn nhằm không ngừng đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả của các hoạt động hỗ trợ pháp lý dành cho doanh nghiệp.
Lộ trình này cần bám sát chủ trương của Đảng về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, Chiến lược 10 năm (2021-2030) và Kế hoạch 5 năm (2021-2025) về phát triển kinh tế-xã hội; có trọng tâm, trọng điểm, mang tầm quốc gia và thể hiện tính liên ngành, liên vùng; xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của các cơ quan liên quan; đồng thời, lộ trình cần đặt doanh nghiệp vào vị trí trung tâm, vì sự phát triển bền vững của doanh nghiệp; cần có cách thức hỗ trợ hữu hiệu để các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ, xây dựng và tăng cường chức năng pháp chế, nâng cao năng lực "tự bảo vệ mình" - vừa tuân thủ tốt pháp luật, vừa có khả năng nhận diện, đánh giá, phòng ngừa và xử lý tốt rủi ro pháp lý trong quá trình hoạt động, ở cả thị trường nội địa và quốc tế.
Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương khẩn trương nghiên cứu các ý kiến của doanh nghiệp, có phương án hỗ trợ, giải quyết kịp thời; chủ động nhận diện, cảnh báo, trao đổi về những khó khăn, vướng mắc pháp lý, giúp doanh nghiệp kịp thời có biện pháp xử lý, bao gồm cả việc tiếp cận và sử dụng các phương tiện hỗ trợ pháp lý.
Tại Diễn đàn, nhiều ý kiến trao đổi, thảo luận sôi nổi, đa chiều giữa các diễn giả, đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học với cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp, nhà đầu tư xung quanh hai nhóm chủ đề lớn: “Tiếp cận các gói hỗ trợ phục hồi kinh tế và quản trị rủi ro pháp lý của doanh nghiệp” và “Tháo gỡ vướng mắc, khơi thông nguồn lực cho hoạt động đầu tư kinh doanh”.
Qua những ý kiến phản ánh từ phía doanh nghiệp, các bộ, ngành, địa phương có thêm thông tin, nắm bắt được một cách sâu sát tâm tư, nguyện vọng cũng như các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp để từng bước có giải pháp tháo gỡ. Ngược lại, cộng đồng doanh nghiệp cũng nhận diện được tầm quan trọng của thể chế, pháp luật trong việc bảo đảm ổn định và thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, hiểu rõ hơn về vai trò của mình trong đóng góp ý kiến xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật. Diễn đàn cũng tạo dựng được niềm tin của doanh nghiệp, nhà đầu tư vào quyết tâm của cơ quan quản lý nhà nước trong việc sát cánh cùng doanh nghiệp, sẵn sàng lắng nghe, hành động quyết liệt để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc pháp lý của doanh nghiệp.