Nâng cao hiệu quả tuyên truyền về định hướng, cơ hội phát triển từ quá trình hội nhập ASEAN

Phát biểu khai mạc, ông Triệu Minh Long, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết: ngày 8/8/1967, ASEAN được thành lập và là mốc đầu tiên của tiến trình hình thành, phát triển của một tổ chức khu vực được đánh giá là rất hiệu quả và đang phát triển mạnh mẽ.
 
55 năm qua, ASEAN đã đạt được những kết quả to lớn, trở thành tổ chức đóng vai trò trung tâm trong khu vực. Vai trò trung tâm của ASEAN có nền tảng từ các thành quả hợp tác đã đạt được trong quá trình hình thành, phát triển từ quan hệ hợp tác với các đối tác bên ngoài, cũng như thành công của các khuôn khổ, cơ chế hợp tác khu vực mà Hiệp hội hởi xướng, cung cấp. Hội nghị tuyên truyền quảng bá ASEAN do Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với Ban Thư ký ASEAN và các Bộ: Ngoại giao, Công Thương, Lao động - Thương binh và Xã hội tổ chức nhằm tiếp tục nâng cao hiểu biết, cập nhật tình hình, định hướng phát triển, cơ hội từ quá trình hội nhập ASEAN để cung cấp những thông tin cần thiết cho người dân, tổ chức và doanh nghiệp. 

Chủ động, trách nhiệm xây dựng Cộng đồng ASEAN vững mạnh

Giới thiệu về tiến trình xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN: thành tựu và trọng tâm trong thời gian tới, định hướng phát triển của Việt Nam, bà Phạm Quỳnh Mai, Phó Vụ trưởng, Vụ Chính sách Thương mại Đa biên, Bộ Công Thương nêu rõ: ngày 8/8/1967, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (gọi tắt là ASEAN) được thành lập trên cơ sở Tuyên bố Bangkok giữa 5 quốc gia sáng lập là Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan với mục tiêu tăng cường hợp tác kinh tế, văn hoá-xã hội giữa các nước thành viên, tạo điều kiện cho các nước hội nhập sâu hơn với khu vực và thế giới. Tiếp đó là sự gia nhập của Brunei năm 1984; Việt Nam năm 1995; Lào và Myanmar năm1997; Campuchia năm 1999 - đầy đủ 10 nước thuộc khu vực Đông Nam Á

Ngày 28/7/1995 là cột mốc đầu tiên của Việt Nam trong tiến trình hội nhập ASEAN, tạo đà cho các bước hội nhập sâu rộng hơn vào sân chơi khu vực và quốc tế. Đây cũng là nền tảng để Việt Nam củng cố, mở rộng quan hệ hợp tác với nhiều quốc gia trên thế giới. Quá trình hội nhập và tham gia của Việt Nam trong ASEAN gắn liền với quá trình Đổi mới, hội nhập quốc tế của đất nước. Đảng ta đã xác định phương hướng hợp tác trong ASEAN là "Chủ động, tích cực và có trách nhiệm cùng các nước ASEAN xây dựng Cộng đồng vững mạnh".

Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) chính thức thành lập ngày 31/12/2015 với các đặc trưng: Một thị trường duy nhất và một cơ sở sản xuất thống nhất, trong đó có sự lưu chuyển tự do của hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, vốn và lao động có tay nghề; một khu vực kinh tế có sức cạnh tranh cao; một khu vực phát triển kinh tế đồng đều, nhất là thực hiện có hiệu quả Sáng kiến liên kết ASEAN; một khu vực ASEAN hội nhập đầy đủ vào nền kinh tế toàn cầu. 

Trong 27 năm qua, Việt Nam đã tích cực và chủ động tham gia hội nhập kinh tế ASEAN và cùng các nước thành viên ASEAN khác xây dựng nền móng quan trọng để hình thành Cộng đồng Kinh tế ASEAN. Cho đến nay, Khu vực thương mại tự do ASEAN là một trong những khuôn khổ hợp tác mà Việt Nam có cam kết mở cửa thị trường hàng hóa mạnh mẽ nhất. Tỷ lệ xóa bỏ thuế nhập khẩu của Việt Nam dành cho các nước ASEAN đạt 98% (các nước ASEAN khác xóa bỏ khoảng 98,7% thuế nhập khẩu cho hàng xuất khẩu của Việt Nam). Về ngoại khối, thông qua ASEAN, Việt Nam có điều kiện thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư với các đối tác quan trọng khác thông qua việc ký kết và thực thi các hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa ASEAN với các đối tác này. Trong số 15 FTA mà Việt Nam đã ký kết, có đến 8 hiệp định thuộc khuôn khổ hợp tác ASEAN. 
 
ASEAN đã cùng 5 nước đối tác gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và New Zealand ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) vào năm 2020, khi Việt Nam giữ cương vị Chủ tịch ASEAN. Điều này đã tạo ra một khu vực thương mại tự do có quy mô lớn nhất thế giới xét về dân số (khoảng 2,2 tỷ người tiêu dùng) với nhiều tiềm năng phát triển của các chuỗi giá trị trong khu vực, giúp thúc đẩy hơn nữa phát triển kinh tế của các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam.

Cũng theo bà Phạm Quỳnh Mai, định hướng hợp tác của Việt Nam với khu vực trong thời gian tới là tếp tục thúc đẩy hợp tác kinh tế ASEAN, đặc biệt trong chuyển đổi cơ cấu các nền kinh tế, thích ứng với những bước phục hồi chung của kinh tế khu vực sau đại dịch; tiếp tục cùng các nước ASEAN khác ủng hộ hệ thống thương mại đa phương mở, dựa trên luật lệ, bao trùm và cùng có lợi, nhất là trong thương mại và đầu tư tại khu vực. 

Trong quá trình này, Việt Nam sẽ tích cực ủng hộ, tham gia có trách nhiệm vào các sáng kiến chung tạo thuận lợi thương mại, dịch vụ, đầu tư, tăng cường phát triển thị trường vốn ASEAN, củng cố các chuỗi cung ứng và mạng lưới sản xuất khu vực...
 
Bà Phạm Quỳnh Mai khẳng định: Nhìn lại tiến trình 27 năm hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước, có thể khẳng định rằng việc gia nhập ASEAN là một quyết định sáng suốt, kịp thời, đúng đắn của Ðảng, Nhà nước ta, đem lại nhiều lợi ích cho đất nước, nhân dân Việt Nam; Do vậy, cần tiếp tục tăng cường sự phối hợp, hợp tác một cách hiệu quả giữa các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp để thực hiện thành công định hướng hợp tác với ASEAN trong thời gian tới.

Xây dựng một cộng đồng ASEAN hướng vào người dân

Tại hội nghị, bà Hà Thị Minh Đức, Phó Vụ trưởng, Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã giới thiệu Cộng đồng Văn hoá - Xã hội ASEAN. Một trong những nội dung được nhắc đến đó là Đề án xây dựng và triển khai kế hoạch thực hiện các mục tiêu của Cộng đồng đến năm 
2025. 

Mục tiêu của Đề án là thúc đẩy việc thực hiện có hiệu quả ở cấp quốc gia các mục tiêu của Cộng đồng Văn hoá - Xã hội ASEAN đến năm 2025 nhằm đạt được các mục tiêu khu vực về xây dựng một cộng đồng ASEAN hướng vào người dân, lấy người dân làm trung tâm và có trách nhiệm xã hội. Thực hiện các Kế hoạch hành động của các Bộ, ngành và địa phương đã góp phần nâng cao nhận thức và năng lực cho các cơ quan, tổ chức và người dân về Cộng đồng VHXH ASEAN và huy động nguồn lực để đảm bảo thực hiện một các hiệu quả các mục tiêu xây dựng Cộng đồng Văn hóa - Xã hội.

Việc thực hiện các mục tiêu của Kế hoạch Tổng thể cũng được thể hiện thông qua những hoạt động tiếp theo nhằm hiện thực hóa các cam kết/tuyên bố của ASEAN tại Việt Nam. Nhiều nội dung của các tuyên bố được các cấp cao ASEAN thông qua đã được thể chế hóa và hiện thực hóa trong rất nhiều văn bản quy phạm pháp luật, các chính sách và chương trình trên toàn quốc và tại các địa phương.

Để thực hiện tốt kế hoạch ở giai đoạn 2021-2025, bà Hà Thị Minh Đức cho biết một số giải pháp được đưa ra, đó là: Rà soát, lồng ghép và tổ chức thực hiện các nội dung của Kế hoạch Tổng thể của Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN 2025 trong kế hoạch, chính sách, chương trình của Bộ, ngành và tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức về Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN và Đề án; tăng cường hệ thống thông tin, báo cáo, đánh giá tình hình và kết quả thức hiện các mục tiêu; hoàn thiện hệ thống tổ chức, nâng cao năng lực cán bộ phù hợp với chức năng nhiệm vụ để thực hiện Đề án...

Đồng thời, tại hội nghị, các đại biểu đã được nghe Chiến lược truyền thông ASEAN, kinh nghiệm triển khai từ Ban Thư ký ASEAN do ông Tan Ghee Tiong, Trưởng ban Văn hoá - Thông tin, Phòng Cộng đồng Văn hoá Xã hội, Ban Thư Ký ASEAN trình bày và xem giới thiệu về thành tựu xây dựng Cộng đồng ASEAN, trọng tâm hợp tác ASEAN giai đoạn tới và định hướng tham gia của Việt Nam...